Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Verenigde Provinciën: koopliedenrepubliek en HRR (2) bestuur: (bestuur in…
Verenigde Provinciën: koopliedenrepubliek en HRR
VP
1)
republiek:
leider wordt niet door erfopvolging aangesteld
in
1581
erkenden
noordelijke provinciën
de Spaanse vorst (Filips2 niet meer als hun vorst)
er kwamen stadshouders (Van Oranjes) die de Republiek der Verenigde Provinciën vertegenwoordigden
2)
bestuur:
bestuur in handen van Gewestelijke Staten met aan hoofd de raadspensionaris
hoogste gezag: stadshouder
nationale bestuur uitgeoefend door Staten-Generaal
-> sprake van burgerlijke samenleving
3)
verhouding kerk en staat:
alleen Calvinisten mogen godsdienst openlijk belijden
Calvinistische kerk
-> alleen bezig met godsdienstige aangelegenheden
kerk en staat
-> enkel bezig met bestuur van rechtspraak
1 godsdienst (Anglicansime) toegestaan & kerk en staat probeerde alle vormen van ketterij uit te roeien
4)
gouden eeuw:
groei van handel
vluchtelingen uit Zuidelijke Nederlanders met kennis, handelskapitaal, boeken, handelsrelaties... -> noordelijke Nederlanden omdat er daar godsdienstaangelegenheden & rijkdom van gebied was
handel met Azië belangrijk maar handelaars gaan in Azië tegen elkaar opbieden waardoor inkoopprijzen hoger worden, verkoopprijzen lager -> verlies
ontstaan VOC -> kooplieden gedwongen om samen 1 handelsonderneming te worden, zij mochten als enigen handel drijven, oorlog voeren, soldaten plaatsen & verdragen sluiten met Aziatische vorsten
HRR 1) herhaling
30jarige
oorlog (1618-1648) -> protestanten vs RK
HRR
1) landen ->Duitsland, Oostenrijk, Tsjechië
2)
vrede van Augsburgs:
Karel V sloot vrede met Duitse vorsten die nu vrij en ongebonden de godsdienst in hun gebied mochten kiezen maar onderdanen moesten keuze van vorst volgen
3) rijksvorsten richten protestantse staatskerken in, keizer (habsburger & katholiek) wou macht centraliseren en er kwamen zowel godsdienstige als politieke tegenstellingen waardoor er bondgenootschappen ontstonden
4) 30jarige oorlog ->
godsdienstoorlog
maar Frankrijk (katholiek) koos kant van protestantse Zweden en republiek omwille van politiek voordeel -> oorlog beëindigd met vrede van Westfalen
resultaat: Spanje erkende republiek der Verenigde provinciën en habsburgse keizer was politiek verzwakt en delen van HRR waren verwoest
5)
Mondiale rivaliteit
Franse koning -> Lodewijk XIII bestreed het principe van Mare Clausum (gesloten zee) waarbij Spanje, Portugal de wereldzeeën verdeeld hadden & toelating tot doorvaart aangevraagd moest worden
Frankrijk, Engeland, republiek verreisden het principe van Mare Liberum (open zee)
Resultaat: vorstelijke centralisatie door Duitse keizer in HRR zal uitmonden in EU oorlog waar vooral macht over Europa centraal staat. uiteindelijke resultaat zal zijn dat dat Habsburgse keizer politiek verzwakt was & dat Frankrijk macht over EU overneemt van Spanje