Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การส่งเสริมการขับถ่ายอุจจาระ - Coggle Diagram

- - - - Like a sausage or snake, smooth and soft(ลักษณะยาวหรือขดม้วน เรียบ และนุ่ม)
    - - Soft blobs with clear-cut edges(ลักษณะเป็นก้อนนุ่มๆ แยกออกจากันชัดเจน)Type
    - - Like a sausage but with cracks on surface(ลักษณะยาวหรือขดม้วน แต่พื้นผิวบนนุ่มๆ)
    - - Fluffy pieces with ragged edges, a mushy stool(ลักษณะเป็นก้อนนุ่มปุยมีขอบขยักไม่เรียบ)
    - - Sausage shaped but lumpy(ลักษณะยาวแต่เป็นก้อน)
    - - Watery, no solid pieces(entirely liquid)(ลักษณะเป็นน้ าไม่มีเนื้ออุจจาระปน)
    - - Separate hard lumps, like nuts(Difficult to pass)ลักษณะแข็งคล้ายเมล็ดถั่วคนไทยเรียกว่า “ขี้แพะ”
- - - - การขับถ่ายซึ่งอุจจาระมีลักษณะแห้งแข็ง ต้องออกแรงมากช่วยในการเบ่งเพื่อขับอุจจาระออกมา
    - - ภาวะท้องผูกแบบปฐมภูมิ
        
        การรับประทานอาหารที่มีกากใยน้อยภาวะขาดน้ำการเคลื่อนไหวลดลงแรงตึงตัวของกล้ามเนื้อลดลง
      - ภาวะท้องผูกแบบทุติยภูมิ
        
        เกิดจากความเจ็บปุวยหรือการรักษาด้วยยามีปัจจัยที่เกี่ยวข้อง
        
        การอุดกั้นของระบบทางเดินอาหาร
        
        ความผิดปกติในการทำหน้าที่ของไขสันหลัง
        
        ภาวะท้องผูกจากการลดลงของการเคลื่อนไหวของลำไส้และเกี่ยวข้องกับความผิดปกติของประสาทที่ลำไส้และการติดยาระบาย
        
        การทำหน้าที่ผิดปกติของกล้ามเนื้อพื้นเชิงกราน
        
        ฝิ่น
        
        ภาวะผิดปกติของลำไส้
    - - เกิดอาการปากแตก ลิ้นแตก ลมหายใจเหม็น อ่อนเพลีย ไม่มีแรง
      - เป็นโรคริดสีดวงทวาร (Hemorrhoid)
      - เกิดอาการแน่นท้องท้องอืด ปวดท้อง ไม่สุขสบายเบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะวิงเวียน
      - แบคทีเรียในลำไส้
      - ถ้าทิ้งไว้นานอุจจาระอาจอัดกันเป็นก้อนแข็ง
      - การกลั้นอุจจาระไม่ได้ (Incontinence)
    - - แนะนำให้ความรู้และเน้นความสำคัญของการดูแลสุขภาพส่วนบุคคล
      - แนะนำและกระตุ้นให้ผู้ป่วยรับประทานอาหารให้มากเพียงพอ
      - แนะนำกระตุ้น และช่วยให้ผู้ปุวยได้รับน้ำให้เพียงพอ
      - แนะนำและช่วยเหลือเกี่ยวกับการถ่ายอุจจาระ และควรฝึกระบบขับถ่ายอุจจาระให้เป็นเวลา
      - จัดสรรเวลาในตอนเช้าเพื่อฝึกให้เคยชินกับการถ่ายอุจจาระตรงเวลาทุกวัน
      - แนะนำให้ออกกำลังกาย การเคลื่อนไหวของร่างกายจะมีผลต่อการบีบตัวของลำไส้ช่วยให้การถ่ายอุจจาระเป็นปกติ
      - สังเกตความถี่การใช้ยาระบายหรือยาถ่าย
      - แนะนำสมุนไพรซึ่งเป็นอาหารหรือนำมาปรุงอาหารจะช่วยการขับถ่ายอุจจาระใช้เป็นยาระบายอ่อน ๆ
  - - - ไม่ได้ถ่ายอุจจาระติดต่อกันนานแล้ว พบอุจจาระเป็นน้ำเหลวไหวซึมทางทวารหนักทีละเล็กละน้อยอย่างควบคุมไม่ได้
    - - การช่วยเหลือเอาก้อนอุจจาระออกจากร่างกายโดยการล้วงอุจจาระ และอาจใช้ยาระบายเพื่อทำให้ก้อนอุจจาระอ่อนนุ่มและหล่อลื่นหรือการสวนอุจจาระในกรณีที่ใช้ยาไม่ได้ผล
    - - การล้วงอุจจาระออกโดยตรง เป็นการช่วยเหลือผู้ป่วยในกรณีที่ผู้ป่วยถ่ายอุจจาระออกเองไม่ได้ อุจจาระจับเป็นก้อนและไม่ถูกขับออกมาตามปกติ ประมาณ 4-5 วัน หรือมีอาการท้องอืดตึง
    - - 1) ถุงมือสะอาด 2คู่และหน้ากากอนามัย (Mask)
      - 2) สารหล่อเลื่อน เจล หล่อลื่น ถ้าไม่มีใช้วาสลินหรือสบู่เหลว
      - 3) ผ้ายางรองก้นและกระดาษชำระ
      - 4)หม้อนอนหรือ ถุงพลาสติกสำหรับใช่อุจจาระ
    - - 1) แนะนำตัว และบอกวัตถุประสงค์ให้ผู้ป่วยทราบ
      - 2) ให้ผู้ป่วยนอนตะแคงซ้ายกึ่งคว่ำ ขาขวางอเล็กน้อย(Sim’s position)
      - 3) ปูผ้ายางรองให้ผู้ป่วย และวางหม้อนอนหรือถุงพลาสติกไว้ใกล้ ๆ
      - 4) พยาบาลสวมถุงมือ 2ชั้น แล้วใช้นิ้วชี้หล่อลื่นด้วยเจลหล่อลื่น
      - 5) ล้วงเอาก้อนอุจจาระออกใส่ในหม้อนอนหรือถุงพลาสติกที่เตรียมไว้
      - 6) เช็ดทำความสะอาดจัดเสื้อผ้าให้เรียบร้อย และเก็บเครื่องใช้
      - 7) ทำความสะอาดเครื่องใช้และเก็บเข้าที่ให้เรียบร้อย
      - 8) ลงบันทึกทางการพยาบาล
  - - - มีแก๊สในกระเพาะอาหารหรือลำไส้ปริมาณมาก
      - มีการสะสมของอาหารหรือน้ำมาก อาหารไม่ย่อย รับประทานอาหารมากเกินไปหรือเคี้ยวอาหารไม่ละเอียด
      - มีการสะสมของอุจจาระมาก เนื่องจากไม่ได้ขับถ่ายออกตามปกติ
      - ปริมาตรของช่องท้องลดลงจากความผิดปกติของอวัยวะที่อยู่ใกล้เคียง
    - - จัดท่านอน ให้นอนศีรษะสูง 45-60องศา
      - อธิบายสาเหตุและวิธีการปฏิบัติตัวเมื่อเกิดอาการท้องอืด
      - ค้นหาสาเหตุของอาการท้องอืดและให้การช่วยเหลือตามสาเหตุ
        
        สาเหตุจากการถูกจำกัดการเคลื่อนไหวหรือความสามารถในการขยับตัวได้ลดลงหรือหลังการผ่าตัดไม่ยอมขยับตัวเนื่องจากมีความกลัวต่าง ๆ
        
        สาเหตุจากได้รับยาระงับปวดที่มีอาการข้างเคียงทำให้ลดการเคลื่อนไหวของลำไส้
  - - - 2) ผลด้านจิตใจ
        
        เกิดการสูญเสียความรู้สึกมีคุณค่าและความนับถือต่อตนเอง
      - 3) ผลด้านสังคม
        
        เป็นเรื่องน่าอับอายส่งผลให้ไม่ต้องการออกสังคม
      - 1) ผลด้านร่างกาย
        
        ทำให้มีอุจจาระไหลออกมาโดยไม่รู้ตัว
      - 4) ผลด้านจิตวิญญาณ
        
        ส่งผลให้ด้านจิตวิญญาณคือ ความรู้สึกเสียคุณค่าในตนเองลดลง
    - - 2) ด้านจิตใจสังคม และจิตวิญญาณ
        
        สร้างเสริมกำลังใจกับผู้ปุวยให้สามารถอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข และกล้าที่ออกสังคมอย่างมั่นใจ
        
        ทำสมาธิและมีสติรู้อยู่เป็นปัจจุบันตลอดเวลาเอาธรรมะเป็นที่พึ่งและปล่อยวาง
      - 1) ด้านร่างกาย
        
        (3) ให้การดูแลผิวหนังให้สะอาด และแห้งตลอดเวลา
        
        (4) ดูแลเสื้อผ้าที่นอน ให้สะอาดและแห้งอยู่เสมอ
        
        (5) รักษาสุขภาพให้แข็งแรง หลีกเลี่ยงการเกิดโรคหวัด
        
        (2) การควบคุมการขับถ่ายอุจจาระโดยใช้วิธีการฝึกถ่ายอุจจาระเป็นเวลาเลือกเป็นเวลาที่สะดวก
        
        (1) ความสะอาดทั่วไปของร่างกาย
  - - - 1) จากอาหารที่ปนเปื้อนเชื้อโรค
      - 2) จากการเปลี่ยนแปลงทางจิตใจและอารมณ์
      - 3) การได้รับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะและมีอาการข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์(Sideeffect)
    - - เกิดภาวะเสียสมดุลน้ าและเกลือแร่ในร่างกาย (Electrolyte imbalance)
      - เกิดความไม่สุขสบาย ปวดท้อง เนื่องจากการบีบตัวของลำไส้และการถ่ายอุจจาระหลาย ๆ ครั้ง
    - - 1) ประเมินสภาพผู้ป่วย
      - 2) ให้การช่วยเหลือดูแลในการขับถ่ายอุจจาระที่มีจำนวนครั้งค่อนข้างบ่อย
      - 3) การดูแลเรื่องอาหาร ในระยะแรกมักให้งดอาหารและน้ำทางปาก (NPO)ให้ดื่มเฉพาะน้ำ หรือสารน้ำซึ่งสามารถดูดซึมไปใช้ได้เลย
      - 4) ติดตาม เฝ้าระวัง ป้องกัน และช่วยแก้ไขอาการขาดน้ำและเกลือแร่
      - 5) สังเกตความผิดปกติอื่นๆ ที่เกิดร่วมด้วย
      - 6) สังเกตและบันทึกลักษณะอุจจาระความถี่ของการถ่ายอุจจาระ
      - 7) ส่งเสริมการพักผ่อนนอนหลับ ให้การพยาบาลตามความจำเป็นและเหมาะสม เพื่อให้ผู้ป่วยได้พักผ่อนอย่างเพียงพอ
      - 8) การปูองกันการแพร่กระจายเชื้อ หรือการกลับซ้ำเป็นอีก
  - - - เป็นทวารหนักชนิดลำไส้ใหญ่ ลำไส้ที่นำมาเปิดออกหน้าท้องมีตำแหน่งต่างๆ
        
        Transverse colostomy (Loop colostomy)
        
        Sigmoid colostomy (End colostomy)
        
        Ascending colostomy
    - - เป็นทวารหนักชนิดลำไส้เล็ก ลำไส้ที่นำมาเปิดออกจะเป็นส่วนปลายของลำไส้เล็ก (Ileum) อยู่ที่หน้าท้องส่วนล่างด้านขวา มีทั้งชนิดที่เป็นรูเปิดเดียว (End ileostomy) และ 2 รูเปิด (Loop ileostomy)
    - - การทำความสะอาดช่องเปิดของลำไส้และผิวหนังรอบๆ
        
        ระยะที่ 2หลังผ่าตัด 7-10วัน
        
        ระยะที่3 หลังผ่าตัด 6-8 สัปดาห์
        
        ระยะที่ 1หลังผ่าตัด 4-5วัน
      - การปิดถุงรองรับอุจจาระเมื่อทำความสะอาดStomaและผิวหนังรอบๆแล้ว
      - การรับประทานอาหารที่เหมาะสม
      - การออกกำลังกายและการทำงาน
      - การฝึกหัดการขับถ่ายโดยใช้กล้ามเนื้อหน้าท้อง
      - ภาวะแทรกซ้อนสังเกตและดูแลตนเอง
    - - หลังผ่าตัดประมาณ 7-10วัน แผลที่บริเวณ Stoma ก็จะแห้งสนิท และระบบขับถ่ายอุจจาระก็จะเข้าสู่ภาวะปกติ
      - สามารถประกอบกิจวัตรประจ าวันได้ตามเดิมหลังผ่าตัด 6–8เดือน
      - หลีกเลี่ยงกีฬาที่หักโหมรุนแรง และ ไม่ควรยกของหนัก
      - รับประทานอาหารได้ทุกประเภท ยกเว้นบางโรคที่ต้องควบคุมการรับประทานอาหาร
- - - - เป็นการสวนน้ำหรือน้ำยาเข้าไปในลำไส้ใหญ่
    - - การสวนเก็บเป็นการสวนน้ำยาเข้าไปเก็บไว้ในลำไส้ใหญ่ในผู้ใหญ่ไม่เกิน 200 ml.
- - - - ให้ผู้ป่วยถ่ายอุจจาระลงในหม้อนอนที่สะอาดและแห้งใช้ไม้แบนเขี่ยอุจจาระจำนวนเล็กน้อยใส่ภาชนะ รีบปิดภาชนะทันที และใส่ถุงพลาสติกหุ้มอีกชั้น
      - อธิบายให้ผู้ป่วยทราบ และเข้าใจถึงวัตถุประสงค์ในการเก็บอุจจาระส่งตรวจ
      - ส่งห้องปฏิบัติการทันทีภายใน 30 นาที พร้อมใบส่งตรวจ
      - ลงบันทึกทางการพยาบาลลักษณะ สี กลิ่น สิ่งเจือปน
    - - ให้ผู้ป่วยเบ่งถ่ายเล็กน้อย ใช้ไม้พันสำลีใส่เข้าไปในรูทวาร 1-2 นิ้ว แล้วจุ่มไม้พันสำลีลงในอาหารเลี้ยงเชื้อ ปิดฝาทันที
      - ลงบันทึกทางการพยาบาล ลักษณะ สี กลิ่น สิ่งเจือปน
      - ส่งห้องปฏิบัติการทันทีภายใน 30 นาที พร้อมใบส่งตรวจ