Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Roman - Coggle Diagram
Roman
Romanların Özellikleri
-
Olay, zaman, mekan ve kişi yapı unsurlarıdır.
-
-
-
-
-
-
-
-
Konularına Göre Romanlar
-
Tarihi Romanlar
-
Namık Kemal- Cezmi / ilk deneme "Yeniçeriler" A. Mithat Efendi / "Monte Cristo Kontu" Alexandre Dumas
-
Sosyal Roman
Toplum,kişi, çevre unsurlar / "Sefiller" Victor Hugo
-
Töre: Gelenek- Görenek / Tezli: Bir düşünceyi savunan "Ben Deli miyim?" Hüseyin Rahmi / Köy: köy yaşantısı "Küçük Ağa" Tarık Buğra
-
-
Gotik Roman
Korku duygusu, karanlık, şeytani
-
Pikareks Roman
Önceden devam eden değişim, kahraman himaye altında seyahat eder.
-
-
Üslübüna Göre Romanlar
Romantik Roman
Bu roman türünde kişilerin duyguları, arzuları ve düşünceleri, içten gelen doğal ve gerçek olgular gibi görülür. Olaylar duygusal bir tavırla yansıtılır.
Sir Walter Scott’un tarihsel romanları,
Jean Jack Rausseau’nun eserleri,
Goethe’nin “Genç Verther’in Acıları” adlı romanı,
Namık Kemal’in Intibah’ı,
-
Realist Roman
Olayları, insanları ve toplumları gerçekçi açıdan yansıtan romanlardır. Gözlem ve araştırma esastır. Gerçekler, görülenler ve incelemeler önemlidir.
Stendhal’in Kızıl ile Kara,
Tolstoy’un Savaş ve Barış,
-
Türk edebiyatında İlk realist roman, Recaizade Mahmut Ekrem’in “Araba Sevdası”dır.
Natüralist Roman
Natüralist roman yazarı bir bilim adamı edasıyla romanını yazar. Realist romanla büyük benzerlikleri vardır. Ancak natüralist roman realist romana göre ilme ve araştırmaya daha çok önem verir.Toplumu adeta bir laboratuvar olarak düşünürler ve eserlerini bu laboratuvar içinde, ilmi verilere bağlı kalarak kaleme alırlar. İlimlerin vardığı sonuçlara göre neticeye ulaşmaya çalışırlar.
-
-
-
Tarihi Roman
Konusunu tarihten alan veya olayın tarihte yaşanmış gibi anlatıldığı romanlardır. Bu romanlarda geçmişin yaşantısı, kıyafeti ve düşünce yapısı yer alır.
-
Batılı anlamda ilk tarihsel roman, Namık Kemal‘in “Cezmi“adlı romanıdır.
-
Monte Cristo (Alexandre Dumas),
Devlet Ana (Kemal Tahir),
-
Macera Romanı
Sürekli bir hareketin hâkim olduğu romanlardır. Bu tür romanlarda olaylar, okuyucuyu şaşırtacak ve heyecanlandıracak biçimde gelişir. Polisiye, Serüven, Aksiyon romanı da denir. Egzotik romanlar da macera romanları kapsamında düşünülebilir. Avrupa’ya uzak ülkelerin manzaralarını, oralarda yaşayanların töre ve geleneklerini anlatmak esastır.
Define Adası (Stevenson),
-
Robinson Crusoe (Daniel Defoe),
Sosyal Roman
Toplum yaşamını veya toplumdaki olayları konu edinen romanlardır. (İhtilaller, sınıf kavgaları, ırkçılık, köyden şehre göç, yoksulluk vb.) Toplumda yer bulan olgu ve olaylar, gelenek ve görenekler bu roman türünde ele alınır. Sosyal roman üç farklı şekilde karşımıza çıkar.
Bereketli Topraklar Üzerinde (Orhan Kemal),
-
-
-
- Töre romanı: Gelenek ve görenek ağırlıklı romanlardır.
- Tezli roman: Belli bir düşünceyi savunan romanlardır. (Hüseyin Rahmi‘nin”Ben Deli miyim?”)
- Köy romanı: Kişileri köyde yaşayan, köylünün dünya görüşü doğrultusunda oluşturulan romanlardır.
Tahlil Romanı
Kişilerin ruh hallerini veya ruhsal çözümlemeleri konu alan romanlardır. Tahlili roman, Psikolojik roman veya Ruhbilimsel roman diye de adlandırılır.
Peyami Safa‘nın “Matmazel Noralya’nın Koltuğu”, “Bir Tereddütün Romanı “”Dokuzuncu Hariciye Koğuşu “,
-
-
Postmodern Roman
Bu roman türünde yazar, dış dünyayı birebir yansıtmaktan özellikle kaçınır. Gerçekliği temsil etmekten çok, anlam çoğulluğunu hedeflerler. Çünkü onlara göre dil değil, anlam gerçekliği ifade edebilir. Postmodern romanda en önemli şey okuyucudur. Okuyucu anlamı üretecek olan kişidir. Daha önceleri teknik bir hata olarak görülen yazarın kendini belli etmesi özellikle kullanılır.
-
İtalio Calvino (Bir Kış Günü Eğer Bir Yolcu ),
Umberto Eco (Gülün Adı ve Foucault’nun Sarkacı),
-
Oğuz Atay (Tutunamayanlar, Tehlikeli Oyunlar, Korkuyu Beklerken),
Orhan Pamuk (Benim Adım Kırmızı, Kara Kitap, Yeni Hayat),
Elif Şafak, (Mahrem, Pinhan, Bit Palas, Baba ve Piç) postmodern roman yazarlarıdır
Romanın Yapı Unsurları:
Olay: Anlatmaya bağlı her eserin merkezinde bir olay yer almaktadır. Aslında tek bir olay etrafında birbirine bağlanan birçok olay örgüsü bulunmaktadır ve bu olay örgülerinin tamamı da merkezdeki olayı desteklemektedir. Olay örgüleri arasında da neden-sonuç ilişkisi altında bir bütünlük mevcuttur.
Zaman: Her olayın mutlaka bir gerçekleşme zamanı vardır. Bu nedenle eserde zaman kavramları sıklıkla kullanılabilmektedir. Eserlerde genellikle “-di’li geçmiş zaman” kipi anlatım tercih edilir. Eserde zaman kronolojik bir sırayla verilebileceği gibi geçmişe-geleceğe gidiş şeklinde de aktarılabilmektedir.
Romanda iki çeşit zaman bulunmaktadır. Birincisi olayların gerçekleştiği, yaşanılan anı belirten “Gerçek zaman“dır. İkincisi ise yaşanan andan bağımsız bir şekilde geçmişe dönülmesi, kahramanların geçmişinin anlatıldığı “Kozmik zaman“dır. Kozmik zaman, yaşanılan anın dışındaki zamanı kastetmektedir.
Mekan (Yer): Anlatılan olayların meydana geldiği yer de yapı unsurlarındandır. Eserde gerçekleşen olaylarla bağlantılı bir şekilde uygun bir mekan yazar tarafından kurgulanır. Bu türde mekan tahlilleri de önemli bir yer tutarken aktarılan olayların yapısına göre mekan tasviri yani betimlemesi de ön plana çıkmaktadır.
Kişi: Anlatılan olaylar belirli kişiler tarafından gerçekleştirilir ve olaylar sırasında her kahramanın belli bir rolü bulunmaktadır. Roman kişileri kadro olarak eserde oldukça zengin bir şekilde yer almaktadır. Ayrıca eserde yer alan kahramanlar ayrıntılı bir şekilde tanıtılmakta ve betimlenmektedir. Kişiler karşımıza iki şekilde çıkmaktadır: Tip ve Karakter.
Tip: Başka kişilerde de bulunan ortak özellikleri üstünde barındıran, temsil ettiği grubun niteliğini belirgin bir şekilde yansıtan roman kahramanı tiptir. Tip olan kişinin vurgulanan yani temsil ettiği özellik güçlü bir şekilde okuyucuya hissettirilir. Mesela bir eserdeki cimri özelliğini gösteren kişi tiptir. Dünyanın her yerinde cimrilik özellikleri aynı olduğundan tipin evrensel olduğunu söyleyebiliriz.
Karakter: Tip özelliği göstermeyip kahramanın kendine özgü davranışları ile başka özellikteki kişilerden ayrılan, çok yönlü davranış gösteren roman kişisidir. Olayların durumuna göre karakterin davranışlarında da değişiklikler gözlenir ve davranışlarını önceden tahmin etmek mümkün olmamaktadır.
Romanda Anlatıcı Bakış Açıları: Olay anlatan edebi metinlerin önemli unsurlarından biri de anlatıcıdır. Eserin yazarı ve anlatıcısı aynı değildir. Yazar eserini oluştururken farklı bir anlatıcı kurgulamaktadır. Romanda anlatıcı bakış açıları şu şekildedir:
özlemci Bakış Açısı: Gerçekleşen olayları bizzat gören ve bunları tarafsız bir şekilde okuyucuya aktaran kişi gözlemci anlatıcıdır. Anlatıcı olayları gördüğü kadarıyla üçüncü tekil şahıs ağzıyla aktarır.
İlahi (Tanrısal-Hakim) Bakış Açısı: Tanrısal bakış açısına sahip anlatıcı gözlemci gibi olayları görür ve izler ancak olayın merkezindeki kişilerin iç dünyasına, duygularına, düşüncelerine de hakim bir şekilde okuyucuya aktarır.
Kahraman Bakış Açısı: Olayın merkezinde yer alan kişi ağzından yaşananların bizzat anlatılmasıdır. Birinci teklik şahıs ekiyle ben tarzı bir anlatım kullanılır.
Hikaye ve roman
Farkları
Hikayede kişi sayısı az, romanda çoktur.
Romanda kişi ve mekan, hikayeye göre daha ayrıntılı betimlenir.
Hikaye orta uzunlukta, roman uzundur.
Hikayede tek bir olay, romanda birbirine bağlı olaylar vardır.
Hikayede olayların sebebi araştırılmazken, romanda konu daha detaylı incelenir.
-
Roman nedir?
Yaşanmış ya da yaşanabilecek olayların, insanlar arasındaki ilişkilerin, insan psikolojisinin uzun bir şekilde yer ve zaman bağlamında anlatıldığı düz yazı şeklindeki edebi türe roman denir.
-
