Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Vejetatif Üreme - Coggle Diagram
Vejetatif Üreme
-
Doku Kültürü Tekniği:
Günümüzde bitkiler doku kültürü yöntemiyle de çoğalabilmektedir. Doku kültürü yöntemi, yapay bir besin ortamında bitkinin hücre, doku yahut organ gibi kısımlarında yeni doku, bitki ya da bitkisel ürün üretilmesidir.
-
Doku kültürü tekniğiyle istenilen özelliklere sahip bitkilerin çok fazla kopyası oluşturulabilir. Mısır, buğday, pirinç ve soya fasulyesi gibi bitkilerin ıslahı ve ticari üretiminde bu yöntemden yararlanılır. Ayrıca ticari bahçecilik, seracılık ve çevre düzenlemelerinde melez orkide, gül, zambak ve manolya gibi süs bitkilerinin hızlı çoğaltılmasında bu yöntem kullanılır.
Doku kültürü tekniği; üretimi zor olan türlerin çoğaltılması, soyu tükenmekte olan türlerin korunması ve ticari değeri olan bitkilerin çok sayıda elde edilmesi gibi amaçlarla kullanılır.
-
Vejetatif üreme nedir?:
Yüksek yapılı bitkilerde görülür. Kök, gövde ve yaprak gibi vejetatif organların mitoz bölünmesi ve farklılaşması sonucu yeni bitkilerin üretilmesine vejetatif üreme denir.
Vejetatif yolla oluşan yavru bireyler, ana (esas) bitkiyle ve birbirleriyle aynı genetik yapıya sahiptir.
Vejetatif üreme, sürünücü gövde, yumru gövde, rizom gövde ve çelikle üreme gibi farklı şekillerde gerçekleşir.
Sürünücü Gövdeyle Üreme:
Çilek gibi bitkilerde stolon denilen sürünücü gövdeler, toprak üstünde bitkinin geniş alana yayılmasını sağlar. Yayılan sürünücü gövdeler, toprakla temas ederek yeni kökler oluşturur. Sürünücü gövde üzerindeki üreme gözlerinden kalıtsal olarak aynı yavru bitkiler meydana gelir.
Çilek bitkisinde sürünücü gövde üzerinde göz (nodyum) adı verilen bölgelerden yeni bitkiler gelişir.
-
-
Aşılama:
Aşılamayla farklı türlerin veya aynı türün farklı bireylerindeki en iyi özelliklerin bir bitkide birleştirilmesi sağlanır.
-
-
Çoğaltılması istenilen çeşitten alınan bitki parçasının, başka bir bitki üzerine kaynaştırılmasıdır.
Soğanla Üreme:
Soğanlar, toprak altı yassı gövde olarak tanımlanır. Bitki, toprak altında yeni soğanlar üretir. Bu soğanlar birbirlerinden ayrı ayrı köklenerek bitkinin toprak üstü kısımlarını üretirler.
Böylece vejetatif üreme gerçekleşir. Soğan, sarımsak ve lale gibi bitkiler soğanla üreyebilirler. Soğanla üreyen bitkilerin bir kısmı tohum oluşturarak eşeyli üremeyle de çoğalabilir.
-
Rizomla Üreme:
Bir toprak altı gövde çeşidi olan rizomla bazı bitkiler eşeysiz çoğalabilir. Bitki toprak altında yeni rizomlar üretir. Rizom uygun ortam koşullarında yeni bir bitki oluşturur. Rizomlarda bulunan göz adı verilen kısımlardan da birer bitki meydana gelebilir. Ayrık otu ve zencefil gibi bitkilerin rizomları üzerindeki üreme gözlerinden yeni bitkiler meydana gelir.
Ayrık otu, zencefil gibi bitkilerin rizom gövdeleri üzerinde bulunan gözlerden gelişen sürgünler, yeni bitkileri oluşturur.
Çelikle üreme:
Bitkilerin kök, gövde ve yaprak gibi kısımlarından alınan bitki parçalarına çelik adı verilir. Çeliklerin başka uygun bir yerde köklendirilerek yeni bir bitkinin elde edilmesine çelikle üreme denir.
-
-
Yumruyla üreme:
Bazı bitkilerin toprak altında bulunan ve besin depolayan şişkin gövdelerine yumru denir. Yumrularda birden fazla göz adı verilen kısım vardır. Her bir gözde oluşan sürgünlerden de yeni bir bitki gelişir. Böylece vejetatif üreme gerçekleşir. Patates ve yer elması gibi bitkilerin yumru gövdeleri üzerindeki gözlerden gelişen sürgünler, yeni bitkileri oluşturur.
-
-
