Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การส่งเสริมการขับถ่ายอุจจาระ - Coggle Diagram

- - - - ภาวะท้องผูกแบบปฐมภูมิ
        
        สัมพันธ์กับการรับประทานอาหารที่มีกากใยน้อย ภาวะขาดน้ำ การเคลื่อนไหวลดลงแรงตึงตัวของกล้ามเนื้อลดลง
      - ภาวะท้องผูกแบบทุติยภูมิ
        
        ปัจจัยที่เกี่ยวข้อง
        
        ฝิ่น หรือยาระงับปวดที่เป็นอนุพันธ์ของฝิ่น
        
        การอุดกั้นของระบบทางเดินอาหาร
        
        ความผิดปกติในการทำหน้าที่ของไขสันหลัง
        
        ภาวะท้องผูกจากการลดลงของการเคลื่อนไหวของลำไส้และเกี่ยวข้องกับ
        ความผิดปกติของประสาทที่ลำไส้ และการติดยาระบาย
        
        การทำหน้าที่ผิดปกติของกล้ามเนื้อพื้นเชิงกราน
        
        ภาวะผิดปกติของลำไส้ มีความสัมพันธ์กับภาวะท้องผูก
    - - เกิดอาการแน่นท้อง ท้องอืด ปวดท้อง ไม่สุขสบายเบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ วิงเวียน
      - เกิดอาการปากแตก ลิ้นแตก ลมหายใจเหม็น อ่อนเพลีย ไม่มีแรง
      - เป็นโรคริดสีดวงทวาร
      - แบคทีเรียในลำไส้
        
        เปลี่ยนยูเรียจากกากอาหาร เป็นแอมโมเนีย ดูดซึมเข้า
        กระแสเลือดไปยังสมองในผู้ป่วยโรคตับจะเกิดอาการ Hepatic encephalopathy
      - การกลั้นอุจจาระไม่ได้
      - ทิ้งไว้นานอุจจาระอาจอัดกันเป็นก้อนแข็ง หรือผนังลำไส้หย่อนตัวเป็นถุง
        สะสมอุจจาระไว้
        
        พบในผู้ป่วยสูงอายุ หรือผู้ป่วยอัมพาต
    - - แนะนำให้ความรู้และเน้นความสำคัญของการดูแลสุขภาพส่วนบุคคล
      - แนะนำและกระตุ้นให้ผู้ป่วยรับประทานอาหารให้มากเพียงพอ
      - แนะนำ กระตุ้น และช่วยให้ผู้ป่วยได้รับน้ำให้เพียงพอ
      - แนะนำและช่วยเหลือเกี่ยวกับการถ่ายอุจจาระ และควรฝึกระบบขับถ่ายอุจจาระให้เป็นเวลา
      - จัดสรรเวลาในตอนเช้าเพื่อฝึกให้เคยชินกับการถ่ายอุจจาระตรงเวลาทุกวัน
      - แนะนำให้ออกกาลังกาย การเคลื่อนไหวของร่างกายจะมีผลต่อการบีบตัวของลำไส้ช่วยให้การถ่ายอุจจาระเป็นปกติ
      - สังเกตความถี่การใช้ยาระบายหรือยาถ่าย
      - แนะนำสมุนไพรซึ่งเป็นอาหารหรือนำมาปรุงอาหารจะช่วยการขับถ่ายอุจจาระใช้เป็นยาระบายอ่อน ๆ
  - - - ไม่ได้ถ่ายอุจจาระติดต่อกันนานแล้ว พบอุจจาระ
        เป็นน้ำเหลวไหวซึมทางทวารหนักทีละเล็กละน้อยอย่างควบคุมไม่ได้
    - - เป้าหมายสำคัญของการพยาบาล
        
        ช่วยเหลือเอาก้อนอุจจาระออกจากร่างกาย
        โดยการล้วงอุจจาระ
        
        ใช้ยาระบายเพื่อทาให้ก้อนอุจจาระอ่อนนุ่มและหล่อลื่น
        
        สวนอุจจาระในกรณีที่ใช้ยาไม่ได้ผล
    - - ถุงมือสะอาด 2 คู่ และหน้ากากอนามัย
      - สารหล่อเลื่อน เจล หล่อลื่น ถ้าไม่มีใช้วาสลิน หรือสบู่เหลว
      - ผ้ายางรองก้นและกระดาษชำระ
      - หม้อนอนหรือ ถุงพลาสติกสำหรับใช่อุจจาระ
  - - - มีการสะสมของอาหารหรือน้ำมาก อาหารไม่ย่อย รับประทานอาหารมากเกินไป หรือเคี้ยวอาหารไม่ละเอียด
      - มีแก๊สในกระเพาะอาหารหรือลำไส้ปริมาณมาก
      - มีการสะสมของอุจจาระมาก
        
        เนื่องจากไม่ได้ขับถ่ายออกตามปกติ
      - ปริมาตรของช่องท้องลดลงจากความผิดปกติของอวัยวะที่อยู่ใกล้เคียง
    - - ผลด้านร่างกาย
        
        ทำให้มีอุจจาระไหลออกมาโดยไม่รู้ตัวจึงเกิดการระคายเคืองต่อผิวหนังและอาจเกิดแผลจากการระคายเคืองเสียดสีของผิวหนังบริเวณรอบรูทวาร
      - ผลด้านจิตใจ
        
        เป็นเรื่องของความไม่สะอาดทั้งกลิ่นและสิ่งขับถ่าย อุจจาระจึงทำให้เกิดการสูญเสียความรู้สึกมีคุณค่าและความนับถือต่อตนเอง
      - ผลด้านสังคม
        
        เมื่อการกลั้นอุจจาระไม่ได้ เป็นเรื่องน่าอับอายส่งผลให้ไม่ต้องการออกสังคม หรือพบปะผู้คนโดยไม่มีเหตุจำเป็น จึงกลายเป็นคนแยกตัวออกจากสังคม
      - ผลด้านจิตวิญญาณ
        
        สืบเนื่องด้วยผลกระทบด้านร่างกาย จิตใจ และสังคม ส่งผลให้ด้านจิตวิญญาณ
        
        ความรู้สึกเสียคุณค่าในตนเองลดลง และขาดการแสดงออกถึงความต้องการการมีส่วนร่วมในกิจกรรมทางศาสนากลัวสิ่งที่จะเกิดขึ้นกับตนเองในอนาคต
  - - - จากอาหารที่ปนเปื้อนเชื้อโรค
        
        อาหารที่มีแมลงวันตอม
      - จากการเปลี่ยนแปลงทางจิตใจ และอารมณ์
      - การได้รับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะและมีอาการข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์
    - - เกิดภาวะเสียสมดุลน้ำและเกลือแร่ในร่างกาย
        
        ทำให้ร่างกายอ่อนเพลีย น้ำหนักลด มีอาการของภาวะการขาดน้ำ
      - เกิดความไม่สุขสบาย ปวดท้อง
        
        เนื่องจากการบีบตัวของลาไส้และการถ่าย
        อุจจาระหลาย ๆ ครั้ง
  - - - Colostomy
        
        Ascending colostomy
        
        นำส่วนต้นของลำไส้ใหญ่มาเปิดออกชนิดนี้จะ
        ค่อนข้างใหญ่ อยู่ด้านขวาของหน้าท้องส่วนล่าง อุจจาระเป็นน้ำมีเนื้อปนเล็กน้อย
        
        Transverse colostomy
        
        นำส่วนขวางของลำไส้ใหญ่มาเปิดออก ส่วนใหญ่จะเป็นการเปิดแบบชั่วคราว อุจจาระที่ออกค่อนข้างเหลว
        
        Sigmoid colostomy
        
        นำส่วนปลายของลำไส้ใหญ่มาเปิดออก ส่วนใหญ่จะเปิดถาวรอยู่บริเวณหน้าท้องส่วนล่างด้านซ้าย
      - Ileostomy
        
        เป็นทวารหนักชนิดลำไส้เล็ก ลำไส้ที่นำมาเปิดออกจะเป็นส่วนปลายของ
        ลำไส้เล็กอยู่ที่หน้าท้องส่วนล่างด้านขวา มีทั้งชนิดที่เป็นรูเปิดเดียวและ2 รูเปิด
- - - - เป็นการสวนน้ำหรือน้ำยาเข้าไปในลาไส้ใหญ่เพื่อกระตุ้น
        ให้มีการเคลื่อนไหวของลาไส้
      - Tap water enema (TWE)
        
        เป็นการสวนเอาน้ำสะอาดเข้าในลำไส้
        
        ไม่นิยมใช้
      - Soap sud enema (SSE)
        
        เป็นการสวนอุจจาระโดยใช้น้ำสบู่ผสมน้ำ
      - Normal saline solution enema (NSS enema)
        
        เป็นการสวนอุจจาระโดยใช้สารละลาย 0.9 %
        
        นิยมใช้ ในผู้ป่วยเด็ก ผู้ป่วยที่มีลำไส้อักเสบ ไม่เหมาะสมในผู้ป่วยโรคหัวใจวาย หรือผู้ป่วยที่มีการ คั่งของเกลือโซเดียมในร่างกาย
      - Fleet enema
        
        เป็นการสวนอุจจาระโดยน้ำยาสำเร็จรูปคือสารละลาย
        Hypotonic บรรจุในขวดพลาสติก
      - Oil enema
        
        เป็นการสวนอุจจาระโดยใช้น้ำมันพืช
        
        นิยมใช้ในผู้ป่วยที่มีอุจจาระอุดตัน
    - - Oil-retention enema
        
        เป็นการสวนเก็บน้ำมัน
        
        เพื่อให้อุจจาระอ่อนตัว กระตุ้นให้ลำไส้มีการบีบตัวดีขึ้น
      - Medicated enema
        
        เป็นการสวนเก็บด้วยยา
        
        เพื่อให้ยาดูดซึมเข้าไปในร่างกาย
        ทางทวารหนัก
      - อุปกรณ์เครื่องใช้
        
        หม้อสวน
        
        หัวสวนอุจจาระ
        
        สารหล่อลื่น
        
        เช่น KY jelly
        
        ชามรูปไต
        
        กระดาษชำระ
        
        กระโถนนอน
        
        ผ้าปิดกระโถนนอน
        
        ผ้ายางกันเปื้อน
        
        สารละลายที่ใช้ในการสวนอุจจาระ
        
        เหยือกน้ำ
        
        เสาน้ำเกลือ
        
        ถุงมือสะอาด 1คู่ และ Mask
- - - - ให้ความรู้และเน้นความสำคัญของการดูแลสุขภาพเรื่องการโรคของระบบ
        ทางเดินอาหารและลำไส้ และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหาร