Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ศาสนาพุทธ - Coggle Diagram
ศาสนาพุทธ
หลัก 7 ประการของการให้ความช่วยเหลือผู้ป่วยระยะท้าย
การให้ความรัก ความเข้าใจ ผู้ป่วยใกล้ตายมักจะมีความกลัวหลายอย่าง เช่นกลัวถูกทอดทิ้ง กลัวเป็นภาระ กลัวตายคนเดียว
ช่วยให้เขายอมรับความตายที่จะมาถึงการพูดให้เขายอมรับความตายที่จะมาถึงการพูดจาให้เขายอมรับความตายเป็นศิลปะ
ช่วยให้เขาจดจ่อในสิ่งที่ดีงาม
ช่วยให้เขาปลดเปลื้องสิ่งค้างคาใจ อาจหมายถึง การแบ่งมรดกความน้อยเนื้อต่ําใจคนใกล้ตัว ความโกรธแค้น ความรู้สึกถูกผิด ฯลฯ
ช่วยปล่อยว่างสิ่งต่าง ๆ แม้บางคนอาจไม่มีสิ่งค้างคาใจที่เป็นกุศลแต่ก็ต้องปล่อยวางทุกสิ่งเช่นกัน ทั้งรูปธรรม นามธรรม แม้แต่ความรักก็ต้องปล่อยวาง
สร้างบรรยากาศที่เอื้อให้ใจสงบ
กล่าวคําอําลาหากเขาคิดว่าจะอยู่กับเราได้ไม่นาน ก็ควรกล่าวคําอําลา อาจพูดขอบคุณสิ่งดี ๆที่เขาทําให้กับทุกคน หรือแนะนําให้เขาปล่อยวาง เตรียมตัวเตรียมใจ ระลึกถึงพระพุทธพระธรรม พระสงฆ์และขอขมาเจ้ากรรมนายเวร
หลักการและแนวคิดในการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย
ต้องดูแลผู้ป่วย และครอบครัวทุก ๆ ด้าน
สิทธิของคนใกล้ตายต้องรับรู้ว่าตนเองเป็นอะไร ทําอะไร ได้แค่ไหนต้องมีการสื่อสารอย่างเหมาะสมกับคนไข้แต่ละราย
การใส่อุปกรณ์เอาออกเพื่อให้คนไข้เสียชีวิต
การทํางานเป็นทีม
การดําเนินของโรคทําให้เกิดเหตุการณ์ การเตรียมรับมือจะวางแผนจัดการอย่างไร
การบรรเทาความทุกข์ทรมานในผู้ป่วยระยะสุดท้าย
การดูแลสุขภาพแบบองค์รวมของพุทธศาสนิกชน
การดูแลร่างกาย
หมอชีวกโกมารภัจจ์ ดูแลให้พระพุทธเจ้าเสวยยาคูปรุง งา ข้าวสาร ถั่วเขียว และให้ทรงสรงน้าร้อนละลายด้วยน้ำอ้อย
การดูแลจิตใจ
พระพุทธเจ้าทรงฟังพระมหาจุนทะสาธยาย โพชฌงค์ที่เวฬุวัน แล้วหายจากอาการประชวร
3.การดูแลจิตวิญญาณ
ในพรรษาสุดท้ายของพระพุทธเจ้าทรงประชวรหนักที่เวฬุคาม เมืองเวสาลี เมื่อไกล้จะปรินิพพานทรงมีพระสติสัมปชัญญะไม่พรั่นพรึง
4.การดูแลด้านสังคม
อัครสาวกของพระพุทธเจ้า คือพระโมกคัลลานะ ดูแลรักษาพระสารีบุตร
วัตถุประสงค์การดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายเพื่อ
ลดความทุกข์ทรมาน
ทํากิจวัตรสําคัญเท่าที่ทําได้
เป็นตัวของตัวเอง
อยู่อย่างมีคุณค่าในช่วงสุดท้ายของชีวิต
การดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายแบบประคับประคองแนวทางพุทธศาสน์
การวางจิตวาระสุดท้ายพระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า“เมื่อจิตเศร้าหมอง ทุคติเป็นที่หวังได้ เมื่อจิตไม่เศร้าหมอง สุคติเป็นที่หวังได้
ก่อนวาระจิตจะดับ ผู้นําทางด้านจิตใจสําคัญมาก จริง ๆแล้วไม่มีใครช่วยเราได้นอกจากตัวของเราเอ
ก่อนจิตจะดับนั้นต้องมีอารมณ์ อย่างใดหนึ่ง
กรรมอารมณ์
อารมณ์ของกรรมที่บุคคลได้กระทําไว้แล้ว ดีก็ตามไม่ดีก็ตาม
ถ้าอารมณ์ดีเกิดขึ้นในเวลานั้นก็ไปได้ถ้าอารมณ์ไม่ดีเกิดขืนในเวลานั้นก็ไปไม่ดี
กรรมนิมิต
เครื่องหมายของกรรมที่ตนได้กระทําไว้แล้ว ดีก็ตาม ไม่ดีก็ตาม
ในเวลาใกล้จะดับจิตกรรมดีและกรรมชั่วที่ได้กระทําไว้แล้วนั้นแหละจะมาปรากฏให้เห็น ในเวลาเมื่อใกล้จะตายถ้านิมิตที่ดีเกิดขึ้นในเวลานั้นก็ไปดีถ้านิมิตรไม่ดีเกิดขึ้นในเวลานั้นก็ไปไม่ดี
คตินิมิต
ความตายเป็นทั้งความแน่นอน และความไม่แน่นอนไปพร้อม ๆ กันที่แน่นอน
ความตายเป็นทั้งจุดเริ่มต้นและสิ้นสุด ทางพุทธศาสนากล่าวว่า“มีสิ่งหนึ่งที่สืบเนื่องต่อไปจากความตาย อาจเป็นชีวิตใหม่ ภพใหม่”
ความตายเป็นกระบวนการที่เกิดขึ้นตลอดเวลาที่ยังมีชีวิตอยู่ เซลล์ในร่างกายตายวันละห้าหมื่นล้านเซลส์ ความตายจึงมีอยู่ตลอดเวลาในระดับเซลส์และเนื้อเยื่อ
ความตายเป็นทั้งวิกฤตและโอกาส กล่าวคือ เป็นวิกฤตทางกาย และเป็นโอกาสทางจิตวิญญาณ
ความตายมีทั้งมิติทางกายภาพและทางจิตวิญญาณ ในทางพุทธศาสนาถือว่าการหมดลมหายใจเป็นเพียงการตายทางกายภาพ แต่ยังไม่นับว่ากระบวนการตายสิ้นสุดลงเพราะจิตยังทํางานอยู่
การประคองรักษาจิตให้สงบเป็นปกติท่ามกลางสภาพความเจ็บป่วยทุกข์ทรมานนั้นเป็นไปได้โดยผู้ป่วยสามารถฝึกจิตเองหรืออาจอาศัยสภาพแวดล้อมช่วย
การตายที่ดีทางพระพุทธศาสนาไม่ใช่ตายอย่างไร สภาพแบบไหนแต่อยู่ที่สภาพจิตก่อนตายว่าเป็นอย่างไร ให้ระลึกถึงสิ่งที่ดี ซึ่งได้แก่พระรัตนตรัยและความดีที่ได้ทํามา เพื่อให้จิตเป็นกุศลสามารถเผชิญความทุกข์ทรมาน
การดำเนินชีวิตและการดูแลสุขภาพตามความเชื่อของศาสนาพุทธ
ความจริงสูงสุด4 ประการ
กฏไตรลักษณ์
อนิจจัง คือ ความไม่เที่ยง
ทุกขัง คือความทุกข์ถูกบีบคั้นไม่สมอยากตั้งอยู่ไม่ได
อนัตตา คือ ความไม่มีตัวตนที่แท้จริง
อริยสัจ
ทุกข์
สภาพที่ทนได้ยากภาวะบีบคั้น กดดัน ขัดแย้ งมีความบกพร่อง
นิโรธ (ผลของทุกข์)
ความดับทุกข์ดับความอยากสิ้นราคะ ตันหา สิ้นโทสะ สิ้นโมหะ
มรรค (วธีดับทุกข์)
ทางปฏิบัตนในการออกจากทุกข์ 8ประการ
1.สัมมาทิฏฐิ
มีความเห็นถูกต้อง ความไม่รู้ก่อให้เกิดความเห็นผิด
2.สัมมาสังกัปปะ
มีความคิดถูกต้อง คู่กับสัมมาทิฏฐิ
3.สัมมาวาจา
ควบคมวาจาของตน ไม่กล่าวเท็จ ไม่พูดส่อเสียดไม่พูดหยาบคา ไม่พูดเพ้อเจ้อ
4.สัมมากัมมันตะ
การประพฤตนที่ถูกต้อง รักษากิริยาทางกาย ไม่ทำร้ายทำลายชีวิตบุคคลอื่น ไม่ลักขโมยฉ้อโกง ไม่ละเมิดทางเพศอยู่ในกรอบศีลธรรมจรรยา
5.สัมมาอาชีวะ
ประกอบอาชีพในทางสุจริต เว้นจากการค้าอาวุธ ค้ามนุษย์ ยาพิษ เนื้อสุราไม่ข่มขู่ กินสินบน เจ้าเล่ห์
6.สัมมาวายามะ
พยายามที่จะหยุดความคิดที่ชั่ว ควบคุมตนเอง มีวินัยในตนเอง ไม่ปลุกเร้าและหยุดอกุศลวิตก
7.สัมมาสติ
การรู้สึกตัวอยู่เสมอ ใจมีสติกำกับ กำหนดการเคลื่อนไหวของกาย กำหนดที่ความรู้สึกเวทนา เจ็บ กำหนดความนึกคิด
8.สัมมาสมาุ
การที่จิตใจสงบมีอารมณ์เดียว ไม่ฟุ้งซ่าน พร้อมที่จะพินิจารณาสัจภาวะ
สมุทัย (เหตุของทุกข์ )
เหตุเกิดแห่งทุกข์ เอาตันตนเป็นที่ตั้ง
ปฏิจจสมุปบาท
กระบวนธรรมของจิต
ในการเกิดขึ้นและดับไปแห่งทุกข
ใช้ในการปฏิบัตนเพื่อการดับไปแห่งทุกข์
นิพพาน
ความดับสนิทของตัณหา
การสิ้นไปของราคะ โทสะ โมหะ อายตนะ (สื่ง) นั้นจะไม่มีอยู่
ศีล 5
1.ไม่ฆ่าสัตว์
ตามความเชื่อและความศรัทธาของผู้ที่นิยมบริโภคอาหารเจ กล่าวว่า “กินผักกินไม้หยุดทําลายชีวิตสัตว์”
การบริโภคพืชผัก ก็ควรต้องเลือกผักอินทรีย์ หรือผัดปลอดสาร
2.ไม่ขโมย
การไม่ต้องการอยากได้ของคนอื่นมาเป็นของตน ส่งผลให้เกิด
ความเครียด
ความเครียดก่อให้เกิดการเจ็บป่วยทั้งด้านร่างกายและจิตใจ
ก่อให้เกิดการเจ็บป่วยทั้งด้านร่างกายและจิตใจ
ความอิจฉาริษยา
3.ไม่ประพฤติผิดในกาม
สาเหตุของการเกิดโรคทางเพศสัมพันธุ์ที่ยังเป็นปัญหาสุขภาพของทั่วโลก คือ การติดเชื้อเอชไอวี และกลายเป็นผู้ป่วยเอดส์เสียชีวิตในที่สุด
4.ไม่โกหก
การโกหก พูดไม่จริง เป็นสิ่งที่ทําให้ไม่ได้รับข้อเท็จจริง
5.ไม่ดื่มสราเมรัย
การดื่มสุรา
อาจเกิดโรคมะเร็งตับ มะเร็งของท่อน้ําดี มะเร็งปอด
การเกิดโรคมะเร็งปอดที่มีสาเหตุมาจากการเป็นผู้สูบบุหรี่มือสอง คือ การได้รับจากผู้สูบมือหนึ่งที่เป็นคนใกล้เคียง และสิ่งแวดล้อมที่เป็นมลภาวะ ของระบบทางเดินหายใจ
การพยาบาลผู้ป่วยในวาระสุดท้ายของชีวิต
การพยาบาลด้านร่างกาย เมื่อคนใกล้ตายความอ่อนเพลียเป็นสิ่งที่ต้องยอมรับ แต่ไม่จําเป็นต้องให้การรักษาใด ๆ ควรให้ผู้ป่วยในระยะนี้พักผ่อนให้เต็มที่
การพยาบาลด้านจิตใจและจิตวิญญาณ “จิตที่แจ่มใสจะอยู่ในร่างกายที่สมบูรณ์”
เมื่อคนป่วยหนักใกล้ตายยิ่งต้องการประคับประคองใจอย่างมาก สิ่งที่คนใกล้ตายกลัวมากที่สุดคือ การถูกทอดทิ้ง การอยู่อย่างโดดเดี่ยว และสิ่งที่ต้องการ คือมีความต้องการใครสักคนอยู่เป็นเพื่อนข้าง ๆ
ความต้องการของคนจริง ๆ แล้วต้องการจากไปท่ามกลางคนที่รัก ญาติพี่น้อง เพื่อนพ้องน้องพี่ เพื่อให้มีเวลาสําหรับการกล่าวอําลาและทําการอโหสิกรรมต่อกันและกัน แต่มันอาจจะทําไม่ได้หรือเกิดขึ้นไม่ได้ก็ตาม