Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลหลังคลอด - Coggle Diagram

- - - - ต้องแยกจากครอบครัวและอาจกังวลถึงบทเพราะหลังคลอดในมารดาทารกถูกแยกไปไว้ห้องทารกแรกเกิดชั่วคราว
      - อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ไม่คุ้นเคยทั้งบุคคลสถานที่และระบบของโรงพยาบาลหรือมีการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนที่ต่ำลงมาใน 3-5 วันแรกหลังคลอด
      - ความรู้สึกไม่มั่นใจต่อการปรับตัวและบทบาทของการเป็นมารดาหรือเฉพาะคันแรกขาดความมั่นใจทำให้บรรดาระแวงต่อข้อแนะนำหรือพฤติกรรมของผู้อื่นที่จะมีต่อความสามารถของตนเองในการดูแลทารกรู้สึกสูญเสียความงามรูปร่างผิวพรรณที่เปลี่ยนไปและการสนับสนุนช่วยเหลือจากสามีคนใกล้ชิดครอบครัวและปัญหาครอบครัวค่าใช้จ่าย
- - - - หลังคลอดทันทีจะมีลักษณะนุ่ม บวมบาง ช้ำรอยถลอกหรือรอยฉีกขาดขนาดเล็ก
    - - ระยะแรกๆปากช่องคลอดจะบวมช้ำ โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่ถูกตัดหรือมีการฉีดขาดแล้วได้รับการซ่อมแซม ป้องกันรักษาการบวมเลือดตั้งแต่แรกและรักษาความสะอาดดี ปากช่องคลอดจะกลับคืนเหมือนก่อนคลอดภายใน 2 อาทิตย์
      - หลังคลอดเยื่อพรหมจารีย์(Hymen) ฉีกขาดรุ่งริ่งหลายแฉกเรียกว่า Carunculae myrtiformes อวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกจะหดเล็กลงและหย่อน เอ็นยึดมดลูกที่ถูกยึดจะสั้นลงเมื่อความตึงตัวดีเหมือนเดิม
        :check:การฝึกขมิบช่องคลอด (Kegel's exercise) ช่วยให้กล้ามเนื้อพื้นเชิงกรานมีความตึงตัวดีขึ้นและช่องคลอดกระชับขึ้นประมาณ 4-6สัปดาห์
    - - ทันทีหลังรกคลอดระดับบยอดมดลูกอยู่กึ่งกลางระหว่างสะดือกับหัวหน่าหรือสูงกว่าระดับกึ่งกลางเล็กน้อย
        1-2hr.ระดับยอดมดลูกจะสูงขึ้นถึงระดับสะดือหรือหรือสูงกว่าสะดือเล็กน้อย ลํกษณะก้อนกลมแข็งหดรัดตัวดี จะค่อยๆลดระดับลงเฉลี่ยวันละ 1cm.หรือ 1 fingerbreadth
        วันที่ 6 คลำพบยอดมดลูกอยู่กึ่งกลางระหว่างสะดือกับหัวหน่าว
        วันที่ 10-12 วันหลังคลอด ยอดมดลูกลดลงอยู่ที่ระดับหัวหน่าว คลำไม่พบทางหน้าท้อง "มดลูกเข้าอู่"
      - อาการปวดมดลูก
        
        เป็นอาการปกติเกิดจากการหดรัดตัวและคลายตัวของกล้ามเนื้อมดลูกสลับกัน มักเกิดช่วง 2-3วันหลังคลอด ครรภ์แรกจะไม่พบอาการปวดมดลูกเนื่องจากกล้ามเนื้อยังมีการตึงตัว
        
        พบอาการปวดมากขึ้นเมื่อทารกดูดนม
      - การเปลี่ยนแปลงเยื่อบุโพรงมดลูก
        
        หลังรกและเยื่อหุ้มเด็กคลอดเกิดรอยแผลที่บริเวณรกลอกตัว ในระยะ 2-3วันจะแยกเป็น 2 ชั้น -ชั้นนอกหลุดปนไปกับสิ่งที่ถูกขับออกมาจากมดลูก
        เยื่อบุมดลูกจะได้รับการซ่อมแซมอย่างสมบูรณ์ประมาณปลายสัปดาห์ที่ 3หลังคลอด ยกเว้นบริเวณรอยแผลจะหายสมบูรณ์ ภายใน6 สัปดาห์หลังคลอด ถ้าไม่หายเรียกว่า Subbinvolution of the placenta site ซึ่งจะมีน้ำคาวปลาไหลอยู่หลายวัน น้ำคาวปลาเป็นสีแดงสด
        
        น้ำคาวปลา มีลักษณะเป็นน้ำเลือดปนน้ำเหลือง มีฤทธิ์เป็นด่าง เป็นข้อบ่งขี้ถึงประสิทธิภาพการทำงานของมดลูกในระยะหลังคลอดอย่างหนึ่งคือ การหายของแผลบริเวณที่รกเกาะ แบ่งเป็น 3 ระยะ
        
        Lochia serosa มีประมาณ 4-9วันหลังคลอด สีจางลงจากสีแดงเป็นสีชมพูและจางลงเรื่อยๆจนกลายเป็นสีน้ำตาล
        
        Lochia alba -มีประมาณ 10-14วันหลังคลอด สีเหลืองจางๆหรือสีขาว
        
        Lochia rubra - เป็นสีแดงเข้ม 1-3วันแรกหลังคลอด
        
        จำนวนน้ำคาวปลามีประมาณ 150-400 ml อาจจะมีจนถึงประมาณ 6 weekหลังคลอด โดยเฉลี่ยประมาณ 21วัน :forbidden:ถ้าน้ำคาวปลามีกลิ่นเหม็นเน่า (Foul lochia) อาจเกิดการติดเชื้อ
    - - ฮอร์โมนเอสโตรเจนมีผลทำให้หัวนม ลานนมขยายใหญ่และมีสีเข้มขึ้น
        ต่อมไขมันส่วนลานนม หลอดน้ำเหลืองและหลอดเลือดขยายใหญ่ขึ้นท่อน้ำนมเจริญเต็มที่ ฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนผลทำให้ถุงผลิตน้ำนม (alveoli)เซลล์ผลิตน้ำนม ถุงผลิตน้ำนมเจริญเต็มที่เพื่อเตรียมสร้างน้ำนม
      - น้ำนม มี 3 ระยะ
        
        ระยะน้ำนมเหลือง
        (Colostum)
        
        พบในระยะ 1-2วันหลังคลอด น้ำนมลักษณะเป็นสีเหลืองข้น ประกอบด้วย โปรทีน ไขมัน น้ำตาล เกลือ น้ำ มีโปนทีนเกี่ยวกับภูมิคุ้มกันโรค (Immuno globulin)ในระดับสูง มีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อนๆ
        
        ระยะน้ำนมปรับเปลี่ยน
        (Transitional milk)
        
        ระยะ 2 สัปดาห์หลังคลอด น้ำนมแท้มีระดับไขมัน น้ำตาลแล็คโทส(lactose)วิตามินละลายในน้ำ
        
        ระยะน้ำนมแท้
        (True milk or mature milk)
        
        ระยะ 2 สัปดาห์หลังคลอดไปแล้ว น้ำนมที่ออกมาจะเป็นน้ำนมแท้ ลักษณะเป็นสีขาวข้น ประกอบด้วยน้ำ 87 เปอร์เซนต์
      - การคัดตึงเต้านม
        (Breast engorgenment)
        
        มีการคั่งของเลือดและน้ำเหลือง 2-3วันแรกหลังคลอง
        
        มีน้ำนมขังอยู่เต็ม alveoli วันที่ 4 หลังคลอด
        
        อาการ
        -หนักเต้านม,เต้านมขยายใหญ่, คัดตึงมาก ร้อน
        -ผิวหนังอาจีสีแดงเป็นมัน มองเห็นหลอดเลือด หัวนมตึง ลานนมแข็งตึง
      - รายที่หัวนมผิดปกติอาจหัวนมสั้นแบน บอด บุ๋ม
        การพยาบาล
        -แนะนำให้ทำHoffman's manuverเพื่อให้หัวนมยื่นออกมาไม่ควรใส่ไว้นานๆเพราะมักชื้น
        -แนะนำให้ใช้หัวนมปลอม (nipple shield)ก่อนให้ให้มารดาทำความสะอาดหัวนมและเต้านมก่อน
        -หากหัวนมแตก แนะนำให้ทารกดูดนมข้างที่เจ็บน้อยก่อนจะช่วยให้เกิด letdown reflex และทารกไม่ดูดแรงมาก