Hoofdthema's uit de systeem en communicatietheorie
SCT: Oorspong begin jaren 50 Californië
Salvador Minuchin
Palo Alto Groep
Paul Watzlawick
Gregory Bateson
Donald Jackson
Jay Haley
John Weakland
Inhouds- betrekkingsniveau
Inhoud: wat er gezegd wordt (buitenkant communicatie)
Betrekking: Hoe het gezegd wordt (binnenkant communicatie)
Complementaire betrekking
verschil in positie; superieur (one up) en onderschikt (one down)
Symmetrische betrekking
Gelijkwaardige positie
Conflicten spelen zich vaak af op betrekkingsniveau
Relatiedefinitie
Zelfomschrijving en relatiedefintie
Non-verbaal
Hoe wil ik dat je met me omgaat
Hoe wil ik dat je me ziet
Wat vind ik van jou?
Zelfpresentatie en relatievoorstel
Relatievoorstel
Gedragsopdracht
Zelfomschrijving
De ander kan dit voorstel aanvaarden, negeren of verwerpen
Ander accepteert: Ik leidend, jij volgend
Ander verwerpt en doet een eigen voorstel: ander stelt zich als gelijke op
Ik accepteer: Ik volgend, jij leidend
Complementaire en symmetrische relaties
Verschil in positie
Gelijke positie
Strijd om gelijke positie
Interpunctie
Verschillen in interpunctie
Strijd over de werkelijkheid of feiten
Watzlawick: betrekkingsblindheid
Blindheid over hoe de communicatie verloopt
5 axioma's
Watzlawick: de pragmatische aspecten van de menselijke communicatie: Kern theorie in 5 axioma's
Alle gedrag is communicatie, je kan niet niet-communiceren
Elke communicatie bevat een inhouds- en betrekkingsniveau
Karakter betrekking is afhankelijk van de interpunctie van de reeksen communicatie tussen personen
Mensen communiceren digitaal en analoog
Elke uitwisseling communicatie is symmetrisch of complementair
Diskwalificaties
Iets zeggen/ ontkennen zonder dit echt te zeggen
Stilte/ zwijgen/ ontwijken
Indirect reageren
Humor inbrengen
generaliseren
Ontkennen
Zinnen niet afmaken
Ziektesymptonen
Zelfdiskwalificatie
wisselen praten tussen heden en verleden
Zijdelings reageren
Erkenning en bestaansniveau
Laing 1971: Het zelf en de anderen "eenieder draagt bij aan andermans ontplooiing of vernietiging"
Bestaansniveau
vragen rond het vinden van erkenning van de eigen identiteit
Bevorderen , ondermijnen elkaars zelfgevoel
Manieren om elkaars bestaan te onderschrijven
Visueel; glimlach
Handdruk
Schouderklop
Sympathiebetuiging
Erkenning ene mens door de ander in zijn totaliteit is ideaal maar komt zelden voor
Zelfpresentatie en privézelfbeeld
Zijn niet altijd gelijk aan elkaar
Beter voordoen tbv erkenning en acceptatie
Bij dreiging ontmaskering zelfpresentatie
Verdedigingstechnieken (Levenstechnieken)
rationalisatie
Projectie
Verdringing
regressie
Vermijding
apathie
Erkennen/ Niet erkennen
Laing: Wordt de ontplooiing van iemand zo gestoord doordat de omgeving steeds maar geen erkenning geeft dan kunnen we spreken van schizogene omgeving
Quasi-erkenning en socialisatie
De indruk wekken dat er sprake is van erkenning
Komt voor in veel gezinnen: ouders onderling/ ouder - kind
Erkenning verlenen aan een fictie
Tekorten van ouders moeten door het kind worden opgevuld
Bepaalde kwaliteiten sterk stimuleren en andere kwaliteiten niet opmerken
Jarenlange onderkenning leidt ertoe dat iemand in een scheve positie beland
Op drie niveau's
Inhoudsniveau
Betrekkingsniveau
Bestaansniveau
reactie op inhoudsaspect van de ander
Reactie op het relatievoorstel
Omschrijving zichzelf en de ander
Aanvaarden/ instemmen
Bevestigen
Afwijzen
Diskwalificeren
Verwerpen
Negeren
Erkennen
Gedeeltelijk erkennen/ miskennen
Niet erkennen
drie aspecten van erkenning
Schutz 1975
Inclusie
controle
Affectie
De erkenning dat je er bent
De erkenning voor wat je kunt
De erkenning voor wie je bent als persoon
Betrekkingsniveau
Betrekkeingniveau
Betrekkingsniveau
Grenzen van de relatie: Wie hoort er wel of niet - oriëntatiefase tijdens groepsontwikkeling
Wie is up en wie is down, machtsverhouding - invloedsfase groepsontwikkeling
Onderlinge afstand, nabijheid - affectiefase groepsontwikkeling
Intermezzo over vriendschap op betrekkings- en bestaansniveau
Begint vaak bij sympathie
Verdieping
Zelfonthulling
Gelijkenissen en verschillen worden duidelijker
Eerste onderzoeker: Sidney Jourard 1967
Leidt tot meer sympathie en waardering
Van Ussel 1975
Van liefde is pas sprake wanneer de grens van de openbare leefwereld naar de intieme leefwereld wordt overschreden (van hoe je gezien wordt en hoe je echt bent)
Zelfwaardering is noodzakelijk voor een gelijkwaardige vriendschap (Van Remmerswaal vindt dat dit omgekeerd ook geld)
Laing 1971: Eenieder draagt bij aan andermans ontplooing of vernietiging
Drie aspecten van ontplooiing waarbij erkenning een grote rol speelt
Sympathie: perifere erkenning
Vriendschap: centrale erkenning
Liefde: centrale erkenning die dieper gaat dan vriendschap
click to edit