Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การกําหนดตําแหน่งวัตถุท้องฟ้า - Coggle Diagram
การกําหนดตําแหน่งวัตถุท้องฟ้า
การบอกตําแหน่งบนโลก
โลกหมุนรอบตัวเองจากทิศตะวันตกไปยังทิศตะวันออก ในขณะเดียวกันก็โคจรไปตามวงโคจรรอบดวงอาทิตย์ตามทิศทวนเข็มนาฬิกา
สมบัติบางประการของโลก
โลกหมุนรอบตัวเองเปรียบเสมือนว่าโลกหมุนรอบแกนสมมติแกนหนึ่ง ซึ่งผ่านจุดศูนย์กลางและทะลุผิวโลกที่ขั้วเหนือและขั้วใต้ สองตําแหน่งนี้ไม่ได้หมุนไป กับการหมุนรอบตัวเองของโลก กําหนดให้วงกลมใหญ่บนผิวโลกที่อยู่ห่างจากขั้วเหนือและขั้วใต้เท่ากันเป็นเส้นศูนย์สูตร
ลองจิจูดและละจิจูด
ลองจิจูดของตําแหน่งใด ก็คือ ค่าของระยะทางตามมุมที่วัดจากเมริเดียนของกรีนิชไปทาง ตะวันออกหรือตะวันตก ตามเส้นศูนย์สูตรจนถึงเมริเดียนที่ผ่านตําแหน่งนั้น
ละติจูดของตําแหน่งใด ก็คือ ค่าของระยะทางตามมุมที่วัดจากเส้นศูนย์สูตรไปทางเหนือหรือทางใต้ตามเมริเดียนซึ่งผ่านตําแหน่งนั้น
สมบัติของทรงกลมท้องฟ้า
ทรงกลมท้องฟ้ามีลักษณะคล้ายทรงกลมกลวง
โลกเป็นทรงกลมตันที่ซ่อนอยู่ข้างในของทรงกลมท้องฟ้า
เนื่องจากผิวทรงกลมท้องฟ้าปรากฏอยู่ไกลสุดสายตาจึงมีรัศมีไกลสุดสายตา
ตําแหน่งจุดศูนย์กลางของทรงกลมท้องฟ้าไม่แน่นอน
การบอกตําแหน่งบนผิวทรงกลมท้องฟ้าให้ระยะทางตามมุม คิดเป็นมุม ณ จุดศูนย์กลาง
ทรงกลมท้องฟ้าปรากฏหมุนรอบตัวเองครบรอบในเวลา 1 วันเช่นเดียวกับโลก แต่หมุนในทิศทางที่สวนกัน
ถ้าต่อแนวแกนสมมติของโลกออกไปทางขั้วเหนือและขั้วใต้จนจรดท้องฟ้าจะได้ตําแหน่งขั้วเหนือท้องฟ้าและขั้วใต้ท้องฟ้าและถ้าขยายเส้นศูนย์สูตรของโลกออกไปจนจรดทรงกลมท้องฟ้าจะได้เส้นศูนย์สูตรท้องฟ้า และระนาบศูนย์สูตรท้องฟ้า
ระบบการบอกตําแหน่งบนทรงกลมท้องฟ้า
ระบบขอบฟ้า
เซนิท เป็นตําแหน่งบนทรงกลมท้องฟ้าที่อยู่ในแนวตรงกลางศีรษะพอดี
เนเดอร์ เป็นตําแหน่งบนทรงกลมท้องฟ้าที่อยู่ตรงข้ามกับเซนิท
เส้นขอบฟ้า คือ วงกลมใหญ่บนทรงกลมท้องฟ้าที่อยู่ห่างจากเซนิทและเนเดอร์เท่ากัน
เท่ากับ 90 องศา
วงกลมดิ่ง คือ วงกลมใหญ่บนทรงกลมท้องฟ้าที่ลากผ่านเซนิทกับเนเดอร์
และตั้งได้ฉากกับเส้นขอบฟ้า
เมริเดียนท้องฟ้า คือวงกลมดิ่งที่ผ่านเส้นขอบฟ้า ณ ตําแหน่งเหนือและใต้
วงกลมดิ่งต้น คือ วงกลมดิ่งที่ผ่านเส้นขอบฟ้า
ณ ตําแหน่งตะวันออกและตะวันตก
แอซิมัท เป็นระยะทางตามมุมที่วัดจากตําแหน่งเหนือไปตามเส้นขอบฟ้าจนถึง วงกลมดิ่งที่ผ่านดาว
อัลติจูด เป็นระยะทางตามมุมที่วัดจากเส้นขอบฟ้าขึ้นไปตามวงกลมดิ่งที่ผ่านดาว จนถึงดาวดวงนั้น
ระยะทางจากเซนิท เป็นระยะทางตามมุมที่วัดจากจุดเซนิทตามวงกลมดิ่งจนถึงดาว
ระบบศูนย์สูตร
วงกลมชั่วโมง คือ วงกลมใหญ่ที่ผ่านขั้วเหนือและขั้วใต้ท้องฟ้าและต้ังได้ฉากกับเส้นศูนย์สูตรท้องฟ้า
เวอร์นัล อีควินอกซ์ หมายถึงตําแหน่งที่ดวงอาทิตย์โคจรบนสุริยวิถี ตัดกับเส้นศูน์สูตรท้องฟ้า ขณะที่เคลื่อนออกจากทางใต้ขึ้นไปทางเหนือ
ไรท์แอสเซนชัน เป็นระยะทางตามมุมที่วัดจากจุดเวอร์นัล อีควินอกซ์ ไปทางตะวันออกตามเส้นศูนย์สูตรท้องฟ้า จนถึงวงกลมชั่วโมงที่ผ่านดาวที่ต้องการบอกตําแหน่ง
เดคลิเนชัน เป็นระยะทางตามมุมที่วัดขึ้นไปทางเหนือ หรือลงไปทางใต้ของเส้นศูนย์สูตรท้องฟ้า ตามวงกลมชั่วโมงที่ผ่านดาวที่ต้องการบอกตําแหนง
ระบบสุริยวิถี
ขั้วเหนือสุริยวิถี และขั้วใต้สุริยวิถี ถ้าแบรงทรงกลมท้องฟ้าออกเป็น 2 ส่วนตามสุริยวิถี ตรงส่วนตัดจะเป็นระนาบสุริยวิถีตรงผิวทรงกลมจะมี 2 จุดที่อยู่ห่างจากระนาบสุริยวิถีเท่ากับ 90 องศาเท่ากัน
ลองจิจูดท้องฟ้า เป็นระยะทางตามมุมที่วัดจากตําแหน่ง เวอร์นัลอีควินนอกซ์ไปทางตะวันออกตามแนวสุริยวิถีจนถึงวงกลมใหญ่ที่ผ่านขั้วสุริยวิถีทั้งสองและ ผ่านดาวด้วย
ละติจูดท้องฟ้า เป็นระยะทางตามมุมที่วัดจากสุริยวิถีไปทางเหนือหรือใต้ตามวงกลมใหญ่ที่ผ่านขั้วสุริยวิถีทั้งสองและผ่านตําแหน่งดาว