Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

กรณีศึกษาที่ 1 เรื่อง การพยาบาลระยะตั้งครรภ์, ในครั้งแรกที่มาฝากครรภ์นักศึ…

- - - - 2) ยอดมดลูกไม่สัมพันธ์กับอายุครรภ์
        
        ต้องประเมินว่าเกิดจากสาเหตุใด เช่น การคาดคะเนกำหนดคลอดถูกต้องหรือไม่ ปริมาณน้ำคร่ำผิดปกติหรือไม่ การเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ รวมทั้งการมีเนื้องอกในมดลูก การตั้งครรภ์ไข่ปลาอุก การตั้งครรภ์นอกมดลูก จะทำให้ความสูงของยอดมดลูกที่วัดได้คลาดเคลื่อน
      - นักศึกษาคิดว่าอาชีพอายุจำนวนครั้ง
        ของการตั้งครรภ์ส่งผลต่อการเกิดอาการ
        ดังกล่าวข้างต้นหรือไม่อย่างไร
        
        อาชีพรับราชการครู
        
        การใช้ท่าเดิน ยืน นั่ง ในการทำงานมากเกิดไปส่งผลให้เกิดอาการปวดหลังได้ควรที่จะยืน นั่ง ให้ไหล่ คอ และหลังอยู่ในแนวตรง หรือการใส่รองเท้าส้นสูงในการทำงานเป็นเวลานาน มีโอกาสให้คลอดก่อนกำหนด
        
        จำนวนการตั้งครรภ์
        
        ครรภ์แรกแท้ง ครรภ์ที่สองมีโอกาสเกิดครรภ์เสี่ยงและคลอดก่อนกำหนด
      - 1) การเข้ารับการฝากครรภ์ช้า
        
        สตรีจะได้รับการดูแลจากบุคลากรทางสุขภาพเมื่อมารับบริการฝากครรภ์ตามนัด เช่น การคัดกรองและติดตามประเมินภาวะผิดปกติต่างๆ การคัดกรองโรคธาลัสซีเมีย การให้คำแนะนำในการปฏิบัติตนในขณะตั้งครรภ์ รวมถึงการจัดหายาเม็ดเสริมธาตุเหล็กให้รับประทานตลอดการตั้งครรภ์ ดังนั้นหากสตรีมารับบริการฝากครรภ์ไม่ครบตามเกณฑ์ อาจทำให้การได้รับการคัดกรองช้าได้รับยาเม็ดเสริมธาตุเหล็กเพื่อป้องกันรักษาภาวะซีดโลหิตจางไม่เพียงพอ จนทำให้เกิดภาวะโลหิตจางในขณะตั้งครรภ์ได้
    - - 1.ระดับยอดมดลูกกับอายุครรภ์ไม่สัมพันธ์กัน
      - 2.ผล VDRL reactive แสดงถึงมารดาติดเชื้อซิฟิลิส
      - 3.ผล OF test เป็นการวัดปริมาณการแตกของเม็ดเลือดแดง เพื่อตรวจคัดกรอง ธาลัสซีเมีย ได้ positive แปลว่าเป็น Thalassemia
      - 4.ภาวะซีด Hct 32.6%
      - 5.อาการไม่สุขสบาย
      - 6.ท่าทารกในครรภ์เป็นท่าก้น
      - 7.เต้านมทั้งสองข้างสั้น
- - - - ความเชื่อ เพราะอาจจะมีผลต่อการดูแลตนเองของสตรีตั้งครรภ์ หากมีความเชื่อที่ไม่ถูกต้องอาจส่งผลต่อสุขภาพของสตรีตั้งครรภ์และทารกในครรภ์
      - การใช้ยาและสิ่งเสพติด เช่น บุหรี่ สุราหรือยาบางประเภทอาจส่งผลต่อการ เจริญเติบโตของทารก หรือทำให้ทารกพิการ
      - ระดับการศึกษา เป็นพื้นฐานของระดับความรู้และความเข้าใจของสตรีตั้งครรภ์ ที่พยาบาลหรือทีมสุขภาพจะให้คำแนะนาหรือมีการสื่อสารที่เหมาะสม
      - ฐานะทางเศรษฐกิจและรายได้ ช่วยประเมินภาวะสุขภาพ ภาวะโภชนาการ และ ชีวิตความเป็นอยู่ เพื่อให้คำแนะนำให้สอดคล้องกับฐานะเศรษฐกิจ
      - ซักประวัติการกินเพื่อประเมินโภชนาการ พลังงานที่ได้รับเพียงพอเหมาะสมหรือไม่
      - โรคทางพันธุกรรม
      - ประวัติการตั้งครรภ์ ประวัติการคลอดบุตรคนแรก
      - สถานะภาพสมรส เพื่อประเมินความพร้อมของการตั้งครรภ์
  - - - -ระบบอวัยวะสืบพันธุ์สตรี การขูดมดลูก ที่อาจทำให้เกิดภาวะรกเกาะต่ำหรือรกเกาะลึก การผ่าตัดมดลูก ที่อาจทำให้มดลูกแตกขณะเจ็บครรภ์คลอด
      - -เชิงกราน โรคของกระดูกเชิงกรานหรือเกิดอุบัติเหตุ อาจทำให้ศีรษะทารกและช่องเชิง กรานไม่เข้ากัน ทำให้คลอดทางช่องคลอดไม่ได้
      - -โรคอื่นๆ เช่น หัวใจ ปอด ไต เบาหวาน ไทรอยด์ อาการชัก ไมเกรน การแข็งตัวของเลือด โรคซึมเศร้า โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ หรือการได้รับเลือด
  - - - ขนาดหน้าท้อง ถ้ามีขนาดหน้าท้องใหญ่มากผิดปกติ อาจมีน้ำคร่ำมาก ทารกตัวใหญ่หรือมีครรภ์แฝด
        
        ลักษณะทั่วไปของท้อง เช่น หน้าท้องย่อย (Pendulous abdomen) หรือกล้ามเนื้อหน้าท้องแยกห่างจากกัน (Diastasis) อาจทำให้มารดามีแรงเบ่งในระยะคลอดไม่ดี
        
        แนวของมดลูก อาจพบมดลูกโตตามขวาง (Transverse lie) หรือตามยาว (Longitudinal lie) เพื่อแยกทารกในแนวขวาง และท่าก้น
        
        ดูการเคลื่อนไหวของทารกในครรภ์ สังเกตหรือมองเห็นได้บริเวณหน้าท้อง
        
        สังเกตบริเวณเหนือหัวหน่าว ราบหรือบุ๋มลงไป ถ้ามีลักษณะดังกล่าวทารกอาจอยู่ในท่าท้าย ทอยอยู่ทางด้านหลังหรือสังเกตว่าเหนือหัวหน่าวนูนขึ้นมามากกว่าปกติ อาจเกิดจากศีรษะทารกเกยอยู่เหนือ หัวหน่าวจากที่ศีรษะทารกไม่เข้ากับอุ้งเชิงกราน
    - - First Leopold Handgrip (Fundal grip) คือ การคลำบริเวณยอดมดลูกเพื่อตรวจหาระดับยอดมดลูก (Fundus) และส่วนของทารกที่อยู่บริเวณยอดมดลูก
        
        วิธีตรวจ
        
        การตรวจหาระดับของยอดมดลูก ในการตรวจผู้ตรวจนั่งหันหน้าไปทางศีรษะของสตรีตั้งครรภ์ โดยใช้มือ แตะบริเวณยอดมดลูก ห้ามดันหรือกดยอดมดลูกลง อีกมือหนึ่งแตะที่บริเวณลิ้นปี่ แล้วดูระดับของยอดมดลูกว่าเป็นสัดส่วนเท่าใดกับ
        ระยะระหว่างสะดือและลิ้นปี่ หรือเป็นสัดส่วนเท่าใดกับระยะระหว่างสะดือถึงกระดูกหัวหน่าว
        
        การตรวจหาส่วนของทารกที่ยอดมดลูก ให้ผู้ตรวจใช้มือทั้งสองคลำหาส่วนของทารกที่บริเวณยอดมดลูก และตรวจหาว่าควรเป็นศีรษะหรือก้น ถ้าเป็นศีรษะจะมีลักษณะเรียบ กลม แข็ง และมี Ballottement ต่าง จากก้นที่นุ่มกว่าบางแห่งเรียบ
        
        Second Leopold Handgrip (Umbilical grip) คือ การคลำหาส่วนของทารกว่าอยู่ทางด้านไหนของลำตัวแม่
        
        วิธีตรวจ
        
        โดยผู้ตรวจหันหน้าไปทางศีรษะของสตรีตั้งครรภ์ การตรวจให้ใช้มือทั้งสองทาบบนผนังหน้าท้องของสตรีตั้งครรภ์ จำแนกหา Large part คือหลังทารก และ Small parts ได้แก่ แขนขา ข้อศอก หัวเข่า
        
        Third Leopold Handgrip (Pawlick’s grip) เป็นการตรวจหาส่วนนำ (Presenting part) ของทารก
        
        วิธีตรวจ
        
        ผู้ตรวจหันหน้าไปทางศีรษะของสตรีตั้งครรภ์ การตรวจใช้มือขวาเพียงมือเดียวจับส่วนของทารกที่บริเวณเหนือหัวหน่าวให้อยู่ภายในอุ้งมือ และสังเกตความรู้สึกขณะตรวจหาส่วนนาว่าเป็นศีรษะหรือก้น
        
        Fourth Leopold Handgrip (Bilateral inguinal grip) ตรวจว่ามีการ Engagement หรือไม่
        
        วิธีตรวจ
        
        หันหน้าไปทางปลายเท้าของสตรีตั้งครรภ์ แล้วใช้ปลายนิ้วมือของมือทั้งสองสัมผัสที่ด้านข้างของส่วนนำที่บริเวณขาหนีบ(Inguinal regions) ถ้าปลายมือยังสอบเข้าหากันได้ แสดงว่าศีรษะทารกยังไม่ผ่านลงทางช่องเข้าเชิงกราน แต่ถ้าปลายนิ้วมือไม่สามารถสอบเข้าหากันได้ แสดงว่า Engagement ของศีรษะแล้ว
  - - - ต้องตรวจดูโปรตีนและน้ำตาลในปัสสาวะ (urine protein- urine glucose) ทุกครั้งที่มารับการฝากครรภ์ ในรายที่มีความดันโลหิตสูงขณะตั้งครรภ์ มักตรวจพบโปรตีนในปัสสาวะ และในรายที่เป็นเบาหวานขณะ ตั้งครรภ์ก็อาจตรวจพบน้ำตาลในปัสสาวะได้
    - - การตรวจหาโรคไวรัสตับอักเสบบี หรือ HBsAg สตรีตั้งครรภ์ทุกรายต้องเจาะเลือดเพื่อตรวจดูการติดเชื้อโรคไวรัสตับอักเสบบี เพื่อป้องกันไม่ให้ทารกติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีจากมารดา หากมีการติดเชื้อจากมารดาสู่ทารก อาจเกิดภาวะเสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนดและอันตรายต่อทารกเพิ่มขึ้น
- - - - -แนะนำในเรื่องของการรับประทานอาหารที่ไม่มัน ไม่มีคาร์โบไฮเดรตสูง และทานอาหารให้น้อยลงแต่ทานบ่อยๆ หลีกเลี่ยงอาหารที่ย่อยยากและสิ่งกระตุ้นทำให้คลื่นไส้
    - - -แนะนำให้สตรีตั้งครรภ์พักผ่อนให้เพียงพออย่างน้อยวันละ 8 ชั่วโมง
        
        -หลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมหนักๆเพื่อลดอาการอ่อนเพลีย
        
        -นอนหนุนหมอนให้ศีรษะสูงหรือนอนหงายศีรษะสูง โดยจัดท่าให้ศีรษะและลำตัวประมาณ 30 องศา เพื่อไม่ให้มดลูกกดทับกะบังลมและปอด การจัดท่าจะช่วยให้หายใจสะดวกขึ้น
    - - -แนะนำสตรีตั้งครรภ์ให้หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารที่ทำให้เกิดแก๊ส งดอาหารรสจัด และเปลี่ยนมารับประทานอาหารที่ย่อยได้ และรับประทานอย่างช้าๆ เมื่อรู้สึกว่ามีอาการร้อนในอกเกิดขึ้นให้ดื่มนมหรือน้ำอุ่น เพื่อป้องกันอาการเรอเปรี้ยว
    - - -แนะนำให้สตรีตั้งครรภ์รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ เน้นอาหารที่มีกากใยมาก ๆ เช่น ผักและผลไม้สด หรือดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 8 แก้ว
        
        -แนะนำให้ฝึกการขับถ่ายให้เป็นเวลา เข้าห้องน้ำทันทีที่จำเป็นอย่ากลั้นไว้เพื่อลดอาการท้องผูก
        
        -หลีกเลี่ยงการสวนอุจจาระเพราะเป็นการกระตุ้นให้เกิดการหดรัดตัวของมดลูกส่งผลให้เกิดภาวะคลอดก่อนกำหนด
        
        -ประเมินพฤติกรรมการขับถ่ายอุจจาระของสตรีตั้งครรภ์ เช่น ความถี่ของการขับถ่าย
    - - -ให้สังเกตอาการที่มีปัสสาวะแสบขัด มีไข้ คลื่นไส้อาเจียน ปวดหลัง หากมีอาการดังกล่าวควรรีบไปพบแพทย์
        
        -ไม่ดื่มเครื่องดื่มที่มีสารกาเฟอีน เช่น ชา กาแฟ เพราะมีฤทธิ์ขับปัสสาวะ
        
        -ไม่ควรกลั้นปัสสาวะเพื่อป้องกันการติดเชื้อระบบปัสสาวะ
        
        -ควรดื่มน้ำให้น้อยลงในช่วงกลางคืนก่อนเข้านอน แต่ไม่ควรงดดื่มน้ำ ควรดื่มน้ำ 8 แก้ว/วันเพื่อให้เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย
        
        -อธิบายให้สตรีตั้งครรภ์เข้าใจถึงสาเหตุของการปัสสาวะบ่อย เนื่องจากเป็นภาวะปกติที่เกิดขึ้นได้กับสตรีตั้งครรภ์ทุกคน
    - - -แนะนำให้สตรีตั้งครรภ์นอนในท่าที่สบายที่สุดและยกเท้าขึ้นสูงประมาณ 5-10 นาที และเปลี่ยนท่าทุก30-60นาที เช่น การเดินไปมา ไม่ยืนอยู่กับที่เป็นเวลานาน ๆ หรือนอนตะแคงซ้ายเพื่อให้เลือดไหลเวียนได้ดีขึ้นและป้องกันไม่ให้มดลูกไปกดทับเส้นเลือดinferior venacava และนวดเพื่อลดอาการปวดเมื่อยด้วยการนั่งบนเก้าอี้และยกขาข้างหนึ่งขึ้นมาพาดบนเข่าอีกข้างแล้วใช้มือจับบีบที่น่องไปเรื่อย ๆหรือ พันผ้ายืดจากข้อเท้าขึ้นมาถึงใต้เข่าหรือโคนขา เพื่อช่วยให้กล้ามเนื้อกระชับและลดอาการปวดในรายที่มีเส้นเลือดขอดที่ขา แต่ระวังอย่าพันจนแน่นเกินไปเพราะจะทำให้รู้สึกชาได้, ใส่เสื้อผ้าหลวม ๆ ใส่กางเกงพยุงครรภ์, แนะนำให้ออกกำลังกายเบาๆเพื่อช่วยให้กล้ามเนื้อแข็งแรงและเพิ่มการไหลเวียนของเลือดไปที่ขา
    - - -ส่งเสริมให้ผู้คลอดหากิจกรรมที่ตนเองชอบทำเพื่อให้เกิดความผ่อนคลายและคลายความวิตกกังวล เช่น การดูหนัง ฟังเพลง อ่านหนังสือ วาดรูป เป็นต้น
    - - 8.1) การใช้ยาในการบรรเทาอาการปวด : นิยมใช้พาราเซตามอล (category สามารถใช้ในขนาดปกติได้ระหว่างการตั้งครรภ์ ซึ่งยานี้ไม่มีผลต่อสมองหรือทำให้ทารกพิการแต่ต้องอยู่ภายใต้การรักษาของแพทย์
      - 8.2) การไม่ใช้ยาในการบรรเทาปวด มีหลายวิธีดังนี้
        
        -การนวด : เป็นการกระตุ้นปลายประสาทขนาดใหญ่ทำให้มีการหลั่ง Endophine ส่งผลให้ประตูความปวดที่ไขสันหลังปิดทำให้ปวดลดลง
        
        -การประคบด้วยความร้อน : ช่วยกระตุ้นการหลั่งเบต้าเอ็นโดรฟินน์มีฤทธิ์คล้ายยาบรรเทาปวดที่ออกฤทธิ์ระยะยาวช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อ ลดการเกร็งของกล้ามเนื้อ และช่วยให้เลือดไหลเวียนได้ดี
        
        -การบริหารร่างกายในขณะตั้งครรภ์ : ควรได้รับการบริหารร่างกายตั้งแต่อายุครรภ์ 20 สัปดาห์ขึ้นไป อย่างน้อยควรบริหาร่างกายอย่างน้อย 3 สัปดาห์ต่อครั้ง การบริหารที่เหมาะสมและต่อเนื่องจะช่วยเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหน้าท้องและกล้ามเนื้อหลัง
        
        ท่าที่1 ท่าเหยียดยืดกล้ามเนื้อสะโพกและกล้ามเนื้อขา ท่านี้ช่วยเพิ่มความแข็งแรงและความยืดหยุ่นของสะโพกและขา
        
        ท่าที่2 ท่ายืดกล้ามเนื้อหลัง ช่วยให้กล้ามเนื้อแขน บั้นเอว ซี่โครงและหลังแข็งแรง
        
        ท่าที่3 ท่าหมุนข้อเท้า ช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดและป้องกันการเกิดการอุดตันในหลอดเลือด
        
        ท่าที่4 ท่าบริหารกล้ามเนื้อขา ช่วยให้กล้ามเนื้อข้อสะโพกแข็งแรงทำให้ลดอาการปวดหลัง
        
        ท่าที่5 ท่าบริหารยกเชิงกราน ช่วยให้กล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานแข็งแรงขึ้น ช่วยพยุงกระดูกสันหลัง ลดหารแอ่นของหลัง และส่งผลให้ลดอาการปวดหลังส่วนล่าง
  - - - เนื่องจากมดลูกที่อยู่ในอุ้งเชิงกรานมีขนาดโตขึ้นทำให้กดเบียดกระเพาะปัสสาวะ
    - - การเพิ่มของฮอร์โมน Human Chorionic Gonadotropin (hCG) ฮอร์โมน estrogen ฮอร์โมน progesterone ปัจจัยทางอารมณ์ พฤติกรรม , การรับประทานอาหารที่ไม่เป็นเวลา หรือการขาดวิตามิน B6 อาจทำให้เกิดอาการในช่วงเช้า (morning sickness)
    - - สาเหตุอาจเกิดจากความดันโลหิตตำ่จากการเปลี่ยนอิริยาบถ (Postural hypotension) หรือระดับน้าตาลในเลือดต่า (low blood sugar level)
  - - - เนื่องจากมดลูกที่อยู่ในอุ้งเชิงกรานมี ขนาดโตขึ้นทำให้กดเบียดกระเพาะปัสสาวะ
    - - เนื่องจากขนาดของมดลูกที่โตขึ้นไปกดเบียดกะบังลมและปอด
    - - สาเหตุเกิดจากการไหลย้อนกลับของกรดในกระเพาะอาหารเข้าไปในหลอดอาหาร จากการบีบตัวของกระเพาะอาหารและลำไส้ช้าลง ร่วมกับกล้ามเนื้อหูรูดของหลอดอาหารคลายตัว จากอิทธิพลของฮอร์โมน progesterone
    - - สาเหตุเกิดจากขนาดของมดลูกที่โตขึ้นแล้วไปกดเบียดกระเพาะอาหารให้มีขนาดเล็กลง ร่วมกับการเพิ่มขึ้นของฮอร์โมน progesterone ทำให้กล้ามเนื้อเรียบของลำไส้คลายตัว มีการเคลื่อนไหวบีบตัวน้อยลง ทำให้อาหารค้างอยู่ในกระเพาะอาหารมากขึ้น
    - - การเคลื่อนไหวและการบีบตัวของลำไส้น้อยลง จึงทำให้อาหารค้างอยู่ในกระเพาะอาหารนานขึ้น อาหารจึงถูกดูดซึมได้มากขึ้นซึ่งมีประโยชน์ต่อสตรีตั้งครรภ์และทารก แต่การที่อาหารค้างนานเกินไป จะทำให้อุจจาระแข็งมากขึ้น ทำให้ท้องผูก และ เกิดริดสีดวงทวารได้
    - - เนื่องจากมีเลือดไหลเวียนมาที่บริเวณทวารหนักเพิ่มมากขึ้น ร่วมกับแรงกดดันจากมดลูกที่โตไปกดทับเส้นเลือดดำ ทำให้เกิดการคั่งของเลือด
    - - ระดับของแคลเซียมลดลง และมีการเพิ่มขึ้นของฟอสฟอรัสมากขึ้น นอกจากนี้มดลูกที่โตขึ้น จะทำให้การไหลเวียนของเลือดบริเวณส่วนปลายไม่ดีจึงทำให้เกิดเป็นตะคริวได้
    - - ในสตรีตั้งครรภ์จะมีปริมาณของเลือดเพิ่มขึ้น ร่วมกับมดลูกที่มีขนาดโตขึ้นแล้วกดทับการไหลเวียนของเลือด ทำให้ความดันในเส้นเลือดสูงขึ้น เส้นเลือดเกิดการขยายตัวและโป่งพอง จึงเกิดอาการเส้นเลือดขอด
    - - ซึ่งเกิดได้จากการที่ขนาดของมดลูกโตขึ้นไปกดเส้นเลือด ทำให้เลือดจากบริเวณส่วนปลายมีการไหลเวียนกลับได้ไม่ดี จึงเกิดการคั่งของนำ้และเลือดที่บริเวณข้อเท้าและเท้า
    - - สตรีตั้งครรภ์ต้องรับน้ำหนักของมดลูก ร่างกายของสตรีตั้งครรภ์จึงมีการปรับสมดุลของร่างกายโดยการทำให้กระดูกสันหลังโค้งแอ่น (Lordosis) นอกจากนี้เอ็นบริเวณข้อต่อกระดูกสันหลังและเชิงกรานหลวม
    - - เกิดจากปริมาณเลือดในร่างกายที่เพิ่มขึ้น ทำให้เพิ่มแรงดันในเส้นเลือดในสมอง
    - - เกิดจากการเคลื่อนไหวหรือเปลี่ยนอิริยาบถอย่างรวดเร็ว เช่น ท่านั่งเป็นท่ายืน เกิดขึ้นเนื่องจากขณะตั้งครรภ์มีการเพิ่มของฮอร์โมนProgesterone ทำให้เส้นเลือดมีการขยายตัว และมีการคั่งของเลือดที่บริเวณปลายเท้าร่วมกับมดลูกที่มีขนาดโตขึ้นไปกดเบียดเส้นเลือด ทำให้เลือดไหลเวียนกลับจากปลายเท้าไปสู่หัวใจได้ไม่ดี ทำให้เกิด ความดันโลหิตต่
- - - - การซักประวัติการใช้สารเสพติด เนื่องจากสารเสพติดจะมีผลต่อต่อทารกในครรภ์ทำให้เกิดความพิการได้
      - การซักประวัติโรคประจำตัว เนื่องจากโรคประจำตัวบางชนิดจะมีผลต่อทารกในครรภ์และหญิงตั้งครรภ์ เช่น โรคเบาหวาน โรคความดัน
      - โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ โรคติดต่อทางพันธุกรรม
      - ประวัติความเจ็บป่วยในอดีต
      - การซักประวัติภาวะแทรกซ้อนการตั้งครรภ์ครั้งที่แล้ว เนื่อจากอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนนั้นซ้ำ
      - การได้รับวัคซีนป้องกันบาดทะยัก เนื่องจากสตรีตั้งครรภ์ควร
        ได้รับวัคซีนบาดทะยักทุกรายเพื่อป้องกันการเกิด
        ภาวะแทรกซ้อนในทารก
  - - - การตรวจระดับน้ำตาลในเลือด เนื่องจากเพื่อตรวจดูว่าแม่มีภาวะเบาหวานหรือไม่เพื่อป้องกัน ภาวะเบาหวานในหญิงตั้งครรภ์ BMI หรือน้ำหนักมากกว่าเกณฑ์ไหม
      - การตรวจกรุ๊ปเลือด เนื่องจากถ้าแม่มีเลือดกรุ๊ป O หรือ Rh- จะเกิดการไม่เข้ากันของเม็ดเลือดแม่และลูกทำให้มีการทำลายเม็ดเลือดแดง
      - การตรวจปัสสาวะ เพื่อคัดกรองภาวะ asymptomatic bacteriuria และการตรวจไข่ขาวในปัสสาวะ
      - ตรวจอุจจาระ เพื่อหาภาวะซีด
- - - - ตรวจครรภ์ด้วยวิธี Leopold Handgrip โดย
        การคลำหนท้องของมารตาเพื่อค้นหาส่วนนำ
        และท่าของทารกในครรภ์
      - 2 วางเครื่องมือตำแหน่งฟังเสียงหัวใจทารก
        ในครรภ์ได้ชัดเจนเพื่อง่ายต่อการนับ
      - คลำหน้าท้องของมารดาเพื่อให้แน่ใจว่าไม่มี
        การหดรัดตัวของมดลูกและนับเสียงหัวใจ
        ทารกในครรภ์ระยะพัก
      - นับ matemal radial pulse ขณะฟังเสียงหัวใจ
        ทารกในครรภ์เพื่อแยกอัตราการเต้นของหัวใจ
        ทารกในครรภ์กับอัตราการเต้นของหัวใจมารดา
      - นับอัตราการเต้นของหัวใจทารกในครรภ์
        นาน 60 วินาทีขณะที่ไม่มีการหดรัดตัวของมดลูก
        เพื่อประเมินอัตรา baseline การเต้นของหัวใจทารกในครรภ์
      - นับอัตราการเต้นของหัวทารกในครรภ์
        ขณะที่มีการหดรัดตัวของมดลูกและ 30 วินาที่หลัง
        หครัดเพื่อประเมินการเพิ่มหรือลดลงของอัตราการ
        เต้นของหัวใจทารกในครรภ์
- - - - 1.แนะนำให้ทานอาหารหลากหลายเพื่อให้ได้สารอาหารทั้งคาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน
      - 2.แนะนำการรับประทานวิตามินเสริม ธาตุเหล็ก วิตามินซี หรือเสริมจากการรับประทานอาหาร เช่น เนื้อสัตว์ อาหารทะเล ไข่แดง ผักใบเขียว เป็นต้น
      - 3.หลีกเลี่ยงอาหารหมักดองเพราะอาจมีสารพิษปนเปื้อนที่อาจเป็นอันตรายได้
      - 4.หลีกเลี่ยงอาหารที่มีรสจัด
      - 5.หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มประเภทแอลกอฮอล์ เพราะฤทธิ์ของแอลกอฮอล์จะเข้าสู่กระแสเลือดผ่านทางสายสะดือไปสู่ทารกทำให้พัฒนาการของทารกชะงัก หยุดยั้งการเจริญเติบโตของสมองก่อให้เกิดความผิดปกติ หรือความพิการแก่ทารกได้
      - 6.เครื่องดื่มประเภทมีสารกาเฟอีน เช่น ชา กาแฟ อาจทำให้ท้องผูกง่าย อาจทำให้ใจสั่น นอนไม่หลับและกระตุ้นปัสสาวะทำให้ช่วง เวลา เพื่อการพักผ่อนน้อยลง ซึ่งส่งผลต่อลูกน้อยในครรภ์ซึ่งอาจจะเกิดอาการเดียวกันกับมารดา
- - - - เข็มที่1 ฉีดครั้งแรกที่มาฝากครรภ์
      - เข็มที่2 อีก1เดือนห่างจากเข็มแรก และควรฉีดอย่างน้อย2สัปดาห์ก่อนคลอด
      - เข็มที่3 อีก6เดือนห่างจากเข็ม2
- - - - หญิงตั้งครรภ์ควรได้ปริมาณไอโอดีน 229 mcg/วัน หญิงให้นมบุตรควรได้ 289 mcg/วัน โดยทั่วไปการรับประทานอาหารทะเล 2 ครั้งต่อสัปดาห์และรับประทานจากผลิตภัณฑ์อาหารอื่นๆจะได้ไม่เกิน 100 mcg/วัน ดังนั้นจึงควรได้รับการเสริมไอโอดีนอีกปริมาณ 100-150 mcg/วัน
    - - ปริมาณโฟเลตที่แนะนำต่อวัน ดังนี้
        
        หญิงตั้งครรภ์อายุต่ำกว่า 18 ปี ควรได้รับ 400-600mcg/วัน แต่ไม่ควรเกิน 800 mcg/วัน หากอายุ 19-50 ปี ควรได้รับ 400-600 mcg/วัน แต่ไม่ควรเกิน 1000 mcg/วัน
    - - แนะนำให้รับประทานธาตุเหล็กเสริม 30 mg/วัน โดยควรเริ่มให้ภายในสัปดาห์ที่ 12 ของการตั้งครรภ์ สำหรับหญิงที่ตั้งครรภ์แฝดหรือมีภาวะซีดตั้งแต่ก่อนการตั้งครรภ์ (มีระดับ hemoglobin < 11 g/dL หรือ hematocrit < 33% ในไตรมาส 1 และ 3, มีระดับ Hemoglobin < 10.5 g/dL หรือ hematocrit < 32% ในไตรมาสที่ 2 และมี Ferritin < 10 ถึง 15 mcg/L) ควรเสริมธาตุเหล็ก 60-100 mg/วัน เมื่อระดับ hemoglobin กลับสู่ปกติ ให้ปรับขนาดธาตุเหล็กเสริม เหลือ 30 mg/วัน
- - - - -ด้านการรับรู้ของหญิงตั้งครรภ์ที่ไม่ทราบว่าตนเองตั้งครรภ์ เนื่องจากไม่มีอาการของคนตั้งครรภ์ เช่นคลื่นไส้ อาเจียน เวียนศรีษะ เป็นต้น
      - -ด้านเศรษฐกิจ รายได้น้อยมีผลต่อระยะเวลาที่มาฝากครรภ์
      - -การเข้าถึงบริการฝากครรภ์ การเดินทางลำบาก ต้องทำงาน
  - - - มีอาการคลื่นไส้อาเจียน
        
        รับประทานอาหารไม่ค่อยได้แนะนำให้กินอาหารที่ละน้อยและบ่อยเคี้ยวอาหารให้ละเอียดจะแนะนำตอนเช้าควรเคี้ยวขนมปังกรอบเพื่อลดอาการคลื่นไส้ลาเจียน
      - ฝ้าขึ้นใบหน้า
        
        ภาวะปกติเกิดจากฮอร์โมนเอสโตเจนหลังจากคลอดจะหายไป
      - หัวนมสั้นทั้ง 2 ข้าง
        
        ควรได้รับการแก้ไขตั้งแต่ระยะตั้งครรภ์เพื่อภายหลังตลอตจะสามารถให้ลูกดูดนมได้การแก้ไขหัวนมให้ยื่นด้วยมือทำวันละ 2 ครั้งหลังอาบเสร็จใหม่ ๆ
      - เวียนศีรษะ
        
        เป็นภาวะปกติที่เกิดจากการนอนหงายทำให้มดลูกกตหลอดเลือด inferior vena cava ua: pelvic veins ที่รับเลือตจากส่วนชาและปลายเท้า
      - ฟันผุ2 ซี่
        
        ซึ่งเกิดจากเวลาอาเจียนออกมาจะมีกรดออกมาจากกระเพาะอาหารมาติตอยู่ตามซอกฟันท่าให้ฟันผุได้ง่ายและทารกในครรภ์จะมีการใช้ Calcium ส่งผลให้มีการ Calcium ในร่างกายแม่ใช้
      - OF positive
        
        เกิดภาวะชิดซึ่งอาจจากธาลัสซีเมียหรือจากการขาดธาตุเหล็กแนะนำให้ประทานยาบำรุงเลือดและการรับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กสูงเช่นเนื้อสัตว์เครื่องในผักใบเขียวเป็นต้น
    - - ระดับยอดมดลูกน้อยกว่าอายุครรภ์
        มีการสอบถามอาการคลื่นไส้อาเจียนการรับประทานอาหารแนะนำการรับประทานอาหารพวกโปรตีนเช่นปลาเนื้อไก่กุ้งเต้าหูและอาหารพวกธาตุเหล็กเช่นตับเลือดและเนื้อสัตว์ต่างๆ เป็นต้น
      - ความเข้นข้นเลือด 29% แนะนำให้ประทานยาบำรุงเลือดและการรับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง เช่นเนื้อสัตว์เครื่องในใช่
      - ความวิตกกังวล
        ให้มารดาระบายสิ่งที่วิตกกังวล รับฟังปัญหาอย่างนั้งใจ
    - - -ให้คำแนะนำเรื่องการมีเพศสัมพันธ์เน้นให้ทราบความเสี่ยงต่อการติดเชื้อหรือแพร่เชื้อ HIV ถ้าไม่ใช้ถุงยางอนามัย
      - -แนะนำให้สตรีตั้งครรภ์หยุดสูบบุหรี่ดื่มสุราหรือสารเสพติดอื่น ๆ
      - -ให้คำแนะนำเรื่องการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว
      - -ให้คำแนะนำสถานที่ติดต่อในกรณีที่เกิดเลือดออกปวดท้องหรือภาวะฉุกเฉินอื่น ๆ หรือเมื่อต้องการคำแนะนำและบันทึกคำแนะนำเหล่านี้ในสมุดฝากครรภ์ด้วย
      - -แนะนำให้สตรีตั้งครรภ์พาสามีเพื่อนหรือสมาชิกในครอบครัวมาด้วยในการฝากครรภ์ครั้งต่อไปเพื่อให้มีส่วนร่วมในกิจกรรมและสามารถเรียนรู้การช่วยเหลือผู้ตั้งครรภ์
      - -กำหนดนัดของการมาฝากครรภ์ตามนัด
      - -ให้คำแนะนำว่าให้นำสมุดฝากครรภ์มาด้วยทุกครั้งที่มาติดต่อรักษา
- - - - 1.สามีควรดูแลหญิงตั้งครรภ์ด้วยการหาข้อมูล ศึกษาถึงอันตรายที่อาจเกิดขึ้นได้ สัญญาณต่าง ๆ ที่บ่งบอกถึงความผิดปกติ เพื่อช่วยดูแลระหว่างตั้งครรภ์
      - 2.สามีควรดูแลหญิงตั้งครรภ์ด้วยการศึกษายาที่ต้องห้ามระหว่างตั้งครรภ์ ยาบางชนิดเป็นยาที่ไม่ควรใช้ระหว่างตั้งครรภ์
      - 3.คุณพ่อควรดูแลหญิงตั้งครรภ์ด้วยการบีบนวด ช่วยให้รู้สึกผ่อนคลาย
      - 4.สามีควรดูแลหญิงตั้งครรภ์ด้วยการชวนกันไปออกกำลังกาย เช่น เดินเล่นสวนสาธารณะ หรือการออกกำลังกายสำหรับคนท้อง
      - 5.สามีควรดูแลหญิงตั้งครรภ์ด้วยการเตือนสิ่งสำคัญ เช่น คอยเตือนให้แม่ท้องนับลูกดิ้น คอยสอบถามอาการในแต่ละวัน คอยเตือนให้แม่ท้องกินวิตามินบำรุงครรภ์หรือกินยาตามหมอสั่ง เป็นต้น
  - - - การดูแลหญิงตั้งครรภ์ด้วยการไปหาคุณหมอด้วยกัน ไม่ผลักภาระไปที่หญิงตั้งครรภ์ ปล่อยให้ไปหาหมอเพียงลำพัง
      - 2.ในวันที่คุณหมอนัดตรวจครรภ์ สามีควรมีส่วนร่วม และสอบถามสิ่งที่สงสัย เพื่อให้การดูแลหญิงตั้งครรภ์เป็นไปอย่างถูกต้อง
      - 3.สามีเข้าใจและปรับตัว เพื่อรองรับอารมณ์ที่เปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะช่วงไตมาสแรก
      - 4.สามีควรชื่นชมและในกำลังใจภรรยา เนื่องจากมีการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย อาจทำให้ภรรยาเห็นคุณค่าในตนเองลดลง
- - - - การรับประทานอาหาร ควรรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ โดยเฉพาะจาพวกโปรตีน ได้แก่ เนื้อ สัตว์ นม ไข่ ตับและถั่วต่าง ๆ รวมถึง อาหารจาพวกผักผลไม้
      - การพักผ่อนและการออกกาลังกาย ควรนอนพักผ่อนอย่างน้อย วันละ 8 ชั่วโมง หรือมากกว่านี้ และนำการออกกำลังการด้วยการเดินเล่นหรือทำงานบ้านเบา ๆ
      - สุขภาพฟัน ควรไปพบทันตแพทย์เพื่อตรวจและรักษาฟัน เพราะ ในระหว่างตั้งครรภ์ฟันจะผุง่าย
      - การรักษาความสะอาดของร่างกายและเต้านม ควรอาบน้าอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง สวมเสื้อผ้าที่สะอาด ไม่รัดแน่นจนเกิดไป
  - - - ไม่ควรรับประทานอาหารรสจัด หรือดื่ม ชา กาแฟ และของมึนเมา เช่น เหล้า ไม่ควรสูบบุหรี่ เป็นต้น
      - ไม่ควรออกกาลังกายอย่างหักโหม หรือทางานหนักที่จะทาให้ รู้สึกอ่อนเพลียมากเกินไป
      - ไม่ควรซื้อยารับประทานเอง โดยไม่ได้รับคาแนะนาจากแพทย์
      - ไม่ควรล้าง สวน ช่องคลอดด้วยน้าหรือน้ายาใด ๆ ทั้งสิ้น นอกจากแพทย์จะสั่งเท่านั้น
      - ควรงดเว้นการร่วมเพศโดยเฉพาะในเดือนสุดท้ายของการ ตั้งครรภ์ หรือในกรณีที่ผิดปกติ เช่น มีเลือดออก หรือเมื่อแพทย์สั่งห้าม
  - - - 1.แนะน่ำการรับประทานวิตามินซีเนื่องจากช่วยเพิ่มการดูดซึมธาตุหล็ก
      - 2.ปริมาณธาตุเหล็กที่สูงส่งผลให้ปริมาณสังกะสีลดลง
      - 3.แคลเซียมและแมกนีเซียมจะขัดขวางการดูดซึมธาตุเหล็กตั้งนั้นไม่ควรรับประทานทานเหล็กร่วมกันนมหรือควรทานห่างกัน 2 ชั่วโมง
      - 4.การขาดวิตามินเอทำให้เกิดภาวะโลหิตจางได้ แต่ถ้าได้วิตามินเอมากกินไปทำให้เกิดการแท้งหรือทารกพิการ
  - - - 1.พักผ่อนเมื่อเหนื่อยล้าจีบหลับบ้างในช่วงกลางวัน 30 นาทีถึง 1 ชั่วโมงและนอนหลับให้พอในช่วงกลางคืนประมาณวันละ 8 ชั่วโมง
      - 2.ไม่ทำงานออกแรงหักโหมติดต่อกันเป็นเวลานานโดยไม่หยุดพักจนทำให้เหนื่อยล้ามากเกินไป
      - 3.ไม่ยืนหรือเดินติดต่อกันเป็นเวลานาน ๆ เพราะจะทำให้หน้ามืดหรือปวดศีรษะได้ควรนั่งพักและยกเท้าพาดเก้าอี้บ้างเพื่อให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงสมองและส่วนต่างๆของร่างกายได้ดีขึ้น
      - 4.สวมเสื้อผ้าที่หลวมใส่สบายใส่ยกทรงให้พอดีกับเต้านมเพื่อให้เลือดไหลเวียนดีขึ้นสวมรองเท้าเตี้ยและมีดอกยางยึดพื้นได้ดีเพื่อป้องกันการลื่นหกล้ม