Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การกําหนดตําแหน่งวัตถุท้องฟ้า - Coggle Diagram
การกําหนดตําแหน่งวัตถุท้องฟ้า
การบอกตําแหน่งบนโลก
โลกหมุนรอบตัวเองจากทิศตะวันตกไปยังทิศตะวันออก ในขณะเดียวกันก็โคจรไป ตามวง โคจรรอบดวงอาทิตย์ตามทิศทวนเข็มนาฬิกา การเคลื่อนที่ของโลกดังกล่าว ทําให้เกิดผลบางประการ เกี่ยวกับการรักษารูปทรงของโลก
สมบัติบางประการของโลก
เมื่อโลกหมุนรอบตัวเอง เปรียบเสมือนว่าโลกหมุนรอบแกนสมมติแกนหนึ่ง ซึ่งผ่านจุด ศูนย์กลางและทุละผิวโลกที่ขั้วเหนือ (north pole) และขั้วใต้ (south pole) สองตําแหน่งนี้ไม่ได้หมุนไป กับการหมุนรอบตัวเองของโลก
การบอกตําแหน่งบนผิวโลกต้องใช้วงกลมเล็กที่ ขนานกับเส้นศูนย์สูตรและตั้งได้ฉากกับเมริเดียนอีกวงกลมเล็กเหล่านี้คือละติจูดขนาน (parallel of latitude) หรือเส้นรุ้ง
ลองจิจูดและละจิจูด
การใช้ระยะทางตามมุมในการบอกตําแหน่งบนผิวโลก จะมีเส้นศูนย์สูตรกับไพรม์เมริเดียน เป็นวงกลมหลัก และเมริเดียนอื่น ๆ กับละติจูดขนานเป็นวงกลมรอง ค่าของระยะทางตามมุมที่ใช้ก็เพื่อ บอกว่าตําแหน่งต่าง ๆ บนโลก
ลองจิจูดของตําแหน่งใด ก็คือ ค่าของระยะทางตามมุมที่วัดจากเมริเดียนของกรีนิชไปทาง ตะวันออกหรือตะวันตก ตามเส้นศูนย์สูตรจนถึงเมริเดียนที่ผ่านตําแหน่งนั้น คิดเป็นองศาลิปดาและพิลิปดา
ละติจูดของตําแหน่งใด ก็คือ ค่าของระยะทางตามมุมที่วัดจากเส้นศูนย์สูตรไปทางเหนือหรือทางใต้ตามเมริเดียน ซึ่งผ่านตําแหน่งนั้น คิดเป็นองศาลิปดาและพิลิปดา
สมบัติของทรงกลมท้องฟ้า
ตําแหน่งจุดศูนย์กลางของทรงกลมท้องฟ้าไม่แน่นอน ผู้สังเกตอยู่ ณ ที่ใดบนโลกหรือใน อวกาศ ก็สามารถคิดได้ว่าตําแหน่งนั้นคือจุดศูนย์กลางทรงกลมท้องฟ้า
การบอกตําแหน่งบนผิวทรงกลมท้องฟ้า ให้ระยะทางตามมุม คิดเป็นมุม ณ จุดศูนย์กลาง เช่นเดียวกับการบอกตําแหน่งบนผิวโลก
ผิวทรงกลมท้องฟ้าปรากฏอยู้ไกลสุดสายตา จึงมีรัศมีไกลสุดสายตาหรือมีค่าอนันต์ เพื่อความสะดวกในการคํานวณ บางครั้งนิยมให้เท่ากับ 1 หน่วย
ทรงกลมท้องฟ้าปรากฏหมุนรอบตัวเองครบรอบในเวลา 1 วัน เช่นเดียวกับโลก แต่หมุนใน ทิศทางที่สวนกัน
1.ทรงกลมท้องฟ้ามีลักษณะคล้ายทรงกลมกลวง โดยมีดาวฤกษ์ ดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ ดาวเคราะห์ และวัตถุท้องฟ้าอื่นปรากฏอยู่ ณ ผิวในของทรงกลม โลกเป็นทรงกลมตันที่ซ่อนอยู่ข้างในของทรงกลมท้องฟ้า
ถ้าต้อแนวแกนสมมติของโลกออกไปทางขั้วเหนือและขั้วใต้จนจรดท้องฟ้าจะได้ตําแหน่ง ขั้วเหนือท้องฟ้า และขั้วใต้ท้องฟ้า
ระบบการบอกตําแหน่งบนทรงกลมท้องฟ้า
ระบบขอบฟ้า
เป็นการบอกตําแหน่งดาวเพื่อให้รู้ว่าดาวอยู่เหนือขอบฟ้า เป็นระยะทางตามมุมเท่าใด และอยู่ห่างจากตําแหน่งเทียบบนขอบฟ้ามากน้อยเพียงใด
ระบบศูนย์สูตร
ใช้เส้นศูนย์สูตรท้องฟ้าเป็นวงกลมหลักวงหนึ่ง และกําหนดวงกลมหลักอีกวงหนึ่งพร้อมกับวงกลมรอง ให้สอดคล้องกลับกรรมวิธีที่เราใช้บอกตําแหน่งบนโลก
ระบบสุริยวิถี
เส้นทางเดินปรากฏของดวงอาทิตย์ผ่านกลุ่มดาวต่าง ๆ ในรอบปี ซึ่งเป็นผลมาจากการโคจรของโลกรอบดวงอาทิตย์