Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Natuurkunde Hoofdstuk 5 + Alfa en bèta verval (Paragraaf 5.4 (De eenparig…
Natuurkunde Hoofdstuk 5 + Alfa en bèta verval
Paragraaf 5.1
Een beweging in een diagram
Een beweging kun je vastleggen in een (snelheid, tijd)-diagram. Afgekort (v,t)-diagram. Bij een eenparig versnelde beweging neemt de snelheid gelijkmatig toe. Wanneer de snelheid constant is, is de beweging eenparig. Je kunt een beweging ook vastleggen in een (plaats, tijd)-diagram. Dit is afgekort een (x,t)-diagram.
De versnelling
De snelheidsverandering per seconde noem je versnelling.
De versnelling berekenen
De snelheidsverandering Delta V bereken je door de beginsnelheid van de eindsnelheid af te trekken. Om de versnelling te berekenen, deel je de snelheidsverandering door de benodigde tijd.
De afgelegde afstand bepalen
Voor elk bewegend voorwerp kun je de afstand bepalen met het (v,t)-diagram. Je berekent dan de oppervlakte onder de grafiek. Dat oppervlak is gelijk aan de afgelegde afstand.
Niet eenparige versnelling
Met de formule s = v x t bereken je de gemiddelde snelheid van een bewegend voorwerp.
Paragraaf 5.2
Voortstuwende en tegenwerkende krachten
Snelheid kan afnemen door tegenwerkende wrijvingskrachten. De twee belangrijkste daarvan zijn luchtweerstand en de rolwrijving. De luchtwrijving ontstaat doordat je de lucht vóór je opzij moet duwen. De grootte van de luchtwrijving hangt van vier factoren af
De snelheid
De dichtheid van de lucht
Het frontale oppervlak
Dit is het oppervlak dat je van voren ziet.
De kwaliteit van de stroomlijn
De kwaliteit wordt met de C-waarde weergegeven.
Rolwrijving ontstaat doordat de banden en de ondergrond vervormen.
De resultante
De resultante kun je makkelijk berekenen door alle krachten bij elkaar op te tellen.
De resultante en de grootte van de snelheid
Als de voortstuwende kracht op een voorwerp groter is dan alle tegenwerkende krachten samen, beweegt het voorwerp versneld.
Als de voortstuwende kracht op het voorwerp even groot is als alle tegenwerkende krachten samen, verandert de snelheid niet.
Als de voortstuwende kracht op het voorwerp kleiner is dan alle tegenwerkende krachten, beweegt het voorwerp vertraagd
Als de resultante op een voorwerp 0 N is en het voorwerp beweegt al, dan gaat het met dezelfde snelheid in rechte baan verder. Dit is de eerste wet van Newton.
De resultante en de richting van de snelheid
De resultante kan een versnelling of een vertraging veroorzaken. Ook kan de resultante een beweging van richting laten veranderen.
De derde wet van Newton
Actie is min reactie. De actiekrachten en de reactiekracht werken in tegengestelde richting.
Paragraaf 5.3
Traagheid
De massa bepaald hoe moeilijk het is om een voorwerp te versnellen, af te remmen of een andere richting op te laten gaan. Hoe groter de massa van een voorwerp, des te moeilijker is het om de snelheid of de bewegingsrichting te veranderen. Een voorwerp met een grote massa heeft een grote traagheid. Er is een grote resultante nodig om de snelheid of bewegingsrichting kenbaar te maken.
De tweede wet van Newton
Als je de massa m invult in kg en de versnelling a in m/s² vind je de Fres in N.
Valbewegingen
Als je de luchtwrijving kunt verwaarlozen, is de beweging eenparig. Dan spreek je van een vrije val. Als de massa van een voorwerp 2 x zo groot is. De valversnelling wordt steeds groter. In het dagelijks leven kun je de luchtwrijving meestal niet verwaarlozen.
Paragraaf 5.4
De eenparig vertraagde beweging
Als de snelheid elke seconde evenveel afneemt, is de beweging eenparig vertraagd. De snelheidsafname per seconde noem je vertraging. Een vertraging heeft altijd een negatief getal.
De remkracht berekenen
Met de formule Fres = m x a kun je de resultante op een remmend voertuig berekenen. Fres is negatief.
De stopafstand bepalen
De afstand dat een bewegend voorwerp nog aflegt in de tijd dat de bestuurder reageert, is de reactie-afstand. De remafstand is de hele remweg. De reactie-afstand + remweg is de stopafstand. Je kunt de stopafstand ook bepalen door het oppervlak onder het (v,t)-diagram te bepalen.
Botsen
Tijdens een botsing komen de inzittenden snel tot stilstand. De vertraging is groot en er is een grote resultante nodig. Om het risico op verwondingen te beperken moet de vertraging dus zo klein mogelijk zijn.
De snelheid beperken
De tijd zo groot mogelijk maken
Druk
Gordels zijn bredere banden, om de druk te verminderen. Druk bereken je met de formule p = F/A en wordt uitgedrukt in pascal.
G-krachten
De krachten die optreden bij grote versnellingen en vertragingen kunnen gevaarlijk zijn
Alfa en bèta verval
Alfa verval
Bij alfa verval vliegt er een alfa deeltje uit de kern. Dat deeltje heeft dezelfde samenstelling als een heliumkern: twee neutronen en twee protonen.
Bèta verval
Er verandert een neutron in een proton. Het elektron vliegt dan meteen uit de kern. Het uiigevlogen deeltje noem je een bètadeeltje.