External Ventricular Drainage

ความหมาย

การระบายน้ำไขสันหลังจากโพรงสมอง(ventricle) ออกมาสู่ภายนอกร่างกาย โดยใส่สายผ่านรูที่เจาะบนกะโหลกศีรษะเข้าไปสู่ด้านในของสมองบริเวณ ventricle ผ่านสายยาวๆ มาลงถุงรองรับน้ำไขสันหลัง

250px-Gray734

ข้อบ่งชี้

ภาวะน้ำคั่งในโพรงสมอง (Hydrocephalus)

ระบายเลือด
(Intraventricular hemorrhage)

ระบายหนอง (Intraventricular empyema)

ระบายน้ำในโพรงสมองในกรณีก่อนการผ่าตัดสมองที่มีพยาธิสภาพในตำแหน่งลึก

วิธีการตั้งระดับสายระบาย
น้ำไขสันหลัง

จัดท่านอน

ตำแหน่งการวาง external ventricular drainge

ศีรษะสูง 30 องศา หรือตามแผนการรักษา

ลำคอตรงไม่หักพับงอ ลำตัวตรงรวมทั้งขาหนีบ

สะโพกไม่งอเกิน 90 องศา

กำหนด zero point ตรงกับกึ่งกลางรูหู ในท่านอนหงาย(Foramen of Monro)

ตั้งระดับความดันตามที่แพทย์กำหนด โดยวัดจากกึ่งกลางรูหู วัดระยะทางหน่วยเป็นเซนติเมตรขึ้นไปในแนวดิ่ง จนถึงจุดหยด/จุดโค้งสูงสุด

ติดป้ายหัวเตียงว่าเป็น ventriculostomy ตั้งระดับความดันกี่เซนติเมตร

การพยาบาล

Clamp สายระบายน้ำไขสันหลังทันทีที่มีการหลุด

กรณีที่ให้ยาปฏิชีวนะทางสายระบายน้ำไขสันหลัง ต้อง clamp EVD นานประมาณ 60 นาที

สังเกตและบันทึกสี ความขุ่นใส (CSF ที่ออกมาเป็นสีใส)

บันทึกปริมาณของน้ำไขสันหลังที่ออกมาทุก 8 ชั่วโมง ถ้าใน 24 ชั่วโมงออกมากกว่า 300 – 500 ซีซี ให้รายงานแพทย์

ตรวจสอบชุด EVD ให้เป็นระบบปิดเสมอ

บันทึกสัญญาณชีพและอาการทางระบบประสาททุก 1 ชั่วโมง หรือตามสภาพผู้ป่วย

อาการและอาการแสดงที่บ่งบอกว่ามีการระบายน้ำไขสันหลังมากเกินไป ได้แก่ เหงื่ออก ตัวเย็น หัวใจเต้นเร็ว อาเจียน

ขณะคลาย Clamp ระวังว่ามีอากาศไหลย้อนกลับเข้าไปในสายที่ต่อออกจากศีรษะของผู้ป่วยหรือไม่ (ป้องกันภาวะPneumo – cepharus )

อาการและอาการแสดงที่บ่งบอกว่ามีการระบายน้ำไขสันหลังน้อยเกินไป ได้แก่ ปวดศีรษะ คลื่นไส้อาเจียนอย่างรุนแรง
ความรู้สึกตัวเปลี่ยนแปลง

Clamp EVD เมื่อมีกิจกรรมที่ต้องกระทำต่อผู้ป่วย

หากรอบสาย ventricular catheter ถ้ามีรอยเปียกชื้น แสดงว่ามีน้ำไขสันหลังรั่วซึมออกมา ให้เปลี่ยนผ้าปิดแผลด้วยเทคนิคปลอดเชื้อ

สังเกตระดับน้ำไขสันหลังในสาย EVD มีการเคลื่อนไหวสัมพันธ์กับการหายใจหรือไม่

ระบายน้ำไขสันหลังออก หรือเปลี่ยนถุงรองรับน้ำไขสันหลังใหม่เมื่อมีปริมาณน้ำไขสันหลัง ¾ ถุง

ตรวจสอบระดับสาย Ventricular drainage ให้ตรงกันทุกเวร

ประเมินภาวะแทรกซ้อน ได้แก่ ภาวะติดเชื้อ, Intracranial bleeding, Ventriculostomy catheter obstruction และ CSF over - drainage

หลังถอดสายระบายน้ำไขสันหลัง ต้องสังเกตสัญญาณชีพและอาการทางระบบประสาทอย่างใกล้ชิดทุก 1 ชั่วโมงจนกระทั่งอาการปกติหรือคงที่

จัดทำโดย ... อาจารย์ทิพวัลย์ มีทรัพย์ A-Koi