Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การตั้งครรภ์นอมดลูก (ectopic pregnancy) - Coggle Diagram
การตั้งครรภ์นอมดลูก
(ectopic pregnancy)
สาเหตุ
2.มีประวัติเคยผ่าตัดท่อนำไข่หรือผ่าตัดทำหมัน เคยตั้งครรภ์นอกมดลูก เคยเป็นอุ้งเชิงกรานอักเสบตั้งครรภ์ขณะใส่ห่วงคุมก้าเนิด และได้รับ diethylstilbestrol ขณะอยู่ในครรภ์
3.ภาวะมีบุตรยากนานเท่ากับหรือมากกว่า2ปี มีคู่นอนหลายคนและตั่งครรภ์อายุมากกว่า35ปี
1.เคยผ่าตัดอุ้งเชิงกราน
ความหมาย
1.การตั้งครรภ์ที่ไข่ที่ถูกผสมแล้ว(fertilized ovum) หรือตัวอ่อน (blastocyst) ฝังตัวอยู่บริเวณอื่นภายนอกโพรงมดลูกบริเวณที่ตัวอ่อนฝังตัวมากที่สุด คือส่วน ampulla ของท่อนำไข่
โดยส่วนของ trophoblast จะหยั่งฝังลงเนื้อเยื่อบริเวณนั้น มีเลือดไหลเวียนมาเลี้ยงมาก หลอดเลือดขยายตัวมากขึ้น ส่วนที่รกเกาะจะบวมเป่ง เยื่อบุมดลูกจะหนาตัวขี้นและมดลูกขยายขนาดคล้ายการตั้งครรภ์ปกติ
อาการและอาการแสดง
1.ปวดท้องน้อย อาการปวดท้องน้อยเฉียบพลัน อาจเริ่มด้วยปวดแบบตื้อๆ(dull pain) แล้วเปลี่ยนเป็นปวดบิด(colicky pain) เนื่องจากตัวอ่อนดันบริเวณที่ฝังตัวจนโป่งตึง มักปวดมากด้านที่มีการตั้งครรภ์นอกมดลูก
เลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด(irregular vaginal bleeding) ลักษณะเลือดที่ออกมักเป็นสีคล้ำหรือสีน้ำตาลเก่า อาจมีปริมาณมากหรือเป็นหยดๆ(spotting) เลือดที่ออกไม่สัมพันธ์กับรอบประจำเดือน
3.ขาดประจำเดือน(amenorrhea) ส่วนใหญ่มีประวัติขาดประจ้าเดือน 1-2เดือน
4.ปวดร้าวที่หัวไหล่(shoulder tip pain) เนื่องจากเลือดที่ออกในช่องท้อง
ไประคายเคืองที่กะบังลม
5.วิงเวียนศีรษะ(dizziness) เป็นลมหรือหมดสติ (syncope)
เนื่องจากมีเลือดออกมาก
6.อาการของการตั้งครรภ์ เช่น คัดตึงเต้านม คลื่นไส้อาเจียน
ถ่ายปัสสาวะบ่อย เป็นต้น
ผลกระทบต่อภาวะสุขภาพของสตรีมีครรภ์
หากทิ้งไว้นาน อาจจะทำให้ขนาดของเด็กเจริญเติบโต ไปทำอันตรายต่ออวัยวะที่อยู่ตรงท้องน้อย
ทำให้เกิดการเสียเลือดมากจนไม่สามารถแก้ไขได้ทัน ในบางรายอาจจะมีการแตกของท่อนำไข่ได้ช้า แต่ถ้าแตกแล้วเลือดจะออกได้มาก อาจจะตายได้ในเวลาอันสั้น
การวินิจฉัย
การซักประวัติได้แก่ ประวัติการขาดประจำเดือน การมีเลือดออกทางช่องคลอด อาการปวดท้องน้อยหรืออุ้งเชิงกราน อาการแน่นท้อง หรืออาการปวดร้าวไปที่หัวไหล่
2.การตรวจร่างกาย การกดเจ็บบริเวณท้องน้อยโดยเฉพาะในรายที่ตรวจพบก้อนกดเจ็บที่ปีกมดลูกร่วมด้วย อาการเจ็บเมื่อโยกปากมดลูก
4.การตรวจทางห้องปฏิบัติการ การตรวจผล serum beta human chorionic gonodotrophin (beta-hCG)
ระดับของ beta-hCG เพิ่มขึ้นน้อยกว่าร้อยละ 66 ให้นึกถึงการตั้งครรภ์นอกมดลูก
3 ระดับของ beta-hCG ลดลงมากกว่าร้อยละ 50 ให้นึกถึงภาวะแท้งหลีกเลี่ยงไม่ได้
1 ระดับของ beta-hCG เพิ่มขึ้นเป็นร้อยละ 66 ให้นึกถึงการตั้งครรภ์ในโพรงมดลูกระยะแรก
3.การตรวจพิเศษ การตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูงทางช่องคลอด พบตัวอ่อนมีชีวิตอยู่นอกโพรงมดลูก
แนวทางการรักษา
การรักษาแบบประคับประคองและการเฝ้าสังเกตอาการ ในรายที่การตั้งครรภ์นอกมดลูกนั้นไม่มีอาการ โดยมีค่า serum beta-hCG น้อยกว่า 1,000 mIU/mL และมีการลดลงมากกว่าร้อยละ 50 ในเวลา7วัน
การรักษาด้วยยา Methotrexate ในรายที่ได้รับการยืนยันการวินิจฉัยว่าเป็นการตั้งครรภ์นอกมดลูกที่ยังไม่แตก (rupture ectopic) มีขนาดเล็กกว่า 3.5 เซนติเมตร
การผ่าตัด
1 การผ่าตัดแบบ linear salpingostomy เป็นการผ่าตัดมาตรฐานโดยการกรีดท่อนำไข่ยาวประมาณ 1 เซนติเมตร แล้วคีบหรือดูดชิ้นเนื้อของการตั้งครรภ์ออก
2 การผ่าตัดแบบ salpingectomy เป็นการตัดท่อนำไข่ข้างที่เกิดการตั้งครรภ์นอกมดลูกออกโดยอาจจะตัดออกเฉพาะส่วนที่มีก้อนการตั้งครรภ์ (partial or segmental salpingectomy)หรือตัดท่อนำไข่ข้างนั้นออกทั้งหมด (total salpingectomy) มักทำในผู้ที่ท่อนำไข่มีความผิดปกติรุนแรง