Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลหลังคลอด - Coggle Diagram
การพยาบาลหลังคลอด
การเปลี่ยนแปลงหลังคลอด
Breast
LATCH score (8 คะแนนต้องช่วยเหลือ)
L : Latch on (เลีย,อม)
A : Audible (เสียงกลืนนม)
T : Type of nipple (หัวนมแม่)
C : Comfort (ความสบาย)
H : Hold (การอุ้มลูก)
- ปกติน้ำนมแม่จะมาภายใน 72 ชม.
- prolactin -> สร้างน้ำนมเพิ่มขึ้น
- น้ำนม 2-3 วันแรก colostrum (มีprotein เพิ่มขึ้น , เกลือแร่เพิ่มขึ้น)
*IgA ป้องกันโรคทางเดินหายใจ,ขับถ่าย
G1 วันที่ 3-4 -> true milk
G2 วันที่ 2-3 -> true milk
Uterus
Involution of the Uterus
3 process
- หดรัดตัว
- ย่อยสลาย (Catabolism )
- สร้างเนื้อเยื่อใหม่
หลังคลอดทันที อยู่ใต้สะดือเล็กน้อย
24 ชม.แรก ยอดมดลูกจะอยู่ ~ สะดือ (ถ้ามดลูกเอียงขวา สูงกว่าสะดือระวัง! มดลูกหดรัดตัวไม่ดี)
ปกติจะลดลง 0.5-1 นิ้ว / day
14 วัน ต้องคลำไม่พบหน้าท้อง
Bowel function
- 2-3 วันแรก -> ท้องผูก (จาก progesterone)
- 8-14 day -> ปกติ
- น้ำหนักลดทันที 4.5-5.5 Kg.
Bladder
- ความตึงตัวของกล้ามเนื้อกระเพาะปัสสาวะลดลง
กระเพาะปัสสาวะโป่งพอง,ความดันฉี่ลดลง
ฉี่ออกไม่หมด UTI ง่าย
- หลังคลอด -> อาจเกิด stress incontinence (ฉี่เล็ดเมื่อไอ,จาม)
Lochia
- Day 1-3 : lochia rubra (คล้ำ+ข้น)
- Day 3-10 : lochia Serosa (แดงจาง+น้ำตาล)
- Day 10-6 : lochia alba (เหลืองใส+ครีม)
- Foul lochia เห็นเน่า (ติดเชื้อ)
- Fowler’s position -> ช่วยระบายน้ำคาวปลา
- 3-6 wk -> น้ำคาวปลาหมด
Emotional
Postpartum psychotic *อาการทางจิต
- 2-6 wk
- อยากฆ่าตัวตาย,อยากฆ่าลูก
- ความคิดหลงผิด,หวาดระแวง,มีคนบอกให่ฆ่าลูก
Postpartum depress
- เป็น > 2 wk (ต่างกับ blue รุนแรงกว่า เป็น > 2 wk)
- ต้องรักษา -> SSRI (ผ่านน้ำนมน้อย)
- ไม่สามารถดูแลลูกได้
Postpartum blue (3-5 วันหลังคลอด)
- Hormone ลดต่ำ -> ร้องไห้ไม่มีสาเหตุ
- หายเองได้ ไม่ต้องรักษา ดูแลบุตรได้
- ไม่เกิน 2 wk
- การพยาบาล : ให้กำลังใจ อยู่เป็นเพื่อน
Human’s sign
Coagulation
- Fibrinogen,Clotting factor เพิ่มขึ้น
-> ทำให้เกิด thrombus
ระวัง DVT,Thrombophlebitis
- ดูแลรับ early ambulate
Episiotomy
- แผลเริ่มหายใน 2-3 wk อาจใช้เวลา 4-6 mo ถึงจะหายดี
- ลดปวด -> โดย ice,sitz bath,cooling pad
การพยาบาลมารดาหลังคลอด
ปัสสาวะลำบาก
- กระตุ้นให้ฉี่,ฟังน้ำไหล,
น้ำอุ่นราด,early
ambulate
- ถ้าฉี่ไม่ออก -> สวนทิ้ง
เจ็บฝีเย็บ
- 24 hr แรก = ประคบเย็น
15 min
- หลัง 24 hr ประคบอุ่น
Reactionary fever
- เกิดจากเสียเลือด,NPO,tissue injury
- T ~ 38 องศา กลับมาปกติใน 24 hr
- ดื่มน้ำบ่อยๆ , พักผ่อน , ดื่มอุ่นๆ
ท้องผูก
- early ambulate,
ดื่มน้ำมากๆ,ทานกากใย
- ฝึกขับถ่ายเป็นเวลา
ริดสีดวงอักเสบ
- ทานกากใย
- ดื่มน้ำ
- not sitz bath 2 ครั้ง/วัน
- นอนตะแคงซ้าย/คว่ำ
เพื่อลดการคั่งเลือดที่ทวาร
-
-
-
ความหมาย
ระยะหลังคลอด (Puerperium or Postpartum period ) หมายถึง ระยะเวลาตั้งแต่หลังทารกและรกคลอดครบจนระบบต่าง ๆ ของร่างกายกลับคืนสู่สภาพปกติ ระยะเวลา 6 สัปดาห์หลังคลอดแบ่งเป็น 3 ระยะ
-
-
-