Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
U2.6 ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΑ η σημασία των λέξεων & των προτάσεων (ΛΕΞΙΚΗ…
U2.6 ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΑ
η σημασία των λέξεων
& των προτάσεων
ΛΕΞΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΑ
σημασίες λέξεων & οι μεταξύ τους σχέσεις
Χαρακτηριστικά σημασίας λέξης
σημασιακά χαρακτηριστικά
γενικά χαρακτηριστικά που διακρίνουν λεξικές κατηγορίες, τις
σημασιακές τάξεις
ΣΧ
πχ στο όνομα "γυναίκα" [έμψυχο] [ανθρώπινο] [θηλυκό][μετρήσιμο]
στο ρήμα "κατασκευάζω" [τρόπος] [προκαλώ αλλαγή]
Σύμβολο +/- για ζευγάρια αντιθέτων, όπως έμψυχο-άψυχο
έμψυχο +, έμψυχο-
ΣΧ
το σημασιολογικό φορτίο επηρεάζει
μορφολογία & σύνταξη
ίδια
σημασιακή τάξη
=& ίδια συντακτική συμπεριφορα
πχ όμορφ-ος (αρσενικό, κατάληξη -ος)
σκοτώνω (ρήμα [αποτέλεσμα]
συμπλήρωμα
)
Η Εύη
ράγισε
το ποτήρι. Το ποτήρι
ράγισε
.
Εναλλαγή μεταβατικότητας
μόνο σε ρήμα αποτελέσματος σε
μεταβατικη
&
αμετάβατη
χρήση=>τέτοια παραδείγματα=
αντιμεταβιβαστικές δομές
, για μελέτη σχέσης (μορφολογικής) φωνής με (σημασιολογική) διάθεση
χασμουριέμαι, χορεύω (ρήμα [τρόπος], καθόλου ή προαιρετικό συμπλήρωμα)
ιδιοσυγκρασιακά χαρακτηριστικά
,
πού πότε χρησιμοποιείται
σε τι αναφέρεται πραγματικά
μια λέξη
Λεξικές αμφισημίες
Πολυσημία
= διαφορετικές σημασίες οι ίδιες λέξεις, ένα
λήμμα, λέξημα, καταχώρισμα
, με δομική σχέση πχ μύτη (μολυβιού, όσφρησης). Η ετυμολογία δείχνει αν:
απόλυτη ομωνυμία
ή
πολυσημία
Ομοηχία
αλλιώς
ομωνυμία
= ίδια φωνητική μορφή
Απλώς ομόηχε
ς, πχ φύλο, φύλλο
Απόλυτα ομώνυμες
ομωνυμία & ομογραφία, τόνος (για στίξη & βάρος)
Συνώνυμα
&
Αντώνυμα
Αντώνυμα
= διαφορετικά σε κάποια σημασιακή ιδιότητα
Συμπληρωματικά
=σημασία του ενός, άρνηση του άλλου, έμψυχο/άψυχο
Διαβαθμίσιμα
υπάρχει σχετικότητα ανάλογα με αντικείμενο, μικρή φάλαινα, μεγάλη κατσαρίδα.
Χαρακτηρισμός/μαρκάρισμα
ενός από το ζεύγος με βάση το επιθυμητό ή το προσδοκώμενο. πχ Πόσο ψηλός είναι; (όχι πόσο 'κοντός')
Συσχετιστικά
= συμμετρικά ως προς σημασία πχ δίνω/παίρνω
Μορφολογικά αντώνυμα
με προθήματα
ξε- α- αντι- δυσ-
Συνώνυμα
= με διαφορετική προφορά αλλά ίδια σημασία
αδύνατη η απόλυτη συνωνυμία.
Τουλάχιστον διαφορά
στην περίσαση χρήσής τους.
Πχ ασανσέρ, ανελκυστήρας
Μη πραγματικά συνώνυμα, όταν έχουν κάποια ίδια σημασία αλλά δεν ανήκουν στην ίδια
σημασιακή τάξη
. Βλ. μαθαίνω, διδάσκω
ΠΡΟΤΑΣΙΑΚΗ ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΑ
σημασία φράσεων προτάσεων
(όχι
εκφωνημάτων
, που εντάσσονται σε περιστάσεις & εξετάζονται από
πραγματολογία