Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การประเมินสุขภาพทารกในครรภ์, การพยาบาลหลังคลอด, วัดมดลูก, วัดมดลูก, วัด,…

- - - - วิธีการของซาดอฟสกี้ (Sadovsky)
        เป็นการนับการดิ้นของทารกในครรภ์วันละ 3 ครั้ง ครั้งละ 1 ชั่วโมง หลังอาหารเช้า-กลางวัน-เย็น ผลรวมจำนวนครั้งของการดิ้น 3 เวลา หลังอาหารมีค่าเท่ากับ >= ครั้ง แปลผล สุขภาพทารกปกติ
      - วิธีการนับครบสิบ (count to ten) หรือวิธีการคาร์ดิฟ (cardift count to ten)
        เป็นวิธีการนับจำนวนครั้งของการดิ้นหรือการเคลื่อนไหวของทารกในครรภ์อย่างต่อเนื่องจนครบ 10 ครั้ง ภายใน 4 ชั่วโมง เริ่มนับเมื่ออายุครรภ์ 32 สัปปดาห์
    - - 3/4+> สะดือ = 38-40 สัปดาห์ (กรณีท้องหลัง)
        3/4-> สะดือ =38-40 สัปดาห์ (ท้องแรกเนื่องจากท้องลด Head engagement = HE)
        3/4> สะดือ = 36 สัปดาห์
        2/4+> สะดือ = 32 สัปดาห์
        2/4-> สะดือ = 28 สัปดาห์
        1/4 > สะดือ = 24 สัปดาห์
        ระดับสะดือ = 20 สัปดาห์
        2/3 > หัวเหน่า = 16 สัปดาาห์ (หรือ 1/3 < สะดือ)
        1/3 > หัวเหน่า = 12 สัปดาาห์ (หรือ 2/3 < สะดือ)
      - จากการวัดระดับความสูงของยอดมดลูกด้วยสายเทป ใช้วิธี McDonald
        
        อายุครรภ์ (สัปดาห์) = ความสูงของมดลูก(ซม.)× 8/7 หรือ
        อายุครรภ์ (เดือน) = ความสูงของมดลูก(ซม.)× 2/7
        
        ผิดปกติ : ถ้าความสูงที่วัดได้ < ค่าคำนวณได้ 3 ซม. หรือ
        ความสูงทีี่วัดได้ > ค่าคำนวณได้ 3 ซม.
    - - น้ำหนักน้อย (BMI <19.8)
        
        น้ำหนักเพิ่ม/สัปดาห์ในไตรมาสที่ 2 และ 3 0.49 กก.
        
        น้ำหนักเพิ่มตลอดระยะตั้งครรภ์ 12.5-18 กก.
        
        น้ำหนักเพิ่มในไตรมาสแรก 2.3 กก.
      - น้ำหนักมาก (BMI>26-29)
        
        น้ำหนักเพิ่มในไตรมาสแรก 0.9 กก.
        
        น้ำหนักเพิ่ม/สัปดาห์ในไตรมาสที่ 2 และ 3 0.3 กก.
        
        น้ำหนักเพิ่มตลอดระยะตั้งครรภ์ 7-11.5 กก.
      - น้ำหนักปกติ (BMI 19.8-26.0)
        
        น้ำหนักเพิ่ม/สัปดาห์ในไตรมาสที่ 2 และ 3 0.44 กก.
        
        น้ำหนักเพิ่มตลอดระยะตั้งครรภ์ 11.5-16 กก.
        
        น้ำหนักเพิ่มในไตรมาสแรก 1.6 กก.
      - ครรภ์แฝด
        
        น้ำหนักเพิ่มในไตรมาสแรก 1.6 กก.
        
        น้ำหนักเพิ่ม/สัปดาห์ในไตรมาสที่ 2 และ 3 0.75 กก.
        
        น้ำหนักเพิ่มตลอดระยะตั้งครรภ์ 16-20.5 กก.
    - - ประวัติเจ็บป่วยในครอบครัว
      - ประวัติการใช้ยาและแพ้ยา
      - ประวัติการเจ็บป่วยในอดีต
      - ประวัติการตั้งครรภ์และการคลอดในอดีต
      - ประวัติส่วนตัว : อายุ
  - - - ตรวจโครโมโซม เพื่อประเมิน Down syndrome ประเมินเมื่ออายุครร์ระหว่าง 15-18 wks.
      - ทดสอบความสมบูรณ์ของปอดทารกในครรภ์ (lung maturity test) ประเมินเมื่ออายุครรภ์ 36-37 wks. เพื่อลดความเสี่ยงการเกิดภาวะ respiratory distress syndrome = RDS
        
        Shake test / Foam test
        
        การตรวจหาสาร Phosphatidylglycerol
        
        การวัดอัตราส่วนของ Lecithin / sphingomyelin
    - - การตรวจทำได้ตั้งแต่อายุครรภ์ 28-32 wks. เป็นต้นไป
      - การแปลผล
        -E3 ที่อยู่ในช่วง 2SD ของแต่ละสัปดาห์ : ทารกปกติดี (Reassuring)
        -E3 ที่ต่ำกว่าช่วง 2SD ของแต่ละสัปดาห์ : ไม่อาจรับประกันได้ว่าทารกปกติ (nonreassuring)
      - ระดับ E3 จะเพิ่มอย่างรวดเร็วในช่วงอายุครรภ์ 35-36 wks.และสูงคงที่ที่ 40 wks.
      - พบผลบวกลวงสูงจากหลายปัจจัยที่รบกวนระดับ E3
        -ใช้ยาสเตียรอยด์
        -กินยาปฏิชีวนะ ทำให้ลดการดูดซึมที่ลำไส้สตรีตั้งครรภ์
    - - เริ่มสร้างในสัปดาห์ที่ 3 หลังจากการตกไข่
      - ระดับสูงสุดเมื่อ GA 36-37 wks.
    - - วิธี transcervical chorionic villus sampling ทำเมื่ออายุครรภ์ 10-14 สัปดาห์
      - วิธี transabdominal chorionic villus sampling
    - - ตรวจเมื่ออายุครรภ์ 15 สัปดาห์
        ค่าปกติ AFP = 2.5 MoM (multiple of median)
        ถ้า AFP > 2.5 MoM ทารกเสี่ยงมีท่อประสาทเปิด (neural tube defects)
        ถ้า AFP <2.5 MoM ทารกเสี่ยงเป็นกลุ่มอาการดาวน์ (down syndrome)
    - - ตรวจหาโรคทางพันธุกรรม : ธาลัสซีเมีย ฮีโมฟิเลีย ภาวะทารกบวมน้ำ การติดเชื้อไวรัส เป็นต้น
  - - - External fetal monitoring (EFM)
        
        Late Deceleration : FHR ค่อยๆลดลงและกลับเข้าสู่ Baseline ไม่สัมพันธ์กับการหดรัดตัวของมดลูก
        
        Variable deceleration : มีการลดลงของ FHR ต่ำกว่า baseline มากกว่า 15 bpm.เป็นเวลามากกว่า 15 วินาทีแต่น้อยกว่า 2 นาที โดย onset , ความลึก และระยะเวลา ไม่สัมพันธ์กับการหดรัดตัวของมดลูก เกิดจากภาวะที่สายสะดือของทารกถูกกด (cord compression)
        
        Early deceeleration : FHR ค่อยๆลดลงและกลับเข้าสู่ Baseline ปกติ สัมพันธ์กับการหดรัดตัวของมดลูก
      - Internal fetal monitoring
    - - Contraction stress test : CST
        เป็นการตรวจดูการเปลี่ยนแปลงอัตรการเต้นของหัวใจทารกเมื่อมดลูกหดรัดตัว
        
        ข้อห้ามในการตรวจ
        
        สตรีตั้งครรภ์ที่มีประวัติผ่าตัดการคลอดมาก่อน
        
        มีประวัติเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
        
        มีครรภ์แฝด
        
        มีมดลูกรูปร่างผิดปกติ หรือมีรกเกาะต่ำ หรือมีถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด
      - fetal biophysical profile : BPP
        
        เป็นการตรวจดู ultrasound
        
        การหายใจของทารก
        (fetal breathing movement =FBM)
        
        การเคลื่อนไหวของทารกทั้งร่างกาย
        (gross body movement=FM)
        
        กำลังกล้ามเนื้อของทารก(fetal tone=FT)
        
        การที่หัวใจทารกตอบสนองเมื่อทารกเคลื่อนไหว
        (reactive fetal heart sound=FHS)
        
        ปริมารน้ำคร่ำ(amniotic fluid volume)
      - Non stress test : NST
        เป็นการตรวจดูอัตรราการเต้นของหัวใจทารกเมื่อทารกมีการเคลื่อนไหว
        
        ข้อบ่งชี้การทำ NST
        
        ทารกในครรภ์ดิ้นน้อยลง
        
        ตั้งครรภ์เกินกำหนด
        
        ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์
        
        มีภาวะแทรกซ้อนร่วมกับการตั้งครรภ์ เบาหวานร่วมกับการตั้งครรภ์ ภาวะความดันโลหิตสูงร่วมกับการตั้งครรภ์ ภาวะโลหิตจางร่วมกับการตั้งครรภ์ โรคหัวใจร่วมกับการตั้งครรภ์
        เป็นต้น
        -มีถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด
        
        ตั้งครรภ์แฝด
        
        มีภาว ะRh isoimmunization
        
        อายุมากกว่า 35 ปี
        
        มีประวัติทารกตายในครรภ์
- - - - ผนังช่องคลอดยังไม่มี Rugae
      - เยื่อพรหมจารีย์ (Hymen) จะมีลักษณะ Carunculae mytiforms ฉีกขาดกลายเป็นติ่งเนื้อเล็กๆ
      - ช่องคลอดยืดขยาย
    - - ควาามไม่สุขสบายจากการตัดฝีเย็บขึ้นกับชนิดของการตัดฝีเย็บแต่ภายใน 1 สัปดาห์อาการปวดแผลผีเย็บจะลดลง แต่ในผู้หญิงระยะหลังคลอดบางคนอาจปวดแผลผีเย็บนาน 5-6 สัปดาห์
      - ปกติแผลฝีเย็บจะหายในระยะเวลา 2-3 สัปดาห์
      - หลังคลอดมักมีแผลฝีเย็บจากการตัดฝีเย็บ/การฉีกขาดของฝีเย็บอาจถึงทวารหนักส่งผลให้ปวด ติดเชื้อได้
    - - ปากมกลูกจะอ่อนนุ่มมีรอยช้ำและรอยฉีกขาก เสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ง่าย ปากมดลูกจะไม่เหมือนเดิมคือไม่เป็นรูปวงกลมแต่จะมีรอยแยกเป็นรูปยาวรี
    - - ภายหลังคลอดหลอดโลหิตทีมาเลี้ยงเต้านมจะขยายใหญ่มีเลือดคั่งมาก อาจมีการคัดตึงเต้านม จะเห็นชัดในวันที่ 2-4 หลังคลอด
      - ส่วนประกอบของน้ำนมมารดา
        
        ระยะที่ 1 น้ำนมเหลืองหรือหัวน้ำนม
        
        ระยะที่ 2 น้ำนมปรับเปลี่ยน
        
        ระยะที่ 3 น้ำนมแท้
      - เต้านมมีการเปลี่ยนแปลงตั้งแต่ระยะตั้งครรภ์เพื่อเตรียมต่อมน้ำนมให้พร้อมในการผลิตน้ำนม เป็นผลมาจาก estrogen และ progesterone
    - - ใยกล้ามเนื้อมีการแตกตัวออกเองหรือมีการย่อยตัวเอง (Autolysis or Self digestion)
      - มดลูกขาดเลือดไปเลี้ยง (Ischemia)