Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การส่งเสริมการขับถ่ายอุจจาระ - Coggle Diagram
การส่งเสริมการขับถ่ายอุจจาระ
ความสำคัญของการขับถ่ายอุจจาระ
เป็นการขับของเสียออกจากร่างกายหากร่างกายไม่ขับถ่ายอาจทำให้เกิดสารพิษและของเสียที่ตกค้างอยู่ในลำไส้
มีโอกาสในการได้รับสารพิษกลับเข้าไปในร่างกาย และเพิ่มความ
เสี่ยงในการเกิดมะเร็งลำไส้มากขึ้น
ปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อการขับถ่ายอุจจาระ
อายุ
ชนิดของอาหารที่รับประทาน
ปริมาณน้ำที่ร่างกายได้รับ
การเคลื่อนไหวของร่างกาย
อารมณ์
ความสม่ำเสมอในการขับถ่าย
ความเหมาะสม
ยา
การตั้งครรภ์
อาการปวด
การผ่าตัดและการดมยาสลบ
การตรวจวินิจฉัยโรค
ลักษณะของอุจจาระปกติและสาเหตุของอุจจาระที่ผิดปกติ
ลักษณะของอุจจาระปกติทั่วไปจะอ่อนนุ่มมีสีอยู่ระหว่าง เหลือง น้ำตาลอ่อน ไปจนถึงน้ำตาลเข้มขึ้นอยู่กับอาหารที่รับประทาน
สาเหตุและการพยาบาลผู้ป่วยที่มีปัญหาการขับถ่ายอุจจาระ
ภาวะท้องผูก
สาเหตุ
ภาวะท้องผูกแบบปฐมภูม
มีความสัมพันธ์กับการรับประทานอาหารที่มีกากใยน้อย ภาวะขาดน้ำ การเคลื่อนไหวลดลงแรงตึงตัวของกล้ามเนื้อลดลง
ภาวะท้องผูกแบบทุติยภูมิ
อาจเกิดจากความเจ็บปุวยหรือการรักษาด้วยยา
มีปัจจัยที่เกี่ยวข้อง
การอัดแน่นของอุจจาระ
เป็นอาการที่สืบเนื่องจากท้องผูก เป็นการสะสมของอุจจาระที่แห้งแข็งในลำไส้ตรงและน้ำถูกดูดซึมกลับเข้าสู่ร่างกายเรื่อย ๆ อุจจาระยิ่งแห้งแข็งมาก และอัดกันแน่นเป็นก้อน
สาเหตุ
อาการเริ่มแรก คือ ไม่ได้ถ่ายอุจจาระติดต่อกันนานแล้ว พบอุจจาระ
เป็นน้ำเหลวไหวซึมทางทวารหนักทีละเล็กละน้อยอย่างควบคุมไม่ได้
อาการอื่นร่วมด้วยคือ ท้องอืด แน่น คลื่นไส้ อาเจียน หายใจตื้นๆ
ความดันโลหิตสูงขึ้น
ภาวะท้องอืด
เป็นความรู้สึกแน่น อึดอัด ไม่ผายลม ไม่สบายในท้อง
แรงดันในท้องที่เพิ่มจะดันกระบังลมให้สูงขึ้น ปอดขยายไม่เต็มที่ทำให้หายใจลำบาก
สาเหตุ
มีการสะสมของอาหารหรือน้ ามาก อาหารไม่ย่อย รับประทานอาหารมากเกินไป
มีแก๊สในกระเพาะอาหารหรือลำไส้ปริมาณมาก
มีการสะสมของอุจจาระมาก
ปริมาตรของช่องท้องลดลงจากความผิดปกติของอวัยวะที่อยู่ใกล้เคียง
การกลั้นอุจจาระไม่ได้
ทำให้มีการถ่ายอุจจาระและผายลมออกมาทันทีเมื่อรู้สึกปวดถ่าย
ผลของการกลั้นอุจจาระไม่ได้
ผลด้านร่างกาย
ทำให้มีอุจจาระไหลออกมาโดยไม่รู้ตัวจึงเกิดการระคายเคืองต่อผิวหนังและอาจเกิดแผลจากการระคายเคือง และเกิดความสกปรกเปรอะเปื้อนของเสื้อผ้าและเครื่องใช้
ผลด้านจิตใจ
อุจจาระเป็นเรื่องของความไม่สะอาดทั้งกลิ่นและสิ่งขับถ่าย และอาจส่งผลรุนแรงมากขึ้นจากปฏิกิริยาของบุคคลที่อยู่รอบข้างซึ่งมีการแสดงออกถึงความน่ารังเกียจต่อสิ่งที่ได้รับรู้
ผลด้านสังคม
การถ่ายอุจจาระ เป็นเรื่องส่วนตัวที่ต้องควรระมัดระวัง เมื่อการกลั้น
อุจจาระไม่ได้ เป็นเรื่องน่าอับอายส่งผลให้ไม่ต้องการออกสังคม
ผลด้านจิตวิญญาณ
สืบเนื่องด้วยผลกระทบด้านร่างกาย จิตใจ และสังคม ส่งผลให้ด้านจิตวิญญาณ คือ ความรู้สึกเสียคุณค่าในตนเองลดลง และขาดการแสดงออกถึงความต้องการ
ภาวะท้องเสีย
สาเหตุ
จากอาหารที่ปนเปื้อนเชื้อโรค
จากการเปลี่ยนแปลงทางจิตใจ และอารมณ์
การได้รับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะและมีอาการข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์
การเพิ่มจำนวนครั้งของการถ่ายอุจจาระและการที่อุจจาระเป็นน้ำเหลว หรือมีมูกปน
การถ่ายอุจจาระทางหน้าท้อง
การผ่าตัดเอาลำไส้มาเปิดออกทางหน้าท้อง เพื่อให้เป็นทางออกของอุจจาระ มักทำในผู้ป่วยที่มีพยาธิสภาพที่ลำไส้
การผ่าตัดเปิดลำไส้ใหญ่ทางหน้าท้อง เรียกว่า “Colostomy”
การผ่าตัดเปิดลำไส้เล็กทางหน้าท้อง เรียกว่า “Ileostomy”
การสวนอุจจาระ
วัตถุประสงค์
ลดปัญหาอาการท้องผูก
เตรียมตรวจทางรังสี
เตรียมผ่าตัดในรายที่ผู้ปุวยจะต้องดมยาสลบ
เตรียมคลอด
เพื่อการรักษา
ชนิดของการสวนอุจจาระ
Cleansing enema
เป็นการสวนน้ำหรือน้ำยาเข้าไปในลำไส้ใหญ่เพื่อกระตุ้น
ให้มีการเคลื่อนไหวของลำไส้
มีวัตถุประสงค์เพื่อบรรเทาอาการท้องผูกอุจจาระอัดแน่น ช่วยล้างลำไส้ใหญ่ให้สะอาด ก่อนทำการเตรียมส่งตรวจ การผ่าตัด หรือการส่งเอกซเรย์วินิจฉัยโรค และช่วยให้การขับถ่ายเป็นปกต
Retention enema
การสวนเก็บ เป็นการสวนน้ำยาเข้าไปเก็บไว้ในลำไส้ใหญ
การสวนอุจจาระเป็นบทบาทกึ่งอิสระที่ต้องใช้บทบาทอิสระร่วมในการจัดกิจกรรมการสวนอุจจาระ
พยาบาลต้องมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกายวิภาคของระบบทางเดินอาหาร และให้การพยาบาลด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์และแบบองค์รวม
ข้อคำนึงในการสวนอุจจาระ
ข้อควรระวังในการสวนอุจจาระ
อุณหภูมิของสารน้ำ
ปริมาณสารละลายใช้สวนอุจจาระ ขึ้นอยู่กับอายุและขนาดร่างกาย
ท่านอนของผู้ป่วย
แรงดันของสารน้ำที่สวนให้แก่ผู้ป่วย
การปล่อยน้ำเปิด Clamp ให้น้ำไหลช้า ๆ
ความลึกของสายสวนที่สอดเข้าไปในลำไส้และลักษณะของสายสวนอุจจาระ
การหล่อลื่นหัวสวนด้วยสารหล่อลื่น
ทิศทางการสอดหัวสวน
ระยะเวลาที่สารน้ำกักเก็บอยู่ในลำไส้ใหญ
การแก้ไขเมื่อสารละลายในหม้อสวนไม่ไหลเป็นปกติ
อาการแทรกซ้อนจากการสวนอุจจาระ
การระคายเคืองต่อเยื่อบุลำไส้
ผนังลำไส้ถลอก หรือทะลุ
ภาวะเป็นพิษจากน้ำ
การติดเชื้อ
การคั่งของโซเดียม
ภาวะ Methemoglobinemia เป็นภาวะที่เม็ดเลือดแดงในร่างกายลดความสามารถในการขนส่งออกซิเจนลง
ข้อห้ามในการสวนอุจจาระ
ลำไส้อุดตัน
มีการอักเสบของลำไส้
มีการติดเชื้อในช่องท้อง
ผู้ป่วยภายหลังผ่าตัดลำไส้ส่วนปลาย
การเก็บอุจจาระส่งตรวจ
ชนิดการเก็บอุจจาระส่งตรวจ
การตรวจอุจจาระหาความผิดปกติ
การตรวจอุจจาระหาเลือดแฝง
การตรวจอุจจาระโดยการเพาะเชื้อ
กระบวนการพยาบาลในการส่งเสริมการขับถ่ายอุจจาระ
การประเมินภาวะสุขภาพ
ข้อวินิจฉัยทางการพยาบาล
การวางแผนการพยาบาล
การปฏิบัติการพยาบาล
การประเมินผลการพยาบาล