Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
G: afbouw van het Ancien Régime (2): de verlichting (Verlichte despoten…
G: afbouw van het Ancien Régime (2): de verlichting
Wat is verlichting?
Kenmerken: gebruikt zijn rede (verstand), vertrekken uit principe van vrijheid (vrij geboren) & Vooruitgang (geloven dat ze wereld kunnen verbeteren)
Verspreiding HRR + Fr. 18e eeuw door boekdrukkunst !! encéclopedie de Diderot et D'Alembert, kranten etc., voorlezen, discussies.. Maar ! slechts elite hoort/leest + belemmering: GEEN vrijheid van drukpers sommige landen -> vluchten, anoniem..
Gevolg: kritiek op bestaande maatschappij NT
Onstaan in En. 2e helft 17e eeuw
= nieuwe manier van denken
De verlichting omvat alle aspecten van het leven: nieuwe ideeën van verlichting 18e
Cult. go: godsdienstvrijheid -> scheiding kerk en staat (16-17e traditionele godsdiensten
Pol.: volkssoevereiniteit: ROUSSEAU = inspraak volk + scheiding 3 machten (WM,RM,UM): MONTESQUIEU (16-17e: vorstelijk absolutisme -> geen inspraak volk)
Cult. we: vooruitgang (bv. geneeskunde)
Economie: ADAM SMITH: economisch liberalisme -> vrijhandel + vrije concurrentie (16-17e mercantilisme)
Onderwijs + opvoeding: onderwijs voor iedereen -> armenscholen maar mislukt (gratis) + nieuwe vakken bv. AA, NW (16-17e: alleen voor elite)
Sociaal: standengelijkheid: LOCKE -> allen zijn gelijk geboren (16-17e standenmaatschappij)
Verlichte despoten
Bv. Jozef II haar zoon & opvolger: afschaffing lijfeigenschap (mens = ding) + iedereen gelijk (adel & clerus boos: belastingen) &
Godsdienstvrijheid: scheiding kerk-staat
Bv. Maria Theresa Van Oostenrijk: oprichting athenea (gratis niet-katholieke scholen)
Maar! Te radicale hervormingen -> ongenoegen -> opstand: Brabantse Omwenteling: Oostenrijkse Habsburgers weg -> onafhankelijkheid misbruikt door verdeeldheid -> Oostenrijkers komen terug -> Fransen vallen binnen
Alles voor het volk, maar niets door het volk = nieuw + oud AR
= Verlichte vorsten maar half
BESLUIT
: ondanks sociale ingesteldheid zijn verlichte despoten geen democraten maar blijven absolute vorsten