Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
FILO. 7.-8.- 9 GAIAK (7. GAIA NATURA ETA KULTURA NORBERAREN IDENTITATEA…
FILO. 7.-8.- 9 GAIAK
7. GAIA
NATURA ETA KULTURA NORBERAREN IDENTITATEA ERAIKITZEKO
EBOLUZIOA
EBOLUZIOAREN TEORIAK
Lamarckismoa
(girafa)
Ingurunera egokitzeko, organo batzuk gehiago erabili + beste organo batzuk ez -- ond. -- desagertu. Aldaketak heredatu. Denborarekin espezie berriak sortu
Darwinismoa
Izakiak ingurunera hobeto egokitu -- ugaldu. Okerrago egokitu -- desagertu + haien bariazioak ez -- herentzian eman
Neodarwinismoa
Ingurunera egokitu -- gehiago biziraun + ezaugarriak -- herentzian eman + alderantziz. Urteetako aldaketak pilatu + organismoak eraldatu -- espezie berriak sortuz
EBOLUZIOAREN GERTAERA
Unibertsoa eta bizitza aldaketaren eta egokitzapenaren emaitza. Gaur egungo espeziak, desagertutako espezietatik datoz
Fixismoa:
izakiak gaur diren bezalakoak dira
GIZA IDENTITATEA ERAIKITZEA
HOMINIZAZIO
Def:
Espezieak eduki duten aldaketak, -- gu garenaino iristeko
Prozesu aldaketa:
Bipedismoa:
Aldaketa garrantzitsua:
bi oinetan jarri
Eskuak
askatu. Trebezia handia eman
Garezurra
biribildu + garuna handitu
Eztarrian eta arnasbideetan
aldaketa -- hizkuntza artikulatzeko
Ezaugarri neotenikoak:
heldu gabe jaio.
HUMANIZAZIOA
Def:
Gizakia gizaki bihurtu duen aldaketa eta ezaugarri materialak
Ezaugarriak:
Teknika:
Tresna artifizialak sortzeko gaitasuna edukitzea
Hizkuntza:
Pentsatzeko gaitasunarekin oso lotua. Komunikatzeko gaitasuna eman
Autokontzientzia:
Norbere buruaz jabetzea. Egiten ditugun gauzak konturatzea baita existitzen garela. "Pertsona" bihurtu
Askatasuna:
Animaliek
instintiboki jokatu.
Gizakiok
nola jokatu aukeratzeko gaitasuna
Gizartekoitasuna:
Talde handitan bizitzeko joera. Taldean, egindako gauzak, herentzian jaso. Herentzia ezinbestekoa -- bizitza nola antolatzeko
KULTURAREN GARRANTZIA GIZAKIARENGAN
GIZAKIA IZAKI NATURALA DA
Natura:
Jaiotzetik ekartzen diguna. Herentzia biologikoa
Kultura:
Ikasten duguna
KULTURAREN TRANSMISIOA
Objektuak + ohiturak
belaunaldiz-belaunaldi transmititu
Sozializazioa:
Bizitako gizarteko kultura barneratzearen prozesua
Hizkuntzaren bitartez eta helduen jokaerak imitatuz
gertatu -- sozializazioa
BESTE KULTUREN AURREAN JARRERA DESBERDINAK
Etnozentrismoa:
Beste kulturak gurea baino kaxkarragoak eta atzeratuagoak direla pentsatzea. Jarrera -- ez -- utzi -- beste kulturas ongi ulertzen
Erlatibismo kultura:
Kultura guztiek balio bera + kultur-elementuak errespetatu behar
Kulturaniztasuna:
Kultura guaztiak balioa dute, baina kritiagoak diren lementuak ere.
8. GAIA
HAUSNARKETA FILOSOFIKOA GIZAKIARI BURUZ
HAUSNARKETA FILOSOFIKOA GIZAKIARI BURUZ: ANTROPOLOGIA FILOSOSFIKOA
Antropologia filosofikoa:
Gizakiari buruzko erreflexioa, galdera batzuk: Helbururik ba al du gure existentziak?... Galderei erantzuteko beharrekoa:
gogamena-garuna auzia
edo
arima-gorputza
.
2 teoria:
dualismoa + monismoa
DUALISMOA ETA MONISMOA
Dualismoa:
gizakia 2 substantzia esberdinez osatua: gorputza + arima. Gorputza + arima -- desberdinak + independienteak. Garrantzia -- XVIII. mendera arte
Monismoa:
gizakia, substantzia bakarraz osatzen da. Gizakia gorputz materiala soilik dela defendatu. Monismo materialistak -- XIX. mendetik gaur egun arte nagusitu -- teoria
5 EZAUGARRI
GIZAKIAREN IKUSMOLDE ARRAZIONALISTA
Greziar filosofia + XVII. mendean Descartesek sortutako korronte filosofikoa
Gizakiaren ikuskera
Gizakia beste izaki bizidunetatik bereizten duena
arrazoimena
edukitzea. Arrazoimena -- arazoak + galderak erantzuteko erabili
Ikuskera dualista
defensatu: gizakia arimaz + gorputzaz osatua. Hala ere, benetako izatea arima
Bizitza zuzen bat bizitzeko arrazoimena izan behar da gure gidaria +
afektibitatea arrazoimenaren menpe
egon behar dute
Gizakion askatasuna
Erabakiak bere kabuz
hartzeko gaitasuna eman -- gizakiari. Ez -- erabat naturaren legeen menpe.
Bere buruaren jabe eta aske
bihurtu -- gizakia
Gizakion gizartekoitasuna
Gizakia
gizartekoia
-- gizartean bizitzeko joera naturala
Arrazoimena, hizkuntza eta morala
edukitzeak gizartekoi bihurtu -- gizakia
GIZAKIAREN IKUSMOLDE ESPIRITUALISTA
3 erlijio monoteista handiek (judaismoa, kristautasuna + islama) defendatu -- gizakiaren ikuskera
Gizakiaren ikuskera
Jainkoak sortua
Ezaugarri nagusi hauekin sortu -- Jainkoak gizakia:
Arrazoimena, Borondate askea + Fedea
Jainkoaren menpekoa
Gizakia Jainkoaren irudira sortua izan:
Arima espiritual bat
+ horrek eman -- balioa + duintasuna
Arimaz + gorputzaz osatua
Hil ondoren berpiztuko da
+
benetako zoriontasuna
lortu
Gizakion askatasuna
Gizakiak
arrazoimena
+
borondatea.
Horek
aske bihurtu
-- gizakia
Askatasuna mugatua,
-- Ongia + Gaizkia aurrez ezarriak
Gizakion gizartekoitasuna
Senidetasunean oinarritzen da:
gizaki guztiok familia gara gure artean
GIZAKIA MARXISMOAREN ARABERA
Gizakiaren ikuskera
Monista materialista:
izaki bizidunakbezala, bizitzeko behar batzuk ase behar
Ezaugarri bat:
Lana.
Bizitzeko behar -- baliabideak sortzeko gaitasuna
Gizakion gizartekoitasuna
Gizakia
gizartekoia
+ ezinbestekoa -- gizartea bizirik irauteko + garatzeko
Historiako gizarte guztien ezaugarria
klase sozialen arteko bereizketa + borroka
izan.
ekoizpenerako baliabideen jabetzak
definitu
Nagusitu --
ideologia
klase menperatzailearen interesak defendatzeko + menperakuntza ezkutatzeko mozorro bat baino ez da izan
Gizakion askatasuna
Askatasuna kolektiboa badago, askatasuna dago, baina bestela ez
GIZAKIA FREUDEN ARABERA
Gizakiaren ikuskera
3 egituratan banatuta:
Zera:
Supernia:
Nia:
Gizakion askatasuna
Gizakion gizartekoitasuna
GIZAKIA XX.MENDEKO FILOSOFIAN ETA GAUR EGUN
Gizakiaren ikuskera
Gizakion askatasuna
Gizakion gizartekoitasuna
9. GAIA
ETIKA: MORALARI BURUZKO TEORIAK
Moralaren esparrua
Zer dagoen ongi + gaizki
bereistu
"Zere egin behar du?"
galderari erantzun
Arauez osatu:
zein ekintzak diren onak + zein ez zehaztu -- arauak ditugu gizabakoak
Arau moralen ezaugarriak
Denak ez -- arau moralak. Ezaugarriak:
Autoobligazioa:
Gue
barrean edo kontzientziak ezarri
-- arauak, -- ez datoz kanpotik
Unibertsaltasuna:
Arau moral bat dugunean,
pertsona guztientzako balio
duela sentitu
Baldintzarik ez izatea:
Balioak betetzen ditugu,
betebeharra sentitzen dugulako
+ ez beste helburu bat lortzeko
Etika
Arau moralei buruzko hausnarketa.
Filosofiaren adar bat
Galdera batzuk daude
Moraltasunaren erroak
Askatasuna:
Gizakiok nola jokatu
aukeratzeko askea delako
behar ditu arau moralak. Askatasuna ez -- moralik ez
Gizartekoitasuna:
Pertsona askorekin bizi garenez, gure
ekintzek besteengan eragina.
Horregatik -- arau moralak behar ditugu gure jokabideak zuzentzeko
Erantzukizuna:
Gizakia bere
ekintzen erantzule
-- askea delako + ekintzek ond.-ak dakartzelako