Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Genito-Urinary tract - Coggle Diagram

- - - - สาเหตุ : ขาดฟอสเฟต ดื่มน้ำน้อย สะสมของผลึกแคลเซีย.
        จนกลายเป็นนิ่ว
        อาการ : ปัสสาวะกะปริดกะปรอย ป􏰂วดขัดเบา􏰅 อาจมีป􏰂วดท้􏰌องน้􏰌อย
        ปัสสาวะสะดุด ปัสสาวะสีน้ำล้างเนื้อ ปัสสาวะขุ่นขาว
        เหมือนผงแป้ง
        รักษา : ส่งตรวจพอเศษม ผ่าตัด
    - - สาเหตุ : นิ่วจากไตลงมาที่ท่อไต
        อาการ : ปวดรุนแรงมากจนเหงื่อออกดิ้นไปมา ปวดบิดท้องน้อยข้างเดียวเป็นพักๆ
        ตรวจ : kidney punch เจ็บ
        รักษา : Hyoscine
    - - สาเหตุ : จากกรับประทานอาหารแคลเซียมสูง ดื่มนมมากๆ
        อาการ : ปวดบั้นเอว ปวดเสียดๆบิดๆเป็นพักๆ ปัสสาวะขุ่นแดงเป็นเม็ดทราย
        รักษา : ถ้าก้อนเล็กอาจหลุดออมาได้เอง, ยาแก้ปวด, ยาปฏิชีวะนะ Norfoxacin, Amoxycillin} cotrimoxazole
    - - สาเหตุ : จากการติดเชื้อ B-streptococcus Gr.A ภูมิคุ้มกันจะมีผลต่อไตทำให้หน่วยไตอักเสบ
        อาการ : ปัสสาวพเป็นสีแดงสีน้ำล้างเนื้อ ปัสสาวะน้อย บวมที่หน้า หนังตา เท้า ท้อง
        ตรวจ : ไข้ หน้าบวม เท้าบวมกดบุ๋ม ปัสสาวะขุ่นอดง ตรวจปัสสาวะพบสารไข่ขาว 1+ - 3+
        การรักษา : ให้พักผ่อน ลดอาหารเค็ม ให้ยาขับปัสสาวะ
  - - - สาเหตุ : หน่วยไตที่ทำหน้าที่กรองปัสสาวะเสียหน้าที่โปรตีนในเลือดไหลออกทำให้โปรตีนในเลือดต่ำเกิดอาการบวม
        อาการ : บวมทั้งตัว หน้า หนังตา ท้อง เท้า ปัสสาวะสีใสปกติ อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร มีไข้
        สิ่งที่ตรวจ : บวม ตรวจUA พบสารไข่ขาว 3+ - 4+
        การรักษา : ยาปฏิชีวนะ ถ้ารู้สาเหตุไม่แน่ชัดจะให้ Prednisolone
    - - สาเหตุ : เลือดไปเลี้ยงไตลดลงทำให้การทำงานของไตผิดปกติ
        อาการ : ปัสสาวะน้อยกว่า 400 cc/day หรือไม่มีเลย
        ตรวจ : พบซีด หายใจหอบลึก ความดันสู. เป็นตะคริว ซึม
        การรักษา : ส่งต่อรพ. ให้ยาขับปัสสาวะ จำกัดโซเดียม โพเทสเซียม
    - - สาเหตุ : เป็นภาวะแทรกซ้อนและจากการเป็นโรคเรื้อรังเช่น นิ่วในไต โรคไตต่างๆ
        อาการ : อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย ซึม บวม ไลับ
        สิ่งตรวจ : ซีด ความดันสูง ผิวแห้งสีคล้ำ เท้าบวม
        การรักษา : อาจทำการฟอกไตเอาของเสียออก
  - - - สาเหตุ : การติดเชื้อกลุ่มแกรมลบ เช่น E.coli, klebsiaella, perudomonas
        อาการ : ปัสสาวะกระปริดกะปรอย ปวดขัดหรือแสบร้อนขณะปัสสาวะ ปัสสาวะ
        มีกลิ่นเหม็น สีปัสสาวะมักจะใส
        สิ่งตรวจ : อาจมีกดเจ็บเล็กน้อยที่ท้องน้อย
        การรักษา : ให้ยาปฏิชีวนะ Norfoxacin (400mg)1tab oral bid pc. และ Amoxycillin(500mg) 1 tab oral bid pc
    - - Acute
        
        สาเหตุ : ติดเชื้ออักเสบเฉียบพลันที่กรวบไตโดยเชื้อแพร่มาจากรอบๆท่อปัสสาวะเข้าสู่กระเพาะปัสสาวะและผ่านท่อไตขึ้นมาที่ไต
        อาการ : ปวดสีข้างเฉียบพลันปวดมากที่ข้างใดข้างหนึ่งร้าวลงขาหนีบ ไข้สูง ปวดท้อง คลื่นไส้อาเจียน ปัสสาวะขุ่น
        ตรวจพบ : ไข้สูง, อาจมีกดเจ็บที่ท้อง, kidney punch +ve, UA WBC > 10,000/mm^3
        การรักษา : Paracetamol (500 mg) 1 tab oral prn for fever, ยาปฏิชีวนั Norfloxacin (400mg) 1 tab oral bid pc, Cotrimoxazole 1 tab oral bid pc, Amoxycillin (500 mg) 1 tab oral bid pc,
      - Chronic
        
        สาเหตุ : ติดเชื้อจากการมีการอุกกั้นทางเดินปัสสาวะ
        อาการ : ผู็ป่วยอาจไม่มีอาการ
        ตรวจ : พบWBCและพบเชื้อในปัสสาวะ, ส่งตรวจพิเศษเพิ่มเติม, สังเกตุสีปัสสาวะ
- - - - Trichomoniasis (TV)
        
        สาเหตุ : ติดเชื้อโรโตซัว ติดต่อจากsex
        อาการ : ตกขาวสีเขียวคล้ายหนอง เป็นฟอง มีกลิ่นเหม็น แสบร้อนคันช่องตลอด เจ็บเวลามีเพศสัมพันธ์ ปัสสวะแสบขัด
        ตรวจ : พบการอักเสบบวมแดงปากช่องคลอด ช่องคลอด มี strawberry cervix
        การรักษา : Meronidazole (500mg) 1 tab oral bid pc 7 days
      - Vulvovaginal candidiasis (VVC)
        
        สาเหตุ : ติดเชื้อรา candida ในช่องคลอด
        
        อาการ : ตกขาวเหมือนแป้งเปียก คัน แสบร้อนในช่องคลอด เจ็บขณะมีsex (อาการไม่จำเพาะ)
        
        ตรวจ : wet smear รา่วมกับใช้ 10% KOH, Whiff test ให้ผล neg, PH<4.5, ย้อมสีพบ pseudohyphae
        
        การรักษา : Clotrimazole (100mg) สอดในช่องคลอด OD 7 days,
        
        Fluconazole (150mg) 1 tab oral OD pc
  - - - Cyst : การแตกของถุงน้ำ, ovarian follicle พบในช่วงไข่ตกทำให้มีเลือดออกน้อยๆเข้ามาในช่องท้องทำให้เกิดอาการปวดท้อง
      - การบอดขั้วของปากมดลูก : มักเกิดในผู่ที่มีเนื้องอกทำให้ขาดเลือดมาเลี้ยงรังไข่จนเกิดอาการปวด ซึ่งสัมพันธ์กับการยกของหนัก การร่วมเพศ
        มีการกดเจ็บที่ท้องน้อย รักษาโดยการทำ cystectomy, ตัดปีกมดลูก
      - ปีกมดลูดอักเสบ Salpingitis : จะมีไข้ ตรวจภายในโยกปากมดลูกจะเจ็บ มักเป็นทั้งสองข้าง รักษาโดยการให้ยาปฏิชีวนะหรือผ่าตัด
      - Myoma เนื้องอก : ปวดเฉียบพลันจากการบอกขั้วของ myoma ให้ยาแก้ปวดหรือผ่าตัด
      - Endometriosis : จะปวดประจำเดือน ปวดขณะถ่ายอุจจาระ มีบุตรยาก ปวดท้องทั้งๆที่ไม่เป็นประจำเดือน
        รักษาโดยใช้ฮอร์โมนหรือผ่าตัด
    - - Appendicitis : ปวดรอบสะดือแล้วไปที่ Right lower quadrant มีไข้ คลื่นไส้อาเจียน
        รักษาโดยการผ่าตัดไส้ติ่งออก
      - Intestinal obstruction : มักมีประวัติเคยผ่าตัดช่องท้องมา จะมีอาการปวดเป็นพักๆ คลื่นไส้อาเจียน ไม่ถ่ายอุจจาระ ไม่ผายลม การ x-rayท้องจะพบลำไส้พองตัว
    - - ปวดประจำเดือน
      - BPH : ปัสสาวะลำบาก ไม่พุ่ง ปัสสาวะบ่อยแต่น้อย อาจมีขัดเบา
        ตรวจ : ใช้นิ้วสวนทางทวารหนักคลำพบต่อมลูกหมากโดต
        การรักษา :ใส่สายสวนปัสสาวะ,ผ่าตัดต่อมลูกหมากTURP
      - Dysfunction uterine bleed :
        สาเหตุ : ฮอร์โมนเอสโตรเจนกับโปรเจสเตอร์โรนเสียสมดุล
        อาการ : มีเลือดคล้ายประจำเดือน ไม่ปวดท้อง
        รักษา : ขูดมดลูก
    - - ต่อมลูกหมากโต (Benign Prostatic Hyperplasia: BPH)
        ปัสสาวะลําบาก ต้องออกแรงเบ่ง ปัสสาวะพุ่งไม่แรง มีความรู้สึกต้องถ่ายปัสสาวะ บ่อยครั้ง แต่ละครั้งออกได้ครั้งละน้อย บางครั้งอาจถ่ายออกเป็นเลือด หรืออาจมีขัดเบาจากกระเพาะ ปัสสาวะอักเสบ มักมีปัสสาวะลําบากเป็นแรมปี จนในที่สุดปัสสาวะไม่ออก เนื่องจากท่อปัสสาวะถูกต่อม ลูกหมากกดจนตีบตัน จะมีปวดตึงท้องน้อย คลําได้ก้อนของกระเพาะปัสสาวะที่มีปัสสาวะคั่งเต็ม
      - ดียูบี (Dysfunction Uterine Bleeding/DUB)
        
        มีเลือดคล้ายประจําเดือนออกมา/กระปริดกระปรอย นานเป็นสัปดาห์ โดยไม่มีปวดท้อง
        
        ร่วมด้วย เลือดอาจออกมาจนซีด อ่อนเพลีย บางรายอาจมีประวัติประจําเดือนขาดนํามาก่อน 2-3 เดือน
      - โรคหนองใน (Gonorrhea)
        เพศชาย หลังรับเชื้อจะมีอาการแสบลํากล้องเวลาปัสสาวะ หรือปัสสาวะขัด และมีหนอง ไหลออกจากท่อปัสสาวะ ระยะแรกจะไหลซึมเป็นมูกใสเล็กน้อย ใน 12 ชั่วโมงต่อมาจะกลายเป็นหนองข้น 10% ของผู้ชายอาจไม่แสดงอาการ แต่สามารถแพร่เชื้อได้
        เพศหญิง ระยะแรกมักไม่มีอาการ ต่อมามีตกขาวเป็นหนองสีเหลือง กลิ่นเหม็น ไม่คัน มีอาการ ขัดเบา และแสบร้อนเวลาปัสสาวะ ปัสสาวะขุ่น ถ้ามีการอักเสบของปีกมดลูกจะมีไข้สูง หนาวสั่น ปวดกด เจ็บตรงท้องน้อย หญิงที่ติดเชื้อประมาณครึ่งหนึ่งอาจไม่แสดงอาการ แต่สามารถแพร่เชื้อได้ (ทั้งสองเพศ อาจมีต่อมน้ําเหลืองขาหนีบโต บวม และเจ็บ)
      - หนองในเทียม ( Non-specific Urethritis: NSU / Non-Gonococcal Urethritis:NGU)
        เพศชาย มีอาการแสบท่อปัสสาวะ ปัสสาวะขัด มีหนองไหลเป็นมูกใสหรือขุ่น ไม่ข้นแบบ หนองใน และออกซึมเพียงเล็กน้อยในช่วงเช้า ถ้าให้ปัสสาวะลงแก้วใส ใช้ไฟฉายส่งจะเห็นเส้นขาว ๆ คล้าย เส้นด้ายลอยอยู่ เพศหญิง มักไม่มีอาการแสดง อาจมีเพียงอาการตกขาว
      - ซิฟิลิส (Syphilis)
        สาเหตุ : เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Treponema pallidum
        อาการจะมี 4 ระยะ : 1. หลังติดเชื้อจะมีตุ่มเล็กๆที่อวัยวะเพศ แตกเป็นแผล (แผลริมแข็ง)
        
        หลัง 6-8 wk เชื้อเข้าต่อมน้ำเหลืองทั่วร่างกาย มีไข้
        
        ระยะแฝง ตรวจ VDRL ผลบวก
        
        จากการไม่ได้รับการรักษา เกิดแผลเรื้อนังที่ผิวหนัง เยื่อบุ กระดูกและอวัยวะภายใน เกิด aortic aneurysm เจ็บอก หายใจเหนื่อย ไอ กลืนลำบาก ระบบประสาทเสียหน้าที่
      - ท้องนอกมดลูก
        สาเหตุ : การฝังตัวนอกโพรงมดลูก
        อาากร : ประจำเดือนขาด ปวดท้องรุนแรงฉับพลัน
        ตรวจ : ultrasound abdomen
        การรักษา : ผ่าตัด