Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การส่งเสริมการขับถ่ายอุจจาระ - Coggle Diagram

- - - - แรงดันช่องท้อง
        เพิ่มขึ้น
        
        มีแรงกดที่
        ลำไส้ใหญ
        
        อุจจาระถูกขับ
        ออกมาเร็วขึ้น
  - - - ถ้าขับถ่ายผิดปกติ กระทบต่ออวัยวะอื่น ๆ
- - - - อุจจาระเป็นสีดำ มีกลิ่นแรง ร่วมกับอาการปวดท้อง เกิด
      - จากความผิดปกติในระบบทางเดินอาหาร ซึ่งอาจเกิดเลือด
      - ไหลจากกระเพาะอาหาร ลำไส้เล็ก หรือลำไส้ใหญj
- - - - ภาวะท้องผูกแบบปฐมภูมิ
      - ภาวะท้องผูกแบบทุติยภูมิ
    - - ลดลงของการเคลื่อนไหวของลำไส้
      - ภาวะผิดปกติของลำไส้
      - ความผิดปกติในการทำหน้าที่ของไขสันหลัง
      - การอุดกั้นของระบบทางเดินอาหาร
      - การทำหน้าที่ผิดปกติของกล้ามเนื้อพื้นเชิงกราน
      - ฝิ่น
    - - ริดสีดวงทวาร (Hemorrhoid)
      - การกลั้นอุจจาระไม่ได้ (Fecal incontinence)
      - ในผู้ปุวยโรคตับ(Hepatic coma)
  - - - เป้าหมาย >>ช่วยเหลือเอาอุจจาระออกจากร่างกาย
      - การล้วงอุจจาระ (Evacuation)
      - ให้ยาระบาย
      - การสวนอุจจาระในกรณีที่ใช้ยาไม่ได้ผล
  - - - มีการสะสมของอาหารหรือน้ำมากจากอาหารไม่ย่อย
      - มีการสะสมของอุจจาระมากจากการไม่ได้ขับถ่ายออกตามปกติ
      - มีแก๊สมากในกระเพาะอาหารหรือลำไส้
      - เกิดจากการมีน้ำคั่งมากในช่องท้อง เช่น ท้องมานน้ำ
      - อวัยวะในช่องท้องใหญ่ผิดปกติ เช่น ตับโต ม้ามโต
    - - พยายามหาสาเหตุแล้วช่วยเหลือตามสาเหตุ
        
        การใส่สายทางทวารหนักเพื่อระบายลม
        
        การใช้ยาขับลม ยาระบาย
        
        กระตุ้นให้เคลื่อนไหวร่างกายเพื่อกระตุ้นการบีบตัวของลำไส้ให้ระบายแก๊สออกได้
        
        ใส่ NG tube เพื่อระบายลม น้ าย่อย อาจต่อกับเครื่องsuction
      - แสดงความเข้าใจและให้กำลังใจ
  - - - สูญเสียความรู้สึกมีคุณค่า/ความนับถือต่อตนเอง
    - - ดูแลด้านจิตใจ ป้องกันการสูญเสียคุณค่าและนับถือตนเอง
  - - - ภายในระบบทางเดินอาหาร
      - ภายนอกระบบทางเดินอาหาร
    - - สูญเสียอาหาร น้ า อิเล็กโตรไลท์
      - เกิดภาวะกรดเกินในร่างกายได้
      - ปวดท้องเนื่องจากการบีบตัวของลำไส้
    - - การใช้ยา
      - สอนวิธีการปฏิบัติตัว
      - อาหาร
      - การพักผ่อน
      - ติดตามประเมินอาการ
      - ทดแทนน้ำและเกลือแร่ให้พอเพียงกับความต้องการของร่างกาย
      - เฝ้าระวัง ป้องกัน และช่วยแก้ไขอาการขาดน้ำและเกลือแร่
      - บันทึกปริมาณน้ำที่ได้รับ/ที่ขับออกจากร่างกายประเมินภาวะสมดุลของน้ำและเกลือแร่เป็นระยะ ๆ
      - สังเกตและบันทึก เกี่ยวกับการถ่ายอุจจาระ
  - - - Colostomy
      - Ileostomy
    - - ระยะที่ 2 หลังผ่าตัด 7-10 วัน แผลผ่าตัดจะเริ่มติดดี และเริ่มมีอุจจาระออกทาง stoma ให้ใช้สำลีสะอาด
      - ระยะที่ 3 หลังผ่าตัด 6-8 สัปดาห์ แผลจะยุบบวมและมีขนาดคงที่ ทำความสะอาดด้วยน้ำและสบู่อ่อน
      - ระยะที่ 1 หลังผ่าตัด 4-5 วัน ทำความสะอาดแบบการทำแผลด้วยเทคนิคปราศจากเชื้อ
    - - ในรายที่สามารถฝึกการขับถ่ายเป็นเวลาได้ ไม่จำเป็นต้องปิดถุงรองรับไว้ตลอดเวลาก็ได้ แต่ถ้าไม่มั่นใจจะติดไว้ตลอดเวลาก็ได้
      - การปิดถุงรองรับอุจจาระ
      - การรับประทานอาหารที่เหมาะสม
      - การออกกำลังกายและการทำงาน
      - การฝึกหัดการขับถ่าย
      - ภาวะแทรกซ้อน
- - - - ทำให้เกิดการระคายเคืองของ Colon หรือ Rectum
      - กระตุ้นให้ลำไส้เคลื่อนไหว และขับอุจจาระออกมา
      - การสวนน้ำหรือน้ำยาเข้าไปในลำไส้ใหญ่
      - วัตถุประสงค์
        
        บรรเทาอาการท้องผูก
        
        อุจจาระอัดแน่น
        
        ล้างลำไส้ใหญ่ให้สะอาด
        
        ใช้ในการเตรียมตรวจ ผ่าตัด หรือการ X – ray
        
        ช่วยให้การขับถ่ายเป็นปกติ
      - แบ่งการสวนอุจจาระตามชนิดของน้ำยาที่ใช้สวนล้าง
        
        การสวนด้วยน้ำสะอาด
        
        ไม่ใช้ใน ผู้ป่วย อิเล็กโตรไลท์ไม่สมดุล และเด็ก
        
        การสวนด้วยน้ำสบู่
        
        ทำให้เกิดลำไส้อักเสบได้
        
        ถ้าสบู่ร้อนเกินอาจเกิด Methemoglobinemia ร่างกาย
        เขียวคล้ำ หายใจลำบาก ชีพจรเต้นเร็ว
        
        การสวนด้วยน้ำเกลือ NSS
        
        ใช้ในผู้ป่วยเด็ก ผู้ปุวยลำไส้อักเสบ
        
        หลีกเลี่ยงใช้ในผู้ปุวยโรคหัวใจ ผู้ปุวยที่มี Na คั่ง
        
        การสวนด้วยน้ำยาสำเร็จรูป (Fleet enema)
        
        เป็นสารละลายโซเดียม ออกฤทธิ์เร็ว 5 นาที
        
        การสวนด้วยน้ำมัน (oil enema) กรณีอุจจาระอุดตัน
    - - เป็นการสวนน้ำยาเข้าไปเก็บไว้ในลำไส้ใหญ่จำนวนน้ำยาที่ใช้ในผู้ใหญ่ไม่เกิน 200 cc.
      - วัตถุประสงค์
        
        Oil - retention enema
        
        เพื่อให้อุจจาระอ่อนตัว กระตุ้นในลำไส้มีการบีบตัวดีขึ้น
        
        Medicated enema
        
        เป็นการสวนเก็บด้วยยา เพื่อลดเชื้อ
        แบคทีเรียในล าไส้ใหญ่ ก่อนผ่าตัดเกี่ยวกับล าไส้ใหญ่ /การสวนเพื่อการวินิจฉัยโรค เช่น การท า Barium enema เป็นต้น
      - ข้อควรคำนึงในการสวนอุจจาระ
        
        อุณหภูมิของสารน้ำ
        
        ปริมาณของสารน้ำขึ้นกับอายุและขนาดของร่างกายผู้ป่วย
        
        ผู้ใหญ่ใช้ 750 – 1,000 ml.
        
        แรงดันของสารน้ำที่สวนให้แก่ผู้ป่วย
        
        ควรแขวนหม้อสวนให้สูงไม่เกิน 1 ฟุต เหนือระดับที่นอน
        
        ในเด็กเล็กไม่ควรเกิน 3 นิ้ว
        
        การปล่อยน้ำ เปิด Clamp ให้น้ าไหลช้าๆ ใช้เวลาประมาณ5-10 นาที เพื่อให้ผู้ป่วยเก็บน้ำได้หมด
        
        ความลึกของสายสวนที่สอดเข้าไปในลำไส้ สอดลึก 2-4 นิ้ว
        
        การหล่อลื่นหัวสวน: หล่อลื่นด้วย KY jelly
        
        ยาวประมาณ 2-3 นิ้วในผู้ใหญ
        
        จัดท่านอนตะแคงซ้ายกึ่งคว่ า (Sim’s positon) ให้เข่าขวางอขึ้นมาก ๆ
        
        ทิศทางการสอดหัวสวน
        
        ให้ปลายหัวสวนมุ่งไปทิศทางสะดือลึกประมาณ 2 นิ้ว
        
        หลังจากปล่อยน้ำผู้ป่วยจะทนไม่ได้
        
        การแก้ไขเมื่อน้ำในหม้อสวนไม่ไหล ได้ถูกต้อง
        
        เปิดเผยผู้ป่วยเฉพาะที่จำเป็นให้เกียรติต่อผู้ปุวยเสมอ
- - - - Stool Culture
      - Stool occult blood
      - Stool Examination
- - - - ถ่ายอุจจาระได้โดยไม่ใช้ยาระบาย
      - มีพฤติกรรมการรับประทานอาหารที่มีกากใย
      - ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการขับถ่ายอุจจาระ