Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
หลักธรรมภายใต้อริยสัจ4 (มรรค (ธรรมที่ควรเจริญ) (4.2 ปัญญา 3…
หลักธรรมภายใต้อริยสัจ4
นิโรธ(ธรรมที่ควรบรรลุ)
ประโยชน์ ของการปฏิบัติธรรม
ทิฏฐธัมมิกัตถะ (ประโยชน์ชั้นต้น)
สัมปรายิกัตถะ (ประโยชน์ชั้นกลาง)
ปรมัตถะ (ประโยชน์ชั้นสูงสุด)
สมุทัย (ธรรมที่ควรละ)
2.1 หลักธรรม (วัฏฏะ 3)
วิบากวัฏฏะ หรือเรียกว่า วิบาก
กรรมวัฏฏะ หรือเรียกว่า กรรม
กิเลสวัฏฏะ หรือเรียกว่า กิเลส
2.2 ปปัญจธรรม 3
ทิฏฐิ (ความยึดติดในความเห็นของตน)
มานะ (ความถือตัว)
ตัณหา (ความเห็นแก่ตัว)
มรรค (ธรรมที่ควรเจริญ)
สัมมาทิฐิ
สัมมาสังกัปปะ
สัมมาวาจา
สัมมากัมมันตะ
สัมมาอาชีวะ
สัมมาวายามะ
สัมมาสติ
สัมมาสมาธิ
4.2 ปัญญา 3 (รู้แจ่มแจ้งหรือรู้ตลอดหมด)
สุตมยปัญญา (ปัญญาที่เกิดจากการฟัง)
ฟังมาก
จำได้
คล่องปาก
ประยุกต์ใช้ได้
เจนใจ
จินตามยปัญญา (ปัญญาที่เกิดจากการคิด)
ภาวนามยปัญญา (ปัญญาที่เกิดจากการลงมือทำ)
1.2 ไตรลักษณ์
1.2.1 อนิจจตา (ภาวะที่ไม่คงทนถาวร)
1.2.2 ทุกขตา (ภาวะที่ทนไม่ได้หรือภาวะที่ขัดแย่งไม่สมบูรณ์)
1.2.3 อนัตตตา (ภาวะที่ไม่มีตัวตน)
ทุกข์ (ธรรมที่ควรรู้)
1.1.1 รูก (ส่วนที่เป็นร่างกาย)
การหมุนเวียนเลือด
การหายใจ
การหายใจ
1.1.2 เวทนา (ความรู้สึก)
ความรู้สึกไม่สบายใจ เรียกว่า ทุกขเวทนา
ความรู้สึกสบายใจ เรียกว่า สุขเวทนา
ความรู้สึกเฉยๆ เรียกว่า อุเบกขาเวทนา
1.1.4 สังขาร (จิตหรือพฤติกรรม)
แบ่ง
ทางด้านดี
ศรัทธา
สติ
กรุณา
ทางด้านชั่ว
โทสะ
โลภะ
ทิฐิ
1.1.3 สัญญา
การกำหนดสิ่งที่รับรู้
การแยกแยะ
วิญญาณ (การรับรู้ทางประสาทสัมผัสและใจ)
5 แบบได้แก่
การรับรู้ทางตา การเห็น เรียกว่า จักขุวิญญาณ
หารรับรู้ทางหู การได้ยิน เรียกว่า โสตวิญญาณ
การรับรู้ทางจมูก การได้กลิ่น เรียกว่าฆานวิญญาณ
การรับรู้ทางลิ้น การลิ้มรส เรียกว่า ชิวหาวิญญาณ
การรับรู้ทางร่างกาย การสัมผัสทางกาย เรียกว่า กายวิญญาณ
การรับรู้ทางใจ การคิด เรียกว่า มโนวิญาณ
ประโยชน์ที่เห็นกันในชีวิตประจำวัน
มองเห็นเฉพาะหน้าหรือผิวเผินภายนอก
ประโยชน์ที่เป็นจริงเป็นสาระแท้จริงของชีวิต
ลักษณะ 3 ประการ
ความเข้าใจในทางที่ถูก
ความคิดในทางที่ถูกที่ควร
งดเว้นจากการพูดจาในทางที่ไม่ถูกไม่ควร
การกระทำที่เป็นกายสุจริต
การทำมาหากินด้วยอาชีพที่สุจริต
ความเพียรพยายามทางจิตอย่างยิ่งใหญ่
หารตั้งสติพิจารณาสิ่งทั้งหลายตามความเป็นจริง
การตั้งจิตให้แน่วแน่ อยู่ในอารมณ์ใดอารมณ์หนึ่ง
ไม่ฟุ้งซ่าน
หลักธรรมที่ควรไม่ให้เกิดทุกข์
1.1 ขันธ์ 5