Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Filozofia e shekullit XIX dhe XX (Fridrih Nice (Filozof idealis…
Filozofia e shekullit XIX dhe XX
Jeremy Bentham
Ishte i lidhur me doktrinen e utilitarizmit qe ushtroi nje ndikim te madh ne politiken angleze
Dha idene e nje reforme ligjore qe perputhet dhe me moralin e shoqerise
Ideja e Benthamit u mbeshtet dhe nga njerezit e thjeshte, ne kohen kur ligji dhe institucionet ishin objekt kritikash morale te perseritura
Sipas Bentham ligji ndeshkon krimin dhe vepron per parandalimin e tij
Xhon Stjuart Mill
Filozof dhe ekonmist anglez
Veprimtar i shquar shoqeror
Ideolog i liberalizmit, perpunoi utilitarizmin
Shkenca mbi moralin nuk duhet te permbaje fakte, por shprehet me rregulla dhe porosi per bindjen ndaj te cilave duhet mjeshteri e madhe
Hegel
Filozof i ri, i cili u entuziasmua ngarevolucioni anglez dhe nryshimet qe solli ky revolucion
Historia e njohjes dhe e vetenjohjes paraqitej si histori e realitetit
Nderstoi sistemin e tij filozofik sipas skemes:
teze, antiteze, sinteze
Everteta eshte rezultat i nje procesi dialektik te te kuptuarit
Furje
Nje nga perfaqesuesit me te shquar te socializmit utopik francez
Idealizon nje shoqeri qe nuk i shtyp ndjenjat dhe pasionet e njerezve, por qe perpiqet t'i beje njerezit e lumtur
parashtroi nje varg idesh me vlere te madhe mbi historine e shoqerise njerezore.
kete histori e ndante ne kater shkalla zhvillimi: shkalla e egersise, e barbarise, e patriarkatit dhe e qyteterimit
Sen- Simon
Perfaqesues i shquar i
socializmit utopik
ne France
Mbeshtet idene e perparimit te shoqerise, e cila perbehet nga sisteme qe permbajne edhe kundershti midis tyre
Emancipimi i shoqerise arrihet permes arsimimit dhe deshires per pune te njerezve
Ogyst Konti
Filozof dhe sociolog francez, themelues i
pozitivizmit
Fjala
"pozitive"
eshte e kunderta e mendimit metafizik dhe vlerezim i shkencave, te cilat i klasifikon historikisht
Filozofia duhet te mbeshtese zhvillimin e shkencave duke menjanuar paragjykimet metafizike qe pengojne shkencen dhe te vertetat e saj
qe te ruhet
"harmonia"
dhe
"qendrueshmeria e rendit"
njerezit duhet te edukohen me frymen e altruizmit
Soren Kierkegard
Studionte per teologji, interesohej per filozofine e letersise
Cdo individ duhet te jete ai qe do vete. Njeriu nuk duhet ti nenshtrohet asgjeje ne jete
Karl Marksi
Theksoi nevojen e bashkimit te levisjes revolucionare te proletariatit me botekuptimin shkencor
Kapitalizmi shfrytezohet nga ata qe kane para dhe prone. ne kete shoqeri , jo vetem objektet, por dhe njerezit shiten e blihen
Marksi besonte per nje sistem me te mire se kapitalimzi. Eshte mision i klases se re punetore qe te permbyse kete sistem dhe te krijoi nje shoqeri te ri
Marksi e quan feme opium per popullin, enderr nanuritese qe epergjum dhe nuk lejon te kete ndergjegje te sakte per boten.
Fridrih Nice
Filozof idealis irracionalist gjerman, nje nga mendimtaret me te shquar te ditevetona
te jesh njeri do te thote te jesh qenie qe pranon dhe kapercen
Zoti ka vdekur, pra njerezit duhet te mbeshteten te forcat e veta
Bergson
Mbrojtes i gjithckaje qe arrin kulmin e vet permes evolucionit]
Gjithe bota per te eshte e gjalle dhe e vetedijshme ne ane te nje filozofie"intuitive"
"Hovi" nenkupton gjallerimin e nje force te afte per nje rifillim gjithmone te ri.
"Hovi jetesor" vepron te njerezit dhe ne gjirin e natyres, duke bere te ece perpara si historia natyrore edhe ajo shoqerore
Xhon Djui
Vendos ekuilibrin midis filozofise dhe shkencave natyrore
Permes edumit fiton vlera morale ne shoqerine ku jeton
Ne arsimin progresiv nxenesi kontrollohet per ate qe meson