Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การส่งเสริมการขับถ่ายอุจจาระ - Coggle Diagram

- - - - ขาว หรือคล้ายดินเหนียว คือ ไม่มีน้ำดี
      - แดง คือ มีเลือดออกในทางเดินอาหารมีริดสีดวงทวารหรือบริโภคผัก
      - ดำ (Melena) คือ มีธาตุเหล็กปนอยู่หรือมีเลือดออกในทางเดินอาหาร
      - ซีด และเป็นมันเยิ้ม คือ พร่องหน้าที่การดูดซึมของไขมัน
    - - กลิ่นเปลี่ยนเหม็นมาก คือ การติดเชื้อจากเลือดในอุจจาระ
    - - แข็ง คือ ท้องผูก
      - เหลว คือ ท้องเสียหรือการดูดซึมลดลง
    - - มากกว่าวันละ6ครั้งหรือ 1-2วัน คือ ครั้งเดียวมีกิจกรรมการเคลื่อนไหวมากเกินไปหรือน้อยเกินไป
    - - ขนาดเล็กคล้ายดินสอมีการอุดตันในทางเดินอาหารหรือมีการบีบตัวของลำไส้เพิ่มขึ้น
    - - เลือด, หนอง, มูก,แปลกปลอม คือ พยาธิมีเลือดออกในทางเดินอาหาร,รับประทานอาหารบูด, มีการระคายเคือง, มีการอักเสบ,และมีพยาธิ
      - อุจจาระเป็นน้ำมันเยิ้ม คือ กลุ่มอาการพร่องการดูดซึม, ลำไส้อักเสบ, โรคของตับอ่อน, มีการผ่าตัดเกี่ยวกับลำไส้
      - เป็นมูก คือ มีการระคายเคืองของลำไส้, มีการอักเสบ, มีการติดเชื้อหรือได้รับอันตราย
- - - - ภาวะท้องผูกแบบปฐมภูมิโดยภาวะท้องผูกปฐมภูมินี้มีความสัมพันธ์กับการรับประทานอาหารที่มีกากใยน้อยภาวะขาดน ้าการเคลื่อนไหวลดลงแรงตึงตัวของกล้ามเนื้อลดลง
      - ภาวะท้องผูกแบบทุติยภูมิอาจเกิดจากความเจ็บป่วยหรือการรักษาด้วยยา เช่น ฝิ่นหรือยาระงับปวด
        การอุดกั้นของระบบทางเดินอาหาร ความผิดปกติในการทำหน้าที่ของไขสันหลัง ภาวะผิดปกติของลำไส้
    - - เกิดอาการปากแตก ลิ้นแตก ลมหายใจเหม็น อ่อนเพลีย ไม่มีแรง
      - เป็นโรคริดสีดวงทวาร (Hemorrhoid)
      - เกิดอาการแน่นท้องท้องอืด ปวดท้อง ไม่สุขสบายเบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะวิงเวียน
      - การกลั้นอุจจาระไม่ได้ (Incontinence)
    - - แนะนำกระตุ้น และช่วยให้ผู้ป่วยได้รับน้ำให้เพียงพอ
      - จัดสรรเวลาในตอนเช้าเพื่อฝึกให้เคยชินกับการถ่ายอุจจาระตรงเวลาทุกวัน
      - แนะนำและกระตุ้นให้ผู้ปุวยรับประทานอาหารให้มากเพียงพอ โดยเฉพาะอย่างยิ่งอาหารที่มีเส้นใยและกากมาก ๆ
      - สังเกตความถี่การใช้ยาระบายหรือยาถ่ายพยายามลดการใช้จนสามารถเลิกใช้ยาระบาย
      - แนะนำให้ความรู้และเน้นความสำคัญของการดูแลสุขภาพส่วนบุคคล
  - - - อาการเริ่มแรกคือ ไม่ได้ถ่ายอุจจาระติดต่อกันนานแล้ว พบอุจจาระเป็นน้ำเหลวไหวซึมทางทวารหนักทีละเล็กละน้อยอย่างควบคุมไม่ได้ ต่างจากท้องเดิน ผู้ป่วยจะรู้สึกปวดท้องมาก ปวดอุจจาระ อยากถ่ายตลอดเวลาแต่ถ่ายไม่ออก
      - เมื่อตรวจทางทวารหนักโดยสวมถุงมือ และสอดนิ้วที่หล่อลื่นด้วยเจล หล่อลื่นผ่านเข้าไป (Rectal exam) จะพบก้อนแข็งๆ ของอุจจาระ หรือไม่พบหากก้อนนั้นอยู่สูงเกินไป
    - - การล้วงอุจจาระ (Evacuation)คือการล้วงอุจจาระออกโดยตรง เป็นการช่วยเหลือผู้ป่วยในกรณีที่ผู้ป่วยถ่ายอุจจาระออกเองไม่ได้ อุจจาระจับเป็นก้อนและไม่ถูกขับออกมาตามปกติ ประมาณ 4-5 วัน หรือมีอาการท้องอืดตึง
  - - - มีแก๊สในกระเพาะอาหารหรือลำไส้ปริมาณมาก
      - มีการสะสมของอุจจาระมาก เนื่องจากไม่ได้ขับถ่ายออกตามปกติ
      - มีการสะสมของอาหารหรือน้ำมาก อาหารไม่ย่อย รับประทานอาหารมากเกินไปหรือเคี้ยวอาหารไม่ละเอียด
      - ปริมาตรของช่องท้องลดลงจากความผิดปกติของอวัยวะที่อยู่ใกล้เคียง
    - - การใส่สายทางทวารหนัก(Rectal tube)เพื่อระบายลม
      - พิจาณาการใช้ยา อาจให้ยาช่วยย่อยอาหาร ยาขับลม ทำให้เรอ ผายลม หลังให้ยา และทำให้สุขสบายขึ้น
      - กระตุ้นและช่วยเหลือเคลื่อนไหวของร่างกายเช่น การพลิกตะแคงตัวบนเตียง จัดท่านอนศีรษะสูง การลุกออกจากเตียง
      - แนะนำให้รับประทานอาหารอ่อนย่อยง่าย หรืองดน้ำและอาหารทางปากชั่วคราวหรือจนกว่าอาการจะดีขึ้น หรือผายลมได้ทำให้อาการท้องอืดลดลง ผู้ปวยรู้สึกสุขสบายขึ้น
      - อธิบายสาเหตุและวิธีการปฏิบัติตัวเมื่อเกิดอาการท้องอืด แสดงความเห็นอกเห็นใจและให้กำลังใจ
  - - - มักเกิดจากการรบกวนที่หูรูดทวารหนักเช่นมีการกดทับจากก้อนอุจจาระเป็นเวลานานหรือความผิดปกติของปลายประสาทรับความรู้สึกบริเวณทวารหนัก
    - - ผลด้านจิตใจเกิดการสูญเสียความรู้สึกมีคุณค่าและความนับถือต่อตนเองและอาจส่งผลรุนแรงมากขึ้นจากปฏิกิริยาของบุคคลที่อยู่รอบข้าง
      - ผลด้านสังคมเรื่องส่วนตัวที่ต้องควรระมัดระวัง เมื่อการกลั้นอุจจาระไม่ได้ เป็นเรื่องน่าอับอายส่งผลให้ไม่ต้องการออกสังคม หรือพบปะผู้คนโดยไม่มีเหตุจำเป็น
      - ผลด้านร่างกายเกิดการระคายเคืองต่อผิวหนังและอาจเกิดแผลจากการระคายเคืองเสียดสีของผิวหนังบริเวณรอบรูทวารซึ่งผิวหนังมีลักษณะอ่อน และเกิดความสกปรกเปรอะเปื้อนของเสื้อผ้าและเครื่องใช้
      - ผลด้านจิตวิญญาณสืบเนื่องด้วยผลกระทบด้านร่างกาย จิตใจ และสังคม ส่งผลให้ด้านจิตวิญญาณคือ ความรู้สึกเสียคุณค่าในตนเองลดลง และขาดการแสดงออกถึงความต้องการการมีส่วนร่วมในกิจกรรม
    - - ให้การดูแลผิวหนังให้สะอาด และแห้งตลอดเวลาโดยเฉพาะหลังการขับถ่ายอุจจาระทุกครั้งเพื่อปูองกันการระคายเคืองและเกิดแผล
      - รักษาสุขภาพให้แข็งแรง หลีกเลี่ยงการเกิดโรคหวัด ซึ่งจะทำให้มีอาการไอ จาม อาจทำให้มีอุจจาระเล็ดออกมาขณะไอและจามได้
      - ควรให้กำลังใจ และสร้างเสริมกำลังใจกับผู้ป่วยให้สามารถอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข
      - การควบคุมการขับถ่ายอุจจาระโดยใช้วิธีการฝึกถ่ายอุจจาระเป็นเวลาเลือกเป็นเวลาที่สะดวก
  - - - การได้รับการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะและมีอาการข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์
      - จากการเปลี่ยนแปลงทางจิตใจและอารมณ์ จนทำให้เกิดการเจ็บป่วยที่แสดงออกทางร่างกาย เรียกว่า “Psychosomatic disorder”
      - จากอาหารที่ปนเปื้อนเชื้อโรค เช่น อาหารที่มีแมลงวันตอม เป็นต้น
    - - เกิดภาวะเสียสมดุลน้ำและเกลือแร่ในร่างกาย ทำให้ร่างกายอ่อนเพลีย น้ำหนักลด มีอาการของภาวะการขาดน้ำ
      - เกิดความไม่สุขสบาย ปวดท้อง เนื่องจากการบีบตัวของลำไส้และการถ่ายอุจจาระหลาย ๆ ครั้ง
    - - ให้โอกาสผู้ป่วยได้อยู่ตามลำพัง แต่ไม่ควรทิ้งผู้ป่วยหมั่นดูอาการเป็นระยะๆและเมื่อได้ยินสัญญาณเรียกจากผู้ป่วย
      - ให้โอกาสผู้ป่วยได้อยู่ตามลำพัง แต่ไม่ควรทิ้งผู้ปุวยหมั่นดูอาการเป็นระยะๆและเมื่อได้ยินสัญญาณเรียกจากผู้ป่วย
      - ช่วยเหลือผู้ป่วยให้ถ่ายได้ทันไม่หกเรี่ยราดเลอะเทอะ และอำนวยความสะดวกสบายให้แก่ผู้ป่วย
      - ติดตาม เฝ้าระวัง ป้องกัน และช่วยแก้ไขอาการขาดน้ำและเกลือแร่
  - - - การรับประทานอาหารที่เหมาะสมผู้ป่วยต้องปรับเปลี่ยนการรับประทานอาหารควรทราบถึงการเลือกชนิดของอาหารที่มีผลต่อการขับถ่ายอุจจาระ
      - การฝึกหัดการขับถ่ายโดยใช้กล้ามเนื้อหน้าท้อง ต้องหัดเกร็งกล้ามเนื้อหน้าท้องและเบ่งถ่ายอุจจาระทุกวัน
      - ปิดถุงรองรับอุจจาระเมื่อทำความสะอาดStomaและผิวหนังรอบๆแล้ว ต้องปิดด้วยถุงรองรับอุจจาระเพื่อป้องกันผิวหนังรอบๆสัมผัสกับอุจจาระที่ผ่านออกจากลำไส้ ทำให้ระคายเคือง และเป็นแผลได้ง่าย
      - ภาวะแทรกซ้อนสังเกตและดูแลตนเองจากภาวะแทรกซ้อน
      - ทำความสะอาดช่องเปิดของลำไส้ และผิวหนังรอบๆ
  - - - ลำไส้ที่ทำทวารเทียมตีบแคบ บวม หรือ มีสีดำคล้ำ
      - ไส้เลื่อน หรือ ลำไส้ยื่นออกมามากผิดปกติ เลือดออกมาก
      - ผิวหนังรอบทวารเทียมอักเสบหรือเกิดแผลเปื่อยจากอุจจาระสัมผัสบริเวณผิวหนัง
      - ท้องเสียรุนแรง อุจจาระเหม็นผิดปกติ
- - - - ให้ผู้ปุวยถ่ายอุจจาระลงในหม้อนอนที่สะอาดและแห้งใช้ไม้แบนเขี่ยอุจจาระจำนวนเล็กน้อยใส่ภาชนะ รีบปิดภาชนะทันที และใส่ถุงพลาสติกหุ้มอีกชั้น
      - ส่งห้องปฏิบัติการทันทีภายใน 30 นาที พร้อมใบส่งตรวจ
      - อธิบายให้ผู้ป่วยทราบ และเข้าใจถึงวัตถุประสงค์ในการเก็บอุจจาระส่งตรวจ รวมทั้งวิธีการเก็บตัวอย่าง ให้ระวังการปนเปื้อนปัสสาวะ น้ำ และสิ่งปนเปื้อนอื่น
      - ลงบันทึกทางการพยาบาลลักษณะ สี กลิ่น สิ่งเจือปน
    - - ภาชนะที่ใช้เก็บตัวอย่างอุจจาระต้องปลอดเชื้อและมีอาหารเลี้ยงเชื้อ เก็บไว้ในตู้เย็นอุณหภูมิ 4-10 ̊Cระวังการปนเปื้อน อาจทำให้ผลการตรวจคลาดเคลื่อน)
      - ส่งห้องปฏิบัติการทันทีภายใน 30 นาที พร้อมใบส่งตรวจ
      - ให้ผู้ปุวยเบ่งถ่ายเล็กน้อย ใช้ไม้พันส าลีใส่เข้าไปในรูทวาร 1-2 นิ้ว แล้วจุ่มไม้พันสำลีลงในอาหารเลี้ยงเชื้อ ปิดฝาทันที
      - ลงบันทึกทางการพยาบาล ลักษณะ สี กลิ่น สิ่งเจือปน