Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การประเมินสภาวะทารกในครรภ์, 38CB9AEF-092F-47FA-8CF0-B692315B49ED - Coggle…

- - - - Primary Goal
        
        เพื่อป้องกันภาวะพิการแต่กำเนิด ภาวะขาดออกซิเจน และเลือดเป็นกรดในทารก
      - Second Goal
        
        เพื่อหลีกเลี่ยงการเกิดบาดเจ็บต่อระบบประสาทของทารกในครรภ์
  - - - 1.การตรวจทางคลินิก (Clinical assessment)
      - 2.การตรวจทางชีวเคมี (Biochemical assessment)
      - 3.การตรวจทางชีวฟิสิกส์ (Biophysical assessment)
- - - - ประวัติส่วนตัว : อายุ
      - ประวัติครอบครัว
      - ประวัติการใช้ยาและแพ้ยา
      - ประวัติการตั้งครรภ์และการคลอดในอดีต
      - ประวัติการเจ็บป่วยในอดีต
    - - 3.1 จากการคลำระดับความสูงของยอดมดลูก
      - 3.2 จากการวัดระดับความสูงของยอดมดลูกด้วยสายเทป
        
        ใช้วิธี McDonald
    - - 1.วิธีการนับครบสิบ (count to ten) หรือวิธีการคาร์ดิฟ (Cardift count to ten)
        
        นับจำนวนครั้งการดิ้น การเคลื่อนไหวของทารกในครรภ์อย่างต่อเนื่องจนครบ 10 ครั้ง ภายใน 4 ชั่วโมง
        
        เริ่มนับเมื่ออายุครรภ์ 32 สัปดาห์
      - 2.วิธีการของซาดอฟสกี้ (Sadovsky)
        
        การนับการดิ้นของทารกในครรภ์วันละ 3 ครั้ง ครั้งละ 1 ชั่วโมง หลังจากเช้า-กลางวัน-เย็น ผลรวม 3 เวลา หลังอาหารมีค่าเท่ากับ > = 10 ครั้ง แปลผล สุขภาพทารกปกติ
        
        การพยาบาล
        
        สร้างสัมพันธภาพ
        
        ประเมินอายุครรภ์/ซักประวัติ
        
        อธิบายลักษณะการดิ้นของทารก : มีลักษณะกลิ้งตัว ยืดหดของลำตัวและแขน-ขา สะอึก
        
        แนะนำวิธีการบันทึกการดิ้น
        5.เปิดโอกาสให้ซักถาม
    - - ปกติทารกในครรภ์จะมีสัญญาณอันตรายก่อนที่จะเกิดภาวะขาดออกซิเจน (fetal distress) เรียกว่า movement alarm signal (MAS) ดิ้นน้อยกว่า 10 ครั้งต่อ 12 ชั่วโมง เป็นเวลา 2 วัน ติดต่อกัน และถ้าหยุดดิ้นหรือหยุดเคลื่อนไหวประมาณ 12-24 ชั่วโมง ทารกอาจเสียชีวิตในครรภ์
  - - - ตรวจเมื่ออายุครรภ์ 15 สัปดาห์
        ค่าปกติ AFP = 2.5 MoM (multiple of median)
        ถ้า AFP > 2.5 MoM เสี่ยงมีท่อประสาทเปิด (neural tube defects)
        ถ้า AFP < 2.5 MoM เสี่ยงเป็นกลุ่มอาการดาวน์(down syndrome)
    - - transcervical chorionic villus sampling
        ทำเมื่ออายุครรภ์ 10-14 สัปดาห์
      - transadominal chorionic villus sampling
    - - ตรวจหาโรคทางพันธุกรรม : ธาลัสซีเมีย,ฮีโมฟีเลีย (hemophilia),ภาวะทารกบวมน้ำ (hydros fetalis),การติดเชื้อไวรัส เป็นต้น
        
        เป็นวิธีที่ไม่นิยมทำ
    - - ระดับ E3 จะเพิ่มอย่างรวดเร็วในช่วงอายุครรภ์ 35-36 wks. และสูงคงที่ที่ 40 wks.
      - การตรวจทำได้ตั้งแต่อายุครรภ์ 28-32 wks. เป็นต้นไป
      - การแปลผล
        
        E3 ที่อยู่ในช่วง 2SD ของแต่ละสัปดาห์ : ทารกปกติดี(Reaassuring)
        
        E3 ที่ต่ำกว่าช่วง 2SD ของแต่ละสัปดาห์ : ไม่อาจรับประกันได้ว่าทารกปกติ(nonreassuring)
      - พบผลบวกลวงสูงจากหลายปัจจัยที่รบกวนระดับE3
        
        ใช้ยาสเตียรอยด์
        
        กินยาปฏิชีวนะ ทำให้ลดการดูดซึมที่ลำไส้สตรีตั้งครรภ์
    - - เริ่มสร้างในสัปดาห์ที่ 3 หลังจากการตกไข่
      - ระดับสูงสุดเมื่อ GA 36-37 wks.
    - - ตรวจโครโมโซม เพื่อประเมิน Down syndrome
      - ประเมินเมื่ออายุครรภ์ระหว่าง 15-18 wks.
        ทดสอบความสมบูรณ์ของปอดทารกในครรภ์ (lung maturity test)
        
        ประเมินเมื่ออายุครรภ์ 36-37 wks. เพื่อลดความเสี่ยงการเกิดภาวะ respiratory distress syndrome = RDS
      - วิธีการทดสอบความสมบูรณ์ของปอดทารกในครรภ์ (lung maturity test)
        
        การวัดอัตราส่วนของ Lecithin/sphingomyelin
        
        Shake test/Foam test: อาศัยหลักการของความสามารถในการคงสภาพของฟองอากาศของสารลดแรงตึงผิวของปอด (Surfactant)
        
        การตรวจหาสาร Phosphatidylglycerol
      - การพยาบาล : ก่อนเจาะน้ำคร่ำ
        
        สร้างสัมพันธภาพ
        
        อธิบายเหตุผล/ขั้นตอนการเจาะน้ำคร่ำ
        
        ประเมินอายุครรภ์ก่อนทำการเจาะน้ำคร่ำ
        
        อธิบายการดูแลตนเองขณะทำและหลังทำ
        
        เปิดโอกาสให้ซักถาม
        
        เตรียมเครื่องมือเจาะน้ำคร่ำ
        
        ให้ปัสสาวะก่อนทำ
        
        ให้กำลังใจอยู่ข้างเตียงขณะทำ
      - การพยาบาล : หลังเจาะน้ำคร่ำ
        
        ให้นอนพักประมาณ 15-30 นาทีหลังการเจาะน้ำคร่ำ
        
        สังเกตอาการผิดปกติ เช่น อาการปวดท้อง หรืออาการเลือดออก
        
        ถ้าตรวจหาโครโมโซมที่มีความเสี่ยงเป็น Down syndrome จะนัดฟังผล 4 สัปดาห์
  - - - Baseline rate : ค่าเฉลี่ยของอัตราการเต้นของหัวใจทารกปกติ 110-160 ครั้ง/นาที ในระยะเวลา 10 นาที
        
        bradycardia < 110 ครั้ง/นาที
        
        สาเหตุ
        
        Hypoxia (acute)
        
        Drug: local anesthetic
        
        Congenital heart sound
        
        Hypothermia
        
        tachycardia >160 ครั้ง/นาที
        
        สาเหตุ
        
        Maternal fever
        
        Fetal infection
        
        Hypoxia (chronic/mild)
        
        Drug: atropine, epinephrine, etc.
        
        Hyperthyroidism
    - - อัตราการเต้นของหัวใจทารกที่มีการเปลี่ยนแปลง (fluctuate) ที่ไม่สม่ำเสมอทั้ง amplitude และความถี่ (frequency) ระหว่าง beat to beat
    - - การเพิ่มของ FHR )
        
        < 32 wks. FHR สูงจาก baseline > 10 bpm. ระยะเวลา 10 วินาที
        
        32 wks. FHR สูงจาก baseline > 15 bpm. ระยะเวลา 15 วินาที
    - - การลดลงของ FHR
        
        วิธีการตรวจทางชีวฟิสิกส์
        
        ระยะตั้งครรภ์ (Antepartum)
        
        1) Non stress test: NST
        
        เป็นการตรวจดูอัตราการเต้นของหัวใจทารกเมื่อทารกมีการเคลื่อนไหว
        
        ข้อบ่งชี้
        
        ทารกในครรภ์ดิ้นน้อยลง
        
        ตั้งครรภ์เกินกำหนด
        
        ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์
        
        มีภาวะแทรกซ้อนร่วมกับการตั้งครรภ์ : เบาหวาน ร่วมกับการตั้งครรภ์ ภาวะความดันโลหิตสูงร่วมกับการตั้งครรภ์ ภาวะโลหิตจางร่วมกับการตั้งครรภ์ โรคหัวใจร่วมกับการตั้งครรภ์ เป็นต้น
        
        มีถุงน้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด
        
        ตั้งครรภ์แฝด
        
        มีภาวะ Rh isommunization
        
        อายุมากกว่า 35 ปี
        
        มีประวัติทารกตายในครรภ์
        
        การพยาบาล
        
        สร้างสัมพันธภาพ
        
        อธิบายเหตุผลและขั้นตอนของการทำ NST
        
        แนะนำให้ถ่ายปัสสาวะก่อนตรวจ
        
        จัดให้สตรีตั้งครรภ์นอนท่าศีรษะสูง 30 องศา
        
        ตรวจครรภ์หาตำแหน่งหลังส่วนสะบักด้วยวิธี Leopoldo Meneuver คาดสายรัดหน้าท้องโดยให้หัว ultrasonic transducer วางบนตำแหน่งที่ฟังการเต้นของหัวใจทารกได้ชัดเจน
        
        แนะนำให้กดปุ่ม fetal movement marker เมื่อรู้สึกว่าทารกดิ้น/เคลื่อนไหว
        
        กรณีที่ต้องประเมินการหดรัดตัวของมดลูก ให้คาดหน้าท้องบริเวณยอดมดลูกด้วย toco transducer
        
        เปิดเครื่องบันทึกการเต้นของเต้นของหัวใจทารกลงบนกราฟนาน 20 นาที
        
        กรณีที่ทารกในครรภ์ไม่ดิ้น อาจเนื่องจากทารกหลับในกระตุ้นทารกทางหน้าท้องด้วย fetal acoustic stimulator
        
        2) Contraction stress test : CST
        
        เป็นการตรวจดูการเปลี่ยนแปลงอัตราการเต้นของหัวใจทารกเมื่อมดลูกหดรัดตัว
        
        ข้อห้าม
        
        มีประวัติผ่าตัดการคลอดมาก่อน
        
        มีประวัติเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
        
        มีครรภ์แฝด
        
        มีมดลูกผิดปกติ หรือมีรกเกาะต่ำ หรือมีถุงน้ำคร่ำ แตกก่อนกำหนด
        
        การพยาบาล
        
        สร้างสัมพันธภาพ
        
        อธิบายเหตุผลของการตรวจ
        
        จัดท่า semi-flower position เพื่อป้องกัน supine hypotension syndrome
        
        เตรียมให้ oxytocin 5 unit ในน้ำเกลือ 500 มล. ในอัตรา 5-10 หยด/นาที จนกระทั่งมดลูกหดรัดตัว 3 ครั้งใน 10 นาที นานครั้งละ 40-60 วินาที
        
        อาจใช้วิธีอื่นกระตุ้น ได้แก่ วิธีกระตุ้นหัวนม (nipple stimulation)
        
        ประเมิน FHR เมื่อมดลูกมีการหดรัดตัวและรายงานผลการตรวจให้แพทย์ทราบ
        
        4 more items...
        
        ภายหลังจากการตรวจติดตามการหดรัดตัวของมดลูกทุก 10 นาที เพื่อป้องกันการคลอดก่อนกำหนด
        
        3) fetal biophysical profile: BPP
        
        เป็นการตรวจดูจาก ultrasound
        
        การหายใจของทารก (fetal breathing movement = FBM)
        
        การเคลื่อนไหวของทารกทั้งร่างกาย (gross body movement = FM)
        
        กำลังกล้ามเนื้อของทารก (fetal tone = FT)
        
        การที่หัวใจทารกตอบสนองเมื่อทารกเคลื่อนไหว (reactive fetal heart sound)
        
        ปริมาน้ำคร่ำ (amniotic fluid volume)
        
        ระยะคลอด
        
        1) External fetal monitoring (EFM)
        
        การอ่าน EFM
        
        การ Identity ชื่อผู้ป่วย วันที่และเวลา
        
        ดูลักษณะของ FHR&Uterine contraction
        
        4 more items...
        
        2) Internal fetal monitoring