Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ระยะตั้งครรภ์ - Coggle Diagram
ระยะตั้งครรภ์
The fourth stage (ระยะที 4)
2 hr. แรกหลังรกคลอด
การพยาบาล
จัดให้ผู้คลอดนอนหงายราบในท่าทีสบาย ใหน้ อนหนีบขาเพื่อให้ แผลเย็บไม่ตึงเกินไป
ดูแลสภาพร่างกายผู้คลอดให้สะอาด โดยเปลี่ยนผ้าที่เปียกและเปื้อนออก เช็ดตัวให้แห้งสะอาด จัดเสื้อผ้าใหม่ให้ส่วมใส่เพื่อความสุขสบายของร่างกาย
เริ่ม ทันทีหลังทารกคลอด - รกคลอด
ระยะเวลาไม่เกิน 30 นาทีทั้งครรภ์แรกและครรภ์หลัง
สังเกตการหดรัดตัวทุก 15 นาที ใน 1 ชั่วโมงแรกและทุก 30 นาที ในชั่วโมงที่2 หลังคลอดทันที
Duncan mechanism
พบ 30% เริ่มลอกจากริมรกก่อน เห็นด้านแม่หหรือทั้ง แม่ทั้ง ลูก มี vulva sign ลอกช้า เสียเลือดมากกว่า มีเศษรกค้างมากว่า
สังเกตจํานวนและลักษณะของเลือดทีออกทางช่องคลอด ถ้ามีเลือดออกมาจํานวนเกิน 500 cc.ขึ้นไป
ถือว่า มีการตกเลือดหลังคลอดเกิดขึ้น
ตรวจดูกระเพาะปัสสาวะให้ว่างอยู่เสมอ
วัดความดันโลหติ ชีพจร ทุก 15 นาที x 4 ครั้ง หลังจากนัน 30นาที x 2 ครั้ง ถ้าชีพจร >100bpm ความดันโลหิต <100 mmHg. หายใจเร็ว
เป็นอาการแสดงของการตกเลือดต้องรีบ ให้การช่วยเหลือทันที
ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับอาหารเหลวหลังคลอด เช่น นมอุ่น ๆ
พยายามให้ผู้คลอดได้พักผ่อนนอนหลับอย่างเต็มที
ส่งเสริมสัมพันธภาพของครอบครัวนําบุตรมาไวักับผู้คลอดและควรให้สามีหรือญาติช่วยดูแลด้วย
บันทึกรายงานคลอด-ระยะเวลาเริ่มต้นระยะคลอด
-ชนิดของการคลอด
เวลาที่ทารกเยื่อหุ้มรกและรกคลอด
การรักษาที่มารดาที่ได้รับในระยะต่างๆ
-
ยาระงับความรู้สึกที่ใช้ระหว่างการคลอด
ผลตรวจทางห้องปฎิบัติการ
รกและเยื่อหุ้มทารกคลอดครบหรือไม่
สภาพทารกแรกคลอดเพศน้ำหนักยาที่ใช้ในทารกลักษณะฝีเย็บและการซ่อมแซมของฝีเย็บ
จำนวนเลือด-อาการผู้คลอดระยะ 2
ชั่วโมงหลังคลอด-สัญญาณชีพเวลาที่ย้ายออก
The stage of expulsion (ระยะที 2)
ปากมดลูกเปิด 10 cm. - ทารกคลอด
ครรภ์แรกใชเ้ วลา 1-2 hr.(ไม่ควรเกิน 2 hr.) ครรภ์หลังใช้เวลา 30 - 60 นาที (ไม่ควรเกิน 60 นาที)
Early หรือ late phase
เป็นช่วงเตรียมพร้อมสำหรับการเบ่งใช้เวลาประมาณ 10 - 30 นาที
Descent หรือ active phase
เปนช่วงของการเคลื่อนตาของส่วนนำที่เป็นได้ชัดเมื่อผู้คลอดเบ่งส่วนนําจะเคลื่อนต่ำลงเรื่อยๆ
จนมองเห็นส่วนกว้างที่สุดของส่วนนํา เรียกว่า crowning
Perineal phase
ฝีเย็บเริ่มบาง โป่งตึง ทวารหนักบานออก
ช่วงนีถ้าไม่ตัดฝีเย็บ อาจทําให้เย็บ ฉีกขาดได้
กลไกการคลอด
*
Engagement
ส่วนที่กว้างที่สุดของศีรษะ (Biparietal diameter) เข้าอุ้งเชิงกรานแล้ว ตรวจด้วยท่า Pawlik's grip แล้วโยกหัวเด็กไปมาไม่ได้
ครรภ์แรกจะเกิดในระยะ 4 weeks สุดท้าย จะทําให้ระดับยอดมดลูกลดลง เรียกว่า Lightening หรอื subcidence
มีการเปลี่ยนแปลง 2 ประการ
Synclitism (เด็กหัวตรงคอตรง) ตรงแนว A-P
Asynclitism (เด็กเอียงหัว)
molding คือการเปลี่ยนแปลงเด็กบางส่วนให้เล็กลง เอากระดูกศีรษะเคลื่อนเข้ามาเกยกัน
การประเมินการเกิด Engagement
แม่รู้สึกท้องลด ฉี่บ่อย
ใช้ Pawlik's grip โยกหัวไม่ได้
ใช้ Bilateral inquinal grip ปลายมือสบหากันไม่ได้
ส่วนนําลงตาถึง station 0 คือถึง ischial spine
Flexion
การเปลี่ยนแปลงทรงทารก (attitude) ขณะผ่านช่องคลอด
หัวออกมากคางชิดอก ทําใหเ้ ส้นผ่าศูนย์กลางของส่วนนําจาก OF 11.5 cm. เปน SOB 9.5 cm. ทําให้คลอดง่าย
การประเมินการเกิดFlexion
คลํา cephalic prominences ส่วนนนู คือหน้าผากกับท้ายทอยหน้าผากสูงกว่า ท้ายทอยมากก็Flexion มาก
ตรวจทางช่องท้อง หาขม่อมหลังยิ่งต่ำยิ่ง Flexionมาก
Descent
text
การเคลื่อนต่ำลงมา เกิดได้จากแรงดันนน้ำคร่ำแรงเบ่ง แรงการหดรัดตัวของกล้ามเนื้อหน้าท้อง แรงมดลูกหดรัดตัว
การประเมินการเกิด Descent
ฝีเย็บตุงรูวารบานออก ช่องคลอดขยาย หรือ เรียกว่ามี gapping of vulva
คลําหน้าท้อง ส่วนนําของทารกต่ำลงเรื่อยๆ
ฟังเสียงการเต้นของหัวใจตําแหน่งจะตาลงเรื่อยๆ
เจ็บเหมือนถูกกดบริเวณช่องคลอด อยากเบ่ง
Internal rotation
คือการหมุนศีรษะของทารกภายในช่องเชิง กราน เมื่อศีรษะทารกถึงพื้นเชิงกราน (Pelvic floor) จนไม่สามารถต่ำกว่า นีได้ จะเกิดการหมุนภายในโดยเอาท้ายทอยไปข้างหน้าจนอยู่ใต้กระดูกหัวหน่าว (Occiput anterior position) Sagittal suture จะอยู่แนวหน้าหลังของช่องอก (A-P diameter
*Extention
คือการเงยของศีรษะทารกขณะเคลื่อนออกมานอกช่องคลอด SOB ตามด้วย SOF จะทําให้ปากช่องคลอดยืด ขยายมากทีสุด เพราะ Biparietal ผ่านปากช่องคลอดออกมา เรียกว่า crowning
Restitution
คือการหมุนกลับของศีรษะทารกไปอยู่แนวเดียวกับไหล่ ศีรษะทารกจะทํามุมกับไหล่ประมาณ 45 องศา เมื่อศีรษะออกมาเป็นอิสระก็จะหมุนกลับ 45 องศาเพื่อคลายการบิดระหว่างคอกับไหล่ไปอยูท่าปกติ
External rotation
คือการหมุนภายนอกของศีรษะทารกตามไหล่ที่อยู่ภายในเชิงกราน ก็คือพอไหล่มาติดพื้นเชิงกรานจะเกิดการหมุนของไหล่ไปข้างหน้า 45 องศา เพื่อให้ความกว้างของไหล่อยู่ในแนว A-P พอศีรษะไม่ตั้งฉากกับไหล่ เด็กจึงหมุนศีรษะตามไหล่อีก45 องศา
Expulsion
คือการคลอดของไหล่ ลําตัว และแขนขา ตามลําดับ
The stage of cervical dilation (ระยะที่ 1)
เจ็บครรภ์จริง - ปากมดลูกเปิด 10 cm. ครรภ์แรกใช้เวลา ประมาณ 8 - 24 hr(เฉลี่ย 12hr.) ครรภ์หลังใช้เวลา ประมาณ 4 -12 hr(เฉลี่ย 6 hr.)
Latent phase
มดลูกหดรัด ตัวทุก 5-10 min (interval) duration ประมาณ 30 วินาที ความรุนแรง = mild
เจ็บครรภ์จริง - ปากมดลูกเปด 3 cm. ระยะนี้ปากมดลูกเปิดช้า
ครรภ์แรกไม่ควรเกิน 20 hr. ครรภ์หลังไม่ควรเกิน 14 hr.
Active phase
ปากมดลูกเปิด 4-7 cm ระยะนี้ปากมดลูกเปิดเร็ว
interval 2-3 นาที duration 40-60 วิทนาที ความรุนแรง=moderrate
Transitional phase
ปากมดลูกเปด 8 - 10 cm.
bloody show
uterine contraction รุนแรงขึ้น คลําสัดส่วนทารกไม่ชัด
รู้สึกอยากเบ่ง เพราะส่วนนําเคลื่อนต่ำ interval 2-3 นาที
duration 60 - 90 วินาที ความรุนแรง = severe
The stage of placenta expulsion (ระยะที่ 3 )
ชนิดของการลอกตัวของรก
Schultze mechanism
พบ 70 % เริ่มลอกจากตรงกลางรกก่อน เห็นด้านลูก มี amion(ลักษณะใส เหนียว ฉีกยาก) ไม่มี vulva sign
อาการแสดงของรกลอกตัว
Uterine sign : เปลี่ยนรูปจากแบนเปนกลม คลําส่วนบนกลมแข็ง เอียงขวา
Vulva sign : bleeding ประมาณ 50 cc.
Cord sign : Cord เหี่ยวเกลียวคลาย สายสะดือต่ำคลํา pulse ไม่ได้
การพยาบาล
เพื่อป้องกันการตกเลือด (Postpartum hemorrage) -ให้รกกคลอดเอง หา้ มคลึง จะเกิด constriction ring/cervical camp
-ถ้า uterine หดไม่ดี ดู bladder อาจ bladder full -หลังรกคลอด ฉีดยาให้ uterine หดตัวดี
เพื่อป้องกันการติดเชื้อ (Puerperal infection) -ดูแลเรื่อง ความสะอาด
-เพิ่ม resistance ให้ร่างกายแข็งแรง
3.ให้ความอบอุ่น
4.สังเกตและประเมินสภาพ -Uterine contraction -Vagina bleeding -vital sign -อาการทั่วไป
Modified crede maneuver นิยมที่สุดและปลอดภัยที่สุด-ใช้มือข้างที่ถนัดคลึงมดลูกจนแข็งเต็มที่-จับยอดมดลูกให้อยู่ในอุ้งมือ-ใช้อุ้งมือดันมดลูกส่วนบนที่หดรัดตัวแข็งมาหา
promontary ของกระดูก sacrum-เมื่อรกผ่านช่องคลอดมาให้ใช้มือรองรับรกไว้-หมุนเยื่อหุ้มเด็กไปรอบ ๆ ทางเดียวกันอย่างต่อเนื่อง
Brandt-Andrews maneuver ใช้มือที่ไม่ถนัดถือคีมหนีบจับสายสะดือไว้ในห้พอตึงใช้มือถนัดโกยมดลูกขึ้นใช้มือถนัดกดท้องน้อยเหนือรอยต่อกระดูกหัวหน่าวลงล่างเพื่อผลักให้รกที่อยู่ในมดลูกส่วนล่างในช่องคลอดเคลื่อนต่ำลงมา
Cord traction ใช้มือไม่ถนัดคลึงมดลูกให้แข็งและดันมดลูกส่วนบนขึ้นไปทางสะคือไม่ให้เคลื่อนลงมามีอถนัดจับสายสะดือดึงลงก่อนแล้วดึงเอารกและเยื่อหุ้มเด็กหลุดออกมา
1 more item...
5.การคลอดรก