Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 2 การดูแลผู้คลอดเพื่อบรรเทาความเจ็บปวดในระยะคลอด (โดยไม่ใช้ยา)…

- - - - ท่าศีรษะและลำตัวสูง (upright position)ทำให้แนวลำตัวของผู้คลอดส่วนบนสูงกว่าส่วนล่าง จึงส่งผลให้ทารกอยู่แนวตรงกับลำตัวของมารดา น้ำหนักของมดลูกทิ้งบนกล้ามเนื้อหน้าท้อง ไม่มากดบริเวณหลังผู้คลอด sacroiliac ligaments ไม่ตึง มดลูกไม่กดทับเส้นเลือด inferior vena cava ที่ไหลกลับสู่หัวใจผู้คลอดและเส้นเลือด descending aorta ในท้องที่ไปเลี้ยงอวัยวะในอุ้งเชิงกราน ทำให้ปริมาณเลือดและออกซิเจนมีเพียงพอไปเลี้ยงกล้ามเนื้อมดลูก จึงลดอาการเวียนศีรษะ เพิ่มความสุขสบาย อาการปวดบริเวณท้องและหลัง
        
        ท่าร็อกกิ้ง (rocking motion)
        
        ท่านั่ง (sittingposition)
        
        ท่ากึ่งนั่ง (semi sitting position)
        
        ท่านั่งยอง (squatting position) ท
        
        ท่าคุกเข่า (kneeling position)
        
        ท่ายืน (standing position)
      - ท่าคุกเข่า (all four or hands and knees position)ช่วยลดอาการปวดหลังกรณีที่ทารกมีท้ายทอยอยู่ด้านหลังช่องเชิงกรานมารดา (occipitoposterior position) และอาจช่วยการหมุนของศีรษะให้ท้ายทอยมาอยด้านหน้าช่องเชิงกรานมารดาได้ ท่านี้ช่วยในรายที่มีการคลอดติดไหล่ (shoulder dystocia)
      - ท่าพีเอสยูแคท (PSU Cat) ลักษณะท่า คือ ให้ผู้คลอดหันหน้าไปทางหัวเตียงที่ยกสูง 45-60 องศา วางหน้าและอกผุ้คลอดบนหมอน เข่ายันพื้นแยกห่างกันพอประมาณ ให้แนวลำตัวที่ยกสูง 45-60 องศา วางหน้าและอกผุ้คลอดบนหมอน เข่ายันพื้นแยกห่างกันพอประมาณ ให้แนวลำตัวดังนั้นมดลูกจะอยู่แนวเดียวกับผู้คลอดในลักษณะคว่ำไปข้างหน้าและเมื่อมดลูกหดรัดตัวให้ผู้คลอดหายใจเข้าโก่งตัวขึ้น มดลูกจะโก่งสูงขึ้นตามแนวยาว เกิดการส่งแรงผ่านตัวทารกได้ดี ส่วนนำของทารกยันกับช่องทางคลอดส่วนล่างของมารดาดีขึ้น
      - ท่าคุกเข่าโน้มตัวไปข้างหน้าโอบแขนและพักบนลูกบอลที่มีความสูงระดับไหล่เป็นท่าที่จัดให้ผู้คลอดคุกเข่าและโน้มตัวไปด้านหน้า จากนั้นโอบแขนและพักแนวล าตัวบริเวณอกอยู่บนลูกบอลที่มีความสูงระดับไหล่ท่านี้ช่วยให้ทารกที่มีท่าท้ายทอยอยู่ด้านหลังช่อง เชิงกรานมารดา ก้มมากขึ้นและเคลื่อนสู่ช่องเข้าของเชิงกรานมารดา จากส่วนนำระดับ -5ถึง -3 ลงมาที่ระดับ -2 ถึง 0
      - ท่านั่งยอง เป็นท่าที่ศีรษะและลำตัวอยู่ในแนวดิ่ง ข้อดีของท่านั่งยองคือ แนวแกนร่างกายของมารดาและทารกอยู่แนวเดียวกัน และอยู่ในแนวแรงโน้มถ่วงของโลก จึงช่วยเพิ่มแรงดันภายในมดลูกขณะมีการหดรัดตัวของกล้ามเนื้อมดลูก ขนาดของช่องเชิงกรานข้อจำกัดของท่านั่งยอง คือ ทำให้ทรงตัวยาก เนื่องจากขารับน้ำหนักมาก ทำให้ปวดเมื่อย ปากมดลูกบวมง่าย ผู้คลอดอาจรู้สึกอายเมื่อนั่งท่านี้ และการเบ่งคลอดในท่านี้ อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมดลูกหย่อนตามมาได้
      - การเคลื่อนไหวอย่างอิสระในระยะรอคลอด เช่น การลุกนั่ง การนั่งเก้าอี้โยกการนั่งโยกบนลูกบอล การเดิน การเต้นรำช้า ๆ เป็นต้น มีผลช่วยลดเวลาในระยะที่ 1 ของการคลอดเมื่อเทียบกับท่านอนราบท่าแนวตั้ง ทั้งท่าหัวสูง การเดิน ท่าPSU Cat และท่านั่งยอง ช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดมาเลี้ยงมดลูกได้ดี เมื่อมดลูกยกตัวขึ้นจะช่วยลดการกดทับเส้นเลือดที่มาเลี้ยงในช่องท้องจึงลดการอาการจากการขาดออกซิเจนในระยะคลอด นอกจากนี้ท่าต่างๆเหล่านี้ช่วยลดการกดบริเวณท้องในขณะมดลูกหดรัด จึงส่งผลให้มดลูกหดรัดตัวดี เกิดการส่งแรงผ่านทารก (fetal axis pressure) ทำให้การก้าวหน้าของการคลอดดีขึ้น และย่นระยะเวลาในกระบวนการคลอด
    - - การนั่ง การนั่งเก้าอี้โยก (rocking) การนั่งเอียงไปมาบนลูกบอล (swaying) การนั่งเก้าอี้ที่กลับหลังและซบหน้าบนพนักพิงเก้าอี้ (sitting backwards on a chair) นั่งยอง การเดิน และการเต้นรำช้า ๆ
  - - - การประคบร้อนและเย็นบริเวณผิวหนังช่วยบรรเทาอาการปวดในระยะคลอดได้ โดยประคบความร้อนบริเวณท้องส่วนล่าง ขาหนีบ และฝีเย็บ ส่วนการประคบเย็นทำบริเวณหลัง ก้น และฝีเย็บ อุณหภูมิที่ใช้ต้องไม่สูงหรือต่ำมากเพื่อให้ร้อนเฉพาะบริเวณผิวหนัง ไม่ถึงชั้นกล้ามเนื้อและอวัยวะที่ลึก ๆ เนื่องจากถูกกั้นด้วยชั้นของไขมัน ส่วนการประคบเย็นใช้อุณหภูมิ15 องศาเซลเซียส เพราะจะเย็นถึงชั้นกล้ามเนื้อ
      - การประคบร้อนช่วยเพิ่มความทนต่อความปวดมากขึ้น เนื่องจากความร้อนจะเพิ่มการไหลเวียนเลือด เพิ่มอุณหภูมิของผิวหนัง กล้ามเนื้อ และการเผาผลาญของเนื้อเยื่อ
      - การประคบความเย็นทำให้การส่งกระแสประสาทล่าช้า ความปวดจึงลดลงเพราะความเย็นช่วยลดการไหลเวียนของเลือด อุณหภูมิของผิวหนังและกล้ามเนื้อ การเผาผลาญและการเกร็งของกล้ามเนื้อ
    - - เป็นวิธีช่วยบรรเทาปวด ทำโดยให้ผู้คลอดแช่ในน้ำธรรมดาหรือน้ำอุ่น เนื่องจากการแช่ในน้ำทำให้สารเอนดอร์ฟินหลั่งเพิ่มขึ้น ความปวดลดลง และการไหลเวียนเลือดดีขึ้น สามารถใช้วารีบำบัดแก่ผู้คลอดได้ในระยะปากมดลูกเปิดเร็ว เช่น อาจให้แช่ในอ่างน้ำอุ่น หรืออาบน้ำอุ่น เพราะจากการศึกษาพบผลดีต่อผู้คลอด
    - - การลูบ (effleurage) การนวด (massage) เช่น การนวดแผนไทย (Thai
        Traditional Massage) การนวดด้วยน้ำแข็ง (ice massage) เป็นต้น และการกดจุด (acupressure)การสัมผัสเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยลดปวด เมื่อมีการสัมผัสจะมีการกดบนผิวหนัง ซึ่งเป็นการกระตุ้นจากภายนอก มีผลทำให้เกิดการตอบสนองของระบบประสาท โดยไปกระตุ้นใยประสาทขนาดใหญ่ ทำให้มีการปิดประตูตามทฤษฎีควบคุมประตู ส่งผลให้ความเจ็บปวดลดลง
        
        การนวดร่างกายผู้คลอดบริเวณที่เจ็บปวด จะช่วยบรรเทาความปวดตามทฤษฎีควบคุมประตูการนวดช่วยกระตุ้นต่อมใต้สมองให้หลั่งสารเคมีมีฤทธิ์คล้ายมอร์ฟีนเพิ่มขึ้นในร่างกาย ซึ่งสารเคมีดังกล่าวจะออกฤทธิ์ควบคุมความเจ็บปวด การนวดในระยะคลอดให้เน้นบริเวณไหล่ หลัง กระเบนเหน็บ และต้นขา
        
        การกดจุดเป็นการกระตุ้นปลายประสาทขนาดใหญ่ ในระยะคลอดจะกดจุดที่ต าแหน่งเอสพี 6 (SP6) ซึ่งอยู่เหนือข้อเท้า แอลไอ 4 (LI4) หรือจุดเหอกู่ (Hegu) ซึ่งอยู่ระหว่างนิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้ส่วนแรก และบีแอล 67 (BL67) อยู่บริเวณปลายนิ้วก้อยของนิ้วเท้า จะช่วยบรรเทาปวดได้
        
        การลูบถือเป็นการนวดเพียงเบา ๆ ใช้ปลายนิ้วมือลูบเป็นวงกลมด้วยจังหวะสม่ำเสมอไม่ออกแรงกดกล้ามเนื้อ ตำแหน่งที่ลูบเพื่อบรรเทาความปวดในระยะที่ 1 ของการคลอดคือ บริเวณท้องหรือหน้าขา โดยการลูบหน้าท้อง (abdominal effleurage)
  - - - กลไกที่แท้จริงของดนตรีต่อบุคคลอธิบายได้ไม่ชัดเจนนัก แต่เชื่อว่าวัตถุ 2 อย่างที่มีความถี่ใกล้เคียงกัน เมื่อมีการสั่นสะเทือน จะท าให้คลื่นผสานจนเป็นความถี่เดียวกัน เรียกว่าเกิดการสั่นพ้อง(resonance) หรือถ้าเป็นการสั่นสะเทือนของเสียงที่ความถี่ใกล้เคียงกับคลื่นอื่น จะเกิดการรวมของคลื่นเสียง(amplitude) สูงขึ้นและปรับความถี่ใกล้เคียงกัน ซึ่งเสียงดนตรีจะเคลื่อนผ่านร่างกายในลักษณะคลื่น โดยการรับเสียงที่เซลล์ขนของหู จะเปลี่ยนการสั่นสะเทือนของเสียงเป็นกระแสประสาทส่งไปสมอง และเซลล์ขนที่ผนังของเยื่อหุ้มเซลล์ซึ่งอยู่ติดกับน้ำเหลืองของหูชั้นใน ดนตรีบรรเลงช่วยให้ผู้ฟังผ่อนคลายมากกว่าเพลงที่มีเนื้อร้องเสียงดนตรีเพื่อการผ่อนคลายควรมีระดับเสียง 45-50 เดซิเบล
    - - เป็นวิธีช่วยให้เผชิญความเจ็บปวด โดยให้ผู้คลอดเพ่งดูที่จุดหนึ่งจุดใดอย่างแน่วแน่ขณะมดลูกหดรัดตัวเพื่อให้เกิดสมาธิเกิดสัญญาณที่แรงกว่าไปทดแทนสัญญาณจากการหดตัวของมดลูก มีผลให้ระดับการรับรู้ต่อความรู้สึกเจ็บปวดลดลง และระดับความทนทานต่อความรู้สึกเจ็บปวดจะเพิ่มขึ้น
    - - เป็นการใช้น้ำมันหอมระเหยจากพืชหอม สกัดจากดอกไม้ ใบไม้ เปลือกไม้ เนื้อไม้ราก และเมล็ด ส่วนใหญ่จะใช้ในรูปแบบการสูดดม โดยกลิ่นจะถูกส่งผ่านทางเส้นประสาทรับกลิ่น (olfactorynerve) ไปยังสมองส่วนลิมบิก (limbic) ส่วนฮิปโปแคมปัส (hippocampus) และอะมิกดาลา (amygdala) ซึ่งเป็นสมองที่เกี่ยวข้องกับการตอบสนองด้านอารมณ์ สารในน้ำมันหอมระเหย มีผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงการรับรู้ต่อความปวด
    - - วิธีหายใจในระยะปากมดลูกเปิดเร็ว ระยะนี้จะมีความปวดเพิ่มขึ้นมาก ผู้คลอดจะควบคุมตัวเองไม่ค่อยได้ พยาบาลผดุงครรภ์หรือผู้ดูแลต้องท าหน้าที่เป็นโค้ช อยู่ใกล้ชิดเพื่อคอยบอกวิธีหายใจลดปวดให้ผู้คลอด
      - หายใจแบบเร็วตื้นและเบา (shallow accelerated deceleratedbreathing) ใช้ในระยะปากมดลูกเปิด 4-7 เซนติเมตร คือ เมื่อมดลูกเริ่มต้นหดรัดตัว ให้ผู้คลอดหายใจยาวและลึกเพื่อล้างปอด 1 ครั้ง จากนั้นให้หายช้าๆ จนกระทั่งมดลูกหดรัดมากขึ้น จึงหายใจเข้าและออกผ่านทั้งทางปากและจมูกตื้น เร็ว และเบา ให้รู้สึกว่าหายใจแค่คอ ไม่ต้องออกแรง เมื่อมดลูกเริ่มคลายตัว ให้กลับไปหายใจแบบช้า จนมดลูกคลายตัวเต็มที่ ให้หายใจล้างปอดอีกครั้ง
      - วิธีหายใจในระยะปากมดลูกเปิดช้า ระยะปากมดลูกเปิดไม่เกิน 3 เซนติเมตร ควรแนะน าการหายใจแบบช้า (slow-deep chest breathing) คือ เมื่อมดลูกเริ่มหดรัดตัวให้ผู้คลอดหายใจยาวและลึกเพื่อล้างปอด 1 ครั้ง จากนั้นหายใจเข้าทางจมูกช้าๆ นับ 1-4 แล้วผ่อนลมหายใจออกทางปากช้าๆ นับ1-5 หรือใช้วิธีหายใจเข้าและออกลึกๆ ทางจมูกช้าๆ ทุกครั้งที่มดลูกหดรัดตัว ให้ผู้คลอดหายใจยาวและลึกเพื่อล้างปอด 1 ครั้ง เมื่อมดลูกคลายตัว ให้ผู้คลอดหายใจยาวและลึกเพื่อล้างปอด 1 ครั้ง จากนั้นหายใจตามปกต
      - หายใจแบบหอบสลับเป่าปาก (shallow breathing with forced blowingout หรือ pant-blow breathing) สeหรับระยะเปลี่ยนผ่าน (transitional phase) ปากมดลูกเปิด 8-10เซนติเมตร ระยะนี้มดลูกหดรัดตัวรุนแรงมาก เมื่อมดลูกเริ่มหดรัดตัวให้หายใจยาวและลึกเพื่อล้างปอด 1 ครั้ง จากนั้นหายใจเข้าและออกทางปากตื้นๆ เร็วๆ เบาๆติดต่อกัน 3 ครั้ง แล้วเป่าลมออก 1 ครั้ง ต่อเนื่องไป จนมดลูกคลายตัว จึงหายใจล้างปอดอีกครั้ง
      - การเบ่งคลอด (pushing) ให้ผู้คลอดเบ่งเองตามที่รู้สึกอยากเบ่ง หรือเบ่งภายใต้การสอนและควบคุมโดยพยาบาลผดุงครรภ์ ซึ่งการเบ่งคลอดจ าแนกเป็น การเบ่งคลอดแบบวัลซัลวา (valsalvapushing) และการเบ่งคลอดแบบเปิดกล่องเสียง (opened glottis pushing) ซึ่งการเบ่งคลอดแบบวัลซัลวาคือให้ผู้คลอดเบ่งหลายๆ ครั้งขณะมดลูกหดรัดตัวแต่ละครั้ง หรือกลั้นหายใจนานมากกว่า 6 วินาทีขณะเบ่งคลอด การเบ่งแบบนี้แม้ว่าจะมีผลให้เวลาในระยะที่ 2 ของการคลอดลดลง แต่อาจส่งผลให้เลือดของสายสะดือเป็นกรดมากขึ้นตามเวลาที่กลั้นเบ่ง
- - - - ป้องกันความคลาดเคลื่อนในการเตรียมด้านประเภทของยา
        
        การใช้ยาโดยไม่มีคำสั่ง
        
        ป้องกันการสูญหาย
        
        เพื่อลดโอกาสการเข้าถึงยา
      - แนวทางการจัดการ
        
        พยาบาลผู้รับ order จัดเตรียมยา โดยมีการ double checkชื่อยา ขนาด โดยพยาบาลอีกคน
        
        ตรวจสอบชื่อ สกุล เลขที่โรงพยาบาลของผู้คลอด ชื่อยาขนาดยา จาก orderและใบค าสั่ง
        
        จัดเตรียมยาโดยเจือจางด้วย sterile water for injection จำนวนอย่างละ 5 - 10 cc เพื่อให้ยาเจือจางอย่างน้อย 10mg/ mL
        
        ตรวจสอบ Ampule ยาอีกครั้ง ก่อนน าไปฉีด
        
        ไม่เตรียมยา Pethidine ผสมกับยาอื่น
    - - เพื่อความชัดเจนในการสื่อสารและความปลอดภัยของผู้ป่วย
      - แนวทางการจัดการ
        
        ตรวจสอบชื่อ – สกุล ผู้คลอด เลขที่โรงพยาบาล HN ผู้
        คลอด
        
        ซักถามประวัติการแพ้ยา และประวัติการเป็นโรคหืดหอบ
        ก่อนฉีดยา
        
        ให้คำแนะนำ ฤทธิ์ของยาและฤทธิ์ข้างเคียง และการปฏิบัติตัว
        ของผู้คลอดก่อนให้ยา
        
        ตรวจสอบความถูกต้องของยาและสารละลายที่ผสมอีกครั้งก่อน
        ให้ผู้คลอด
        
        ดูแลให้ยา pethidine 50 mg IV push ช้าๆใช้เวลาอย่าง
        น้อย 3- 5 นาที
        
        สังเกต / ซักถามอาการของผู้คลอดขณะให้ยาตลอดเวลา ถ้า
        มีอาการหายใจฝืด หายใจล าบากให้หยุดยา และรายงานแพทย์ทันที
    - - เพื่อช่วยตรวจสอบความถูกต้องของการใช้ เพื่อเป็นไปตามข้อก าหนดและเพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วย
      - แนวทางการจัดการ
        
        ติดตามประสิทธิผลของการให้ยา , อาการข้างเคียง
        
        ประเมินอัตราการหายใจ /ชีพจรหลังให้ยา 10-15 นาทีถ้า RR<12ครั้ง/นาที PR<60ครั้ง/นาทีหรือ 120ครั้ง/นาที BP < 90 / 60mm/Hg ให้รายงานแพทย์
        
        เฝ้าระวังป้องกัน การตกเตียง น าไม้กั้นเตียงขึ้นและดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด
        
        เนื่องจากยามีผลในการกดการหายใจทั้งมารดาและทารกในครรภ์จึงควรเตรียมยา Narcan (Naloxone) ให้พร้อมใช้ทันท
        
        บันทึกการให้ยา Pethidine และกิจกรรมการเฝ้าระวังในแบบบันทึกการพยาบาล
        
        บันทึกการใช้ยา ในใบ ยส. ให้ถูกต้อง /ชัดเจน .บันทึกชื่อ – สกุล ชนิดยา ขนาดที่ให้ลงในแบบบันทึกการให้ยาเสพติดให้แพทย์ order ยาในระบบ คอมพิวเตอร์
    - - ยา Pethidine ให้ได้ทั้ง IV push และ IV dripและ IM กรณี IV drip สารละลายที่สามารถผสมเพื่อเจือจาง Pethidine คือ Dextrose, Lactate Ringer, Dextrose in water, 0.9 %Sodium Chloride
      - 2.การให้ IV injection ให้เจือจางความเข้มข้น อย่างน้อย10 mg/ml
      - 3.ยาที่ไม่สามารถผสมกับ pethidine คือ Heparine Phenyloin Na HCO3 Barbiturate (Phenobabital , thiopental ) Aminophylline
  - - - เพื่อความชัดเจนในการสื่อสาร
        และความปลอดภัยของผู้ป่วย
      - แนวทางการจัดการ
        
        แพทย์ยืนยันความถูกต้องของผู้ป่วย ห้ามให้ผู้ป่วยที่แพ้ มอร์ฟิน หรือสารที่ออกฤทธิ์เหมือนมอร์ฟิน
        
        แพทย์ผู้สั่งยา โดย Fentanyl เป็น mcg โดยวิธีทางการให้ยาชัดเจน การ diluteการฉีดยาชา การพิจารณาตามอายุ น้ าหนัก สภาพร่างกาย ภาวะโรคที่เป็นอยู่เดิมการใช้ร่วมกับยาอื่นที่ก าลังใช้ในปัจจุบัน ขนาดยาที่ใช้ Fentanyl 1 amp 0.1 mg(2 cc.) แปลงเป็น mcg โดย x 1000 = 100 mcg การเตรียมให้ Diluteเป็น 10ml ขนาดยาที่ใช้คือ 1 mcg/kg ไม่สั่งผสมยาฉีด Fentanyl ร่วมกับยาอื่น หลีกเลี่ยงการสั่งยาโดยวาจา แพทย์ควรเขียนค าสั่งด้วยตนเอง
        
        การรับคำสั่งการรักษา ยืนยันความถูกต้องของผู้ป่วย ตรวจสอบประวัติแพ้มอร์ฟิน2ไม่รับค าสั่งปากเปล่า (โดยไม่จ าเป็น) ให้แพทย์Order ใช้ชัดเจนไม่รับค าสั่งกรณีแพทย์เขียน order ไม่ถูกต้อง
    - - เพื่อช่วยตรวจสอบความถูกต้องของการใช้ เพื่อเป็นไปตามข้อก าหนดและเพื่อความปลอดภัยของผู้ป่วย
      - แนวทางการจัดการ
        
        พยาบาลผู้รับ order จัดเตรียมยา โดยมีการ check ชื่อยา ขนาดให้ถูกต้อง
        
        ตรวจสอบชื่อ สกุล เลขที่โรงพยาบาลผู้คลอด ชื่อยา ขนาดยา จาก orderและใบค าสั่ง
        
        จัดเตรียมยาโดยเจือจาง sterile water for injection Fentanyl 1
        amp มี 2 ml (0.05 mg/ml) 1 am มี 0.1 mg. (100 mcg)
        
        ตรวจสอบ Ampule ของยาอีกครั้ง ก่อนน าไปฉีด
        
        ตรวจสอบการเตรียมยาอีกครั้ง โดยพยาบาลอีก 1 คน
        
        ไม่เตรียมยา Fentanyl ผสมกับยาอื่น
    - - เพื่อลดโอกาสการเข้าถึงยา
        
        ป้องกันการสูญหาย
        
        การใช้ยาโดยไม่มีค าสั่ง
        
        ป้องกันความคลาดเคลื่อนในการเตรียมด้านประเภทของยาการเตรียมด้านประเภทของยา
      - แนวทางการจัดการ
        
        เก็บไว้ในลิ้นชัก กุญแจล็อค แยกเก็บจากยาที่ใช้โดยพยาบาลเป็นผู้รับผิดชอบถือกุญแจ
        
        มีการบันทึกการใช้ โดยระบุชื่อ-สกุล เลขที่โรงพยาบาลและจ านวนที่ใช้ในการบันทึกยา
        
        มีการตรวจนับทุกเวรโดยพยาบาล
    - - เพื่อช่วยตรวจสอบความถูกต้องของการสั่งใช้ ที่เป็นไปตามข้อก าหนดและเป็นหลักประกันความคลาดเคลื่อนในการบริหารยา
      - แนวทางการจัดการ
        
        ตรวจสอบชื่อ – สกุล ผู้คลอด เลขที่โรงพยาบาลHN ผู้คลอด พร้อมดูป้ายข้อมือให้ตรงกันกับใบค าสั่ง ก่อนฉีดยา
        
        ซักถามประวัติการแพ้ยามอร์ฟิน สามารถให้ได้ในผู้คลอดที่เป็นหอบหืด
        
        ให้ค าแนะน า ฤทธิ์ของยาและฤทธิ์ข้างเคียงของยาที่อาจมีได้
        
        ให้ผู้ป่วยหลับตาขณะ push ยา
        
        ให้ยาแบบ IV push ช้า ๆ ใช้เวลาอย่างน้อย 3-5 นาท
        
        สังเกต / ซักถามอาการของผู้ป่วยขณะให้ยาตลอดเวลา ถ้ามีอาการหายใจฝืด หายใจล าบากให้หยุดยา และรายงานแพทย์ทันท
    - - เพื่อติดตามผลการตอบสนองมุ่งความปลอดภัยของผู้ป่วยเป็นส าคัญของผู้ป่วยเป็นสำคัญ โดยติดตามผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นตามมา
      - แนวทางการจัดการ
        
        ติดตามประสิทธิผลของการให้ยา, อาการข้างเคียง
        
        ประเมินอัตราการหายใจ / ชีพจรหลังให้ยา 10 – 15 นาที ถ้า RR<12 ครั้ง/นาทีPR<60 ครั้ง/นาทีBP < 90/60 mm/Hg ให้รายงานแพทย์
        
        เฝ้าระวังป้องกัน การตกเตียง น าไม้กั้นเตียงขึ้นและดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด
        
        เนื่องจากยามีผลในการกดการหายใจทั้งมารดาและทารกในครรภ์จึงควรเตียมยา Narcan (Naloxone) ซึ่งเป็น Antidose ของ Fentanyl ให้พร้อมใช้ทันทีในการพิจารณาการให้ยา ควรให้ยาก่อนคลอดอย่างน้อย 1 ชม.
    - - เพื่อความชัดเจนในการสื่อสาร
        และความปลอดภัยของผู้คลอด
      - แนวทางการจัดการ
        
        แพทย์
        
        แพทย์เขียน order ในใบแผนการรักษา
        
        เขียนใบสั่งยา และใบสั่งยาพิเศษอย่างละ 1 ใบ โดยระบุเหตุผลของการใช้ยาในช่องหมายเหตุให้เรียบร้อย
        
        พยาบาล
        
        บันทึกการให้ยา Fentanyl และกิจกรรมการเฝ้าระวังในแบบบันทึกการ
        พยาบาล
        
        บันทึกการใช้ยาและตรวจสอบบันทึกข้อมูลผู้ป่วยในใบสั่งยาพิเศษที่แพทย์เซ็นต์ให้เรียบร้อย
        3.น าใบสั่งยา ไปเบิกยาคืนได้ที่ห้องดมยา เมื่อได้ยาคืน ควรเก็บยาให้ถูกต้องตามหลักการบริหารยา
- - - - ปฏิกิริยาเฉพาะที่ มดลูกหดรัดตัวปล่อย prostaglandin กระตุ้นปลายประสาทรับความรู้สึกเจ็บปวด เนื้อเยื่อหลั่งสาร bradykinin และ histamine ทำให้มดลูกไวต่อความเจ็บปวด
        
        ระดับเหนือไขสันหลัง มีการกระตุ้น autonomic center ในไฮโปธาลามัสเร่งการทำงานของประสาทซิมพาเธติคให้หลั่ง epinephrine เพิ่มขึ้น
        
        ระดับเปลือกสมอง
        1) ปฏิกิริยาทางจิตทำให้วิตกกังวล กลัว เศร้า โกรธ มีเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมด้านอารมณ์ เปลี่ยนแปลงจากปกติ
        2) ปฏิกิริยาทางจิตสรีระ ได้แก่ พฤติกรรมด้านน้้ำเสียง ด้านการเคลื่อนไหว
        
        ระดับไขสันหลัง มีreflex ทำให้กล้ามเนื้อลายและหลอดเลือดหดตัว ขาดเลือดมาเลี้ยงส่งผลให้เกิด anaerobic metabolism ส่งผลให้เกิด lactic acid และ local acidosis
    - - ขณะเจ็บครรภ์ เกิด fetaldistress ทารกชดเชยโดยการเพิ่ม cardiac output ถ้าขาดออกซิเจนนานอัตราการเต้นของหัวใจทารกมีภาวะ late deceleration สมองของทารกอาจได้รับความกระทบกระเทือนจากการหดรัดตัวของมดลูก
  - - - ประเมินอาการเจ็บครรภ์ตั้งแต่แรกรับผู้คลอดไว้ในหน่วยคลอด โดยใช้การสอบถามระดับอาการเจ็บครรภ์ และการสังเกตพฤติกรรม
      - ใช้เครื่องมือประเมินการเจ็บครรภ์ที่โดยใช้การรายงานอาการเจ็บครรภ์จากความรู้สึกของผู้คลอด
        
        1) Numeric Rating Scale แบ่งระดับความเจ็บปวด ออกเป็น 3 ระดับ
        
        คะแนน 0-3 เท่ากับ Mild pain ระดับความเจ็บปวดเล็กน้อย
        
        คะแนน 4-6 เท่ากับ Moderate pain ระดับความเจ็บปวดปานกลาง คะแนน
        
        7-10 เท่ากับ Severe pain ระดับความเจ็บปวดมาก
        
        2) แบบสังเกตพฤติกรรม/การเปลี่ยนแปลงทางสรีระขณะเผชิญกับอาการเจ็บครรภ์คลอด (PBI) ร่วมกับการใช้ Pain score โดยให้ระดับคะแนนดังนี้
        
        คะแนน 0 ผู้คลอดมีการหายใจตามปกติ ในขณะมีการหดรัดตัวของมดลูก
        
        คะแนน 1 ผู้คลอดมีรูปแบบการหายใจเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม เช่น หายใจเร็วขึ้น/ลึกขึ้น ในขณะมีการหดรัดตัวของมดลูก / เจ็บครรภ์
        
        คะแนน 2 ผู้คลอดมีการหายใจหอบเหนื่อย ในขณะมีการหดรัดตัวของมดลูก
        
        คะแนน 3 ผู้คลอดมีการหายใจหอบเหนื่อย ขณะมดลูกหดรัดตัวและคลายตัว
        
        คะแนน 4 ผู้คลอดมีอาการหอบเหนื่อย กระสับกระส่ายพักไม่ได้
        
        การประเมินระดับการเจ็บครรภ์ ควรบันทึกผลการประเมินลงใน Nurse’s note ทุก 1 ชั่วโมง และในTemperature sheet มีการประเมิน ต่อเนื่องทุก 1 ชั่วโมงในระยะรอคลอด และ หลังให้การพยาบาล/หรือให้ยาแก้ปวด