Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การส่งเสริมการขับถ่ายอุจจาระ - Coggle Diagram
การส่งเสริมการขับถ่ายอุจจาระ
10.1ความสำคัญของการขับถ่ายอุจจาระ
เป็นทั้งการนำสารพิษและของเสียที่ตกค้างอยู่ในลำไส้ออกไปและเป็นการสร้างระบบขับถ่ายที่ดีต่อร่างกายและดีต่อสุขภาพของร่างกาย
10.2ปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อการขับถ่ายอุจจาระ
อายุ
ชนิดของอาหารที่รับประทาน
ปริมาณน้ำที่ร่างกายได้รับ
การเคลื่อนไหวของร่างกาย
อารมณ์
ความสม่ำเสมอในการขับถ่าย
ความเหมาะสม
ยา
การตั้งครรภ์
อาการปวด
การผ่าตัดและการดมยาสลบ
การตรวจวินิจฉัยโรค
10.3ลักษณะของอุจจาระปกติและสาเหตุของอุจจาระที่ผิดปกติ
ชนิด
ชนิดที่4
ลักษณะยาวหรือขดม้วนเรียบและนุ่ม
ชนิดที่5
ลักษณะเป็นก้อนนุ่มๆ
ชนิดที่3
ลักษณะยาวหรือขดม้วนแต่พื้นผิวบนนุ่ม
ชนิดที่6
ลักษณะเป็นก้อนนุ่มปุย
ชนิดที่2
ลักษณะยาวแต่เป็นก้อน
ชนิดที่7
ลักษณะเป็นน้ำไม่มีเนื้ออุจจาระปน
ชนิดที่1
ลักษณะแข็งคล้ายเมล็ดถั่ว
อุจจาระปกติ
สี
เด็ก:เหลือง
ผู้ใหญ่:น้ำตาล
กลิ่น
จากอาหารตกค้าง
ลักษณะ
อ่อนนุ่ม
ความถี่
(นมมารดา)วันละ4-6ครั้ง
(นมขวด)วันละ1-3ครั้ง
ผู้ใหญ่:วันละ2ครั้งหรือสัปดาห์ละ3ครั้ง
รูปร่าง
เท่ากับขนาดความกว้างของลำไส้ตรง
อุจจาระผิดปกติ
สี
ขาวหรือคล้ายดินเหนียว
กลิ่น
กลิ่นเปลี่ยนเหม็นมาก
ลักษณะ
เหลว
แข็ง
ความถี่
เด็ก:มากกว่าวันละ6ครั้งหรือ1-2วันครั้งเดียว
ผู้ใหญ่:มากกว่าวันละ3ครั้งหรือ สัปดาห์ละครั้ง
รูปร่าง
ขนาดเล็กคล้ายดินสอ
10.4สาเหตุและการพยาบาลผู้ป่วยที่มีปัญหาการขับถ่ายอุจจาระ
1.ภาวะท้องผูก
การถ่ายอุจจาระน้อยกว่าสัปดาห์ละ3ครั้งหรือไม่ถ่ายอุจจาระติดต่อกัน 3วัน
สาเหตุ
ไม่ได้ฝึกขับถ่ายให้เป็นเวลา
รับประทานอาหารที่ไม่มีกากใยหรือกากใยน้อยติดต่อกันหลายมื้อ
รับอาหารโปรตีนมากเกินไป
ดื่มน้ำน้อยเกินไป
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะท้องผูก
1.แนะนำให้ความรู้และเน้นความสำคัญของการดูแลสุขภาพส่วนบุคคล
2.แนะนำและกระตุ้นให้ผู้ป่วยรับประทานอาหารให้มากเพียงพอโดยเฉพาะอย่างยิ่งอาหารที่มีเส้นใยและกากมากๆ
3.แนะนำและช่วยเหลือเกี่ยวกับการถ่ายอุจจาระและควรฝึกระบบขับถ่ายอุจจาระให้เป็นเวลา
2.การอัดแน่นของอุจจาระ
สาเหตุ
ไม่ได้ถ่ายอุจจาระติดต่อกันนานแล้ว
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีการอัดแน่นของอุจจาระ
การช่วยเหลือเอาก้อนอุจจาระออกจากร่างกายโดยการล้วงอุจจาระ
อาจใช้ยาระบาย
การสวนอุจจาระในกรณีที่ใช้ยาไม่ได้ผล
3.ภาวะท้องอืด
สาเหตุ
มีการสะสมของอาหารหรือน้ำมาก
อาหารไม่ย่อย
รับประทานอาหารมากเกินไปหรือเคี้ยวอาหารไม่ละเอียด
มีแก๊สในกระเพาะอาหารหรือลำไส้ปริมาณมาก
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะท้องอืด
จัดท่านอนให้นอนศีรษะสูง45-60องศา
อธิบายสาเหตุและวิธีการปฏิบัติตัว
ค้นหาสาเหตุของอาการท้องอืดและให้การช่วยเหลือตามสาเหตุ
4.การกลั้นอุจจาระไม่ได้
สาเหตุ
เกิดจากความผิดปกติทางร่างกายมักเกิดจากการรบกวนที่หูรูดทวารหนัก
การพยาบาลผู้ป่วยที่กลั้นอุจจาระไม่ได้
1.ด้านร่างกาย
การควบคุมการขับถ่ายอุจจาระโดยใช้วิธีการฝึกถ่ายอุจจาระเป็นเวลาเลือกเป็นเวลาที่สะดวก
ดูแลเสื้อผ้าที่นอนให้สะอาดและแห้งอยู่เสมอ
2.ด้านจิตใจสังคมและจิตวิญญาณ
ผู้ดูแลจึงควรให้กำลังใจ
สร้างเสริมกำลังใจกับผู้ป่วยให้สามารถอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข
5.ภาวะท้องเสีย
สาเหตุ
จากอาหารที่ปนเปื้อนเชื้อโรค
การได้รับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะและมีอาการข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะท้องเสีย
ประเมินสภาพผู้ป่วย
ให้การช่วยเหลือดูแลในการขับถ่ายอุจจาระที่มีจำนวนครั้งค่อนข้างบ่อย
การดูแลเรื่องอาหาร
ติดตาม/เฝ้าระวัง/ป้องกันและช่วยแก้ไขอาการขาดน้ำและเกลือแร่
สังเกตความผิดปกติอื่นๆที่เกิดร่วมด้วย
สังเกตและบันทึกลักษณะอุจจาระความถี่ของการถ่ายอุจจาระและประเมินความรุนแรงของอาการและอาการแสดง
ส่งเสริมการพักผ่อนนอนหลับ
การป้องกันการแพร่กระจายเชื้อ
10.5การสวนอุจจาระ
วัตถุประสงค์
1.ลดปัญหาอาการท้องผูก
2.เตรียมตรวจทางรังสี
3.เตรียมผ่าตัดในรายที่ผู้ป่วยจะต้องดมยาสลบ
4.เตรียมคลอด
5.เพื่อการรักษา
ชนิดของการสวนอุจจาระ
1.Cleansing enema
เป็นการสวนน้ำหรือน้ำยาเข้าไปในลำไส้ใหญ่
2.Retention enema
เป็นการสวนน้ำยาเข้าไปเก็บไว้ในลำไส้ใหญ่ในผู้ใหญ่ไม่เกิน200ml.ที่นิยมใช้
อุปกรณ์เครื่องใช้
หม้อสวน
หัวสวนอุจจาระ
สารหล่อลื่น
ชามรูปไต
กระดาษชำระ
กระโถนนอน
ผ้าปิดกระโถนนอน
ผ้ายางกันเปื้อน
สารละลายที่ใช้ในการสวนอุจจาระ
เหยือกน้ำ
เสาน้ำเกลือ
ถุงมือสะอาด1คู่และMask
วิธีปฏิบัติ
1.การเตรียมอุปกรณ์เครื่องใช้ให้ครบถ้วนสะดวกในการปฏิบัติ
2.นำเครื่องใช้มาที่เตียงบอกผู้ป่วยให้ทราบถึงเหตุผลการสวนและวิธีการปฏิบัติตัวปิดม่าน
3.ปูผ้ายางรองก้นบริเวณก้นของผู้ป่วย
4.จัดท่านอนให้ถูกต้อง
5.คลุมผ้าเปิดเฉพาะบริเวณทวารหนักไม่เปิดเผย
6.ล้างมือสวมถุงมือและต่อหัวสวนกับสายสวนให้แน่น
7.ปิดClampหัวสวนไว้เทน้ำยาใส่หม้อสวนแขวนหม้อสวนสูงกว่าระดับทวารหนักของผู้ป่วย1ฟุต(12นิ้ว)เหนือจากระดับที่นอน
8.เปิดClampเพื่อไล่อากาศในสายสวนและหัวสวนปิดClampหัวสวนหล่อลื่นหัวสวนด้วยKYjellyไล่อากาศ
9.บอกให้ผู้ป่วยทราบว่าจะทำการสวนอุจจาระ
10.สอดหัวสวนเข้าทวารหนักให้ปลายหัวสวนมุ่งไปทิศทางสะดือลึกประมาณ3นิ้วแล้วเบนปลายกลับให้ขนานกับแนวกระดูกสันหลังตามลักษณะโค้งของลำไส้ให้หัวสวนไปตามกายวิภาคของลำไส้ส่วนSigmoid
11.จับหัวสวนให้แน่กระชับมือเปิดClampให้น้ำไหลช้าๆใช้เวลาประมาณ5-10
12.ค่อยๆดึงสายสวนออกเบาๆปลดหัวสวนออกห่อด้วยกระดาษชำระวางในชามรูปไตบอกให้ผู้ป่วยนอนท่าเดิมพยายามเก็บน้ำไว้ในลำไส้ 5-10นาที
13.สอดBedpanกั้นม่านให้มิดชิดหลังถ่ายเสร็จใช้BedpadปิดคลุมBedpan
14.เก็บเครื่องใช้ทำความสะอาดให้เรียบร้อยถอดถุงมือล้างมือให้สะอาด
15.ลงบันทึกทางการพยาบาล