Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ยาระบบทางเดินหายใจ - Coggle Diagram
ยาระบบทางเดินหายใจ
ยาต้านฮิสตามีน (Antihistamine)
Histamine เป็น Autacoid (local hormones)
พบใน Mass cells and Basophils
ก่อให้เกิดปฏิกิริยาภูมิแพ้ (Allergy)
1.1 First – generation antihistamines
ยาออกฤทธิ์ภายใน 15-30 นาที หลังรับประทาน
ฤทธิ์อยู่ได้ประมาณ 4-6 ชั่วโมง
ข้อบ่งใช้
ลดผดผื่นคัน Hydroxyzine
แก้แพ้ลดน้ำมูก Chlorpheniramine (CPM)
แก้อาการเมารถ Dimenhydrinate
อาการไม่พึงประสงค
ง่วงซึม (drowsiness)
ใจสั่น ปากแห้งคอแห้ง
1.2Second – generation antihistamines
ไม่กดระบบประสาทส่วนกลางไม่ค่อยมีผลง่วงซึม
ผลข้างเคียงน้อย
ยาออกฤทธิ์ยาวนานกว่า 12 ชั่วโมง
ออกฤทธิ์จะช้ากว่า 1
st Generation (1 - 2 วัน)
ข้อบ่งใช้
แก้แพ้ ลดน้ำมูก
ลดผดผื่นคัน
ภูมิแพ้
Loratadine (Clarityne ®)
Desloratadine (Aerius®)
3.ยาที่ใช้รักษาอาการไอ
ยากดการไอ
ใช้ระงับการไอแบบไอแห้งโดยเฉพาะไอรุนแรง
Central anti-tussives
Narcotic antitussive ได้แก่ Codeine และอนุพันธุ์จากฝ่ิน
Non-narcotic antitussive ได้แก่ Dextromethorphan และ Butamirate
Peripheral anti-tussives
Narcotic antitussives
Codeine
ระงับไอได้ดีมาก ใช้กรณีไอรุนแรง และไอแห้ง
อาการไม่พึงประสงค์
กดการหายใจ
ทำให้ง่วงซึม คลื่นไส้ อาเจียน
ข้อควรระวัง
อาจทำให้ติดยา
ระวังโรคหอบหืด
Non-narcotic antitussives
Dextromethorphan (Romilar®)
ยับยั้ง cough reflex โดยการ
ยับยั้งที่ cough center ใน medulla
ข้อดี
ไม่่ทำให้ติดยา
ข้อด้อย
ระงับได้น้อยกว่าCodeine
อาการไม่พึงประสงค์
ง่วงนอน
local anesthetics
ลูกอมหรือยาพ่นที่มีส่วนผสมของยาชา
ยาขับเสมหะ
เสมหะถูกขับออกมาง่ายขึ้น
ทำให้เสมหะมีความข้นเหนียวลดลง
Bromhexin (Bisolvon®)
Carbocysteine
Ambroxol (Mucocolvan®)
ยาขยายหลอดลม
β2
agonists
ออกฤทธิ์กระตุ้น β2
receptor*
แบบออกฤทธิ์สั้น
Salbutamol/ Albuterol,
Terbutaline, Procaterol
ใช้สำหรับบรรเทาอาการหลอดลมหดเกร็งเฉียบพลัน
แบบออกฤทธิ์ยาว
Salmeterol, Formoterol
ใช้เป็นประจำเพื่อควบคุมอาการหลอดลมตีบเกร็ง
อาการไม่พึงประสงค์
ใจสั่น หัวใจเต้นเร็ว
อาการสั่น
ระดับน้ำตาลในเลือดสูง
Anticholinergics
โดยยับยั้งการทำงานของ M3 receptor
ทำให้หลอดลมคลายตัว
ยาที่ใช้
Tiotropium (Spiriva®)
Ipratropium
อาการไม่พึงประสงค์
ปากแห้ง ง่วงซึม
ปัสสาวะลำบาก
Xanthine derivatives
มีกลไกการออกฤทธิ์ 2 แบบ
ออกฤทธิ์ผ่าน adenosine receptor
antagonist
ออกฤทธิ์เป็น non selective
Phosphodiesterase (PDE) inhibitor
ยาในกลุ่มนี้ได้แก่
Theophylline (Theo-Dur®
อาการไม่พึงประสงค์
ใจสั่น
ท้องสีย
อาเจียน
ปวดหัว
คลื่นไส้
ยาขยายหลอดลม+ยาsteroid
ลดการอักเสบและขยายหลอดลม
คำแนะนำ
ให้บ้วนปากทุกครั้งหลังสูด/พ่นยา เพื่อลดอาการปากคอแห้งลดการเกิดเชื้อรา านช่องปากและเสียงแหบ
ยาsteroid
ลดอาการอักเสบของหลอดลม
Fluticasone
Budesonide
ยาบรรเทาอาการคัดจมูก
อาการคัดจมูก
หลอดเลือดที่โพรงจมูกขยายตัว
เลือดมาเลี้ยงที่โพรงจมูกมากขึ้น
โพรงจมูกมีเลือดคั่ง และบวม
เกิดการอุดกั้นทางเดินหายใจ
กลไกการออกฤทธิ์
มีฤทธิ์ทำให้หลอดเลือดที่โพรงจมูกหดตัว
ทำให้รูเปิดของโพรงอากาศในจมูกเปิดกว้าง และหายใจสะดวกขึ้น
รูปแบบยาแบ่งเป็น 2 ประเภท
ชนิดรับประทานยา
– Pseudoephedrine และ Phenylephrine
อาการไม่พึงประสงค์
ทำให้ใจสั่น หัวใจเต้นเร็ว
เพิ่มความดันในตา
ข้อควรระวัง
ระวังในผู้ป่วยต้อหิน
ระวังในผู้ป่วยความดันโลหิตสูง
ชนิดใช้ยาเฉพาะที่ในจมูก
ยาที่พ้นจมูกและหยอดจมูก
Ephedrine,
– Xylometazoline
อาการไม่พึงประสงค์
อาจทำให้ระคายเคืองเยื่อบุจมูก