Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การดูแลเกี่ยวกับการขับถ่ายอุจจาระ - Coggle Diagram
การดูแลเกี่ยวกับการขับถ่ายอุจจาระ
ลำไส้ใหญ่
ดูดซึมของเหลว น้ำ เกลือแร่ และน้ำตาลกลูโคสที่ยังเหลืออยู่ในกากอาหาร
ลำไส้ใหญ่ครึ่งหลังเป็นที่พักกากอาหาร
กำจัดอุจจาระออกจากร่างกาย
การขับกากอาหารของลำไส้ใหญ่
Haustral churning การเคลื่อนไหวของลำไส้ใหญ่ทำให้ chyme ถูกผลักไปและกลับ กากอาหารจับเป็นก้อนและน้ำถูกดูดซึมก่อน
Peristalsis movement การเคลื่อนไหวแบบบีบไล่ทำให้กาก อาหารเคลื่อนที่ไปข้างหน้า
Mass movement การเคลื่อนไหวแบบบีบไล่รุนแรงทำให้ กากอาหารเคลื่อนที่ได้มาก เกิดขึ้น 2-3 ครงั้ภายใน 1 ชั่วโมง หลังการรับประทานอาหาร
ลำไส้ตรง (Rectum)
ยาวประมาณ 12-15 cm.ทำหน้าที่เก็บ กากอาหารซึ่งอุดมด้วยจุลินทรีย์ และเซลลูโลส
เมื่อมีกากอาหาร กระตุ้นลำไส้ใหญ่ให้หดตัวเข้าสู่ลำไส้ตรง ซึ่งยืดขยายออก
ความดันในลำไส้ตรงเพิ่มขึ้นรู้สึกปวดถ่ายอุจจาระ
ทวารหนัก (Anus)
ชั้นใน (Internal anal sphincter)กล้ามเนื้อเรียบ นอกอำนาจจิตใจ เมื่อมีกากอาหารเคลื่อนมาถึงส่วนของทวารหนักคลายตัว
ชั้นนอก (External anal sphincter) กล้ามเนื้อลายใต้อำนาจจิตใจ ควบคุมการปล่อยกากอาหารออกนอกร่างกาย ทำงานร่วมกับการหดเกร็ง กล้ามเนื้อหน้าท้อง
ลักษณะปกติของอุจจาระ
ปริมาณ: ปกติมีหลายแบบ
ขึ้นกับปริมาณ ประเภทของอาหารที่กิน
อาหารกากใยสูง เพิ่มปริมาณอุจจาระ
สี
ปกติ
ผู้ใหญ่ สีน้ำตาล
เด็กเล็ก สีเหลือง
สิ่งที่ควรคำนึงถึง
สีน้ำตาลจาก Stercobilin เป็นส่วนของ Bile pigment ที่สร้างในลำไส้
เด็กเล็ก การเคลื่อนไหวลำไส้เร็ว อุจจาระจึงมีสีเหลือง
สีของอุจจาระขึ้นกับชนิดของอาหารที่กิน
การขาดน้ำดีทำให้อจุจาระเป็นสีขาวหรือสีเทา
-
ความนุ่ม: ปกติ นุ่มกึ่งแข็ง เป็นก้อน
ความนุ่ม ขึ้นกับสารน้ำอาหารที่รับประทาน และการเคลื่อนไหวของกระเพาะอาหารและลำไส้
รูปร่าง : ปกติมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1นิ้ว รูปร่าง
ลำไส้ที่เคลื่อนไหวเร็ว อุจจาระจะมีลำเล็ก
อจุจาระค้างในลำไส้นาน อุจจาระแข็งคล้ายก้อนหิน
จำนวนครั้ง : ปกติมีความแตกต่างกัน
เด็กที่เลี้ยงด้วยนมแม่ ขับถ่าย 6-8ครั้ง /วัน
เด็กที่เลี้ยงด้วยนมผสม ขับถ่าย 1-3ครั้ง / วัน
การขับถ่ายมากจำนวนครั้งอาจเกิดจากการเคลื่อนไหวของลำไส้มากกว่าปกติ
องค์ประกอบอื่นๆ : กากที่เหลือจากการย่อย
มีเลือดปนออกมาในอจุจาระ
การอักเสบและการติดเชื้อ ทำให้องค์ประกอบผิดปกติ เช่น หนอง เลือด ไขมัน พยาธิ ไข่พยาธิ และเมือก
การขับถ่ายอุจจาระที่ผิดปกติ
ท้องผูก
การขับถ่ายอุจจาระที่น้อยครั้งกว่าปกติ
อุจจาระแห้ง แข็ง
ขับถ่ายลำบาก หรือเจ็บปวดขณะขับถ่าย
อุจจาระอัดแน่น
การอัดแน่นของอุจจาระ กากอาหาร ในลำไส้ส่วน Sigmoid และลำไส้ตรง อุจจาระจับเป็นก้อน ขับออกไม่ได้
ท้องร่วงหรือท้องเสีย
ถ่ายจำนวนครั้งเพิ่มขึ้น ถ่ายเป็นน้ำอาจมีมูกหรือเลือดปน ลำไส้มีการเคลื่อนไหวอย่างรวดเร็ว
อาการร่วม : ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน
การกลั้นอุจจาระไม่ได้
ความผิดปกติของการควบคุมกล้ามเนื้อหูรูด ทวารหนัก
เช่น การถ่ายอุจจาระบ่อย
การมีแกส๊ หรือลมในลำไส้
เกิดจากอากาศที่กลืนเข้าไป / การย่อยสลายกากอาหารใน ลำไส้ใหญ่ เกิดวันละ 1ลิตร จะถูกดูดซึมบางส่วน และเรอ (Belching) และผายลม (Passing of flatus)
ริดสีดวงทวาร
หลอดเลือดดำที่ทวารหนักยืดขยายอย่างถาวร
อยู่ในส่วนปลายของช่องทวารหนัก “External hemorrhoid”
ข้อห้ามในการสวนอจุจาระ
มีการติดเชื้อในช่องท้อง (infection of abdomen)
ผู้ป่วยภายหลังผ่าตัดลำไส้ (post rectal surgery)
มีการอักเสบของลำไส้ เช่น ไส้ติ่งอักเสบ (appendicitis)
ลำไส้อุดตัน (bowel obstruction
การสวนอุจจาระ
สวนน้ำ หรือ น้ำยาเข้าไปในลำไส้ใหญ่เพื่อกระตุ้นให้ลำไส้มีการ เคลื่อนไหวโดยทำให้เกิดการระคายเคือง ของ colon หรือ rectum รวมทั้งลำไส้โป่งตึง ด้วยน้ำ / น้ำยาและขับเอาอุจจาระออกมา