Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
CHUYỂN DẠ SINH NON (TỔNG QUAN (ĐỊNH NGHĨA
sinh ra trước khi tuổi thai…
CHUYỂN DẠ SINH NON
-
TỔNG QUAN
-
Tuổi thai
- Sơ sinh đủ tháng: sơ sinh với tuổi thai lúc sinh là từ 37 - 42 tuần.
- Thai kỳ kéo dài quá ngày dự sinh: thai kỳ kéo dài > 42 tuần vô kinh.
- Trẻ sanh non: trẻ được sinh ra trước 37 tuần
- Cực non: dưới 28 tuần
- Rất non: 28 - 31 tuần
NGUYÊN NHÂN
- chỉ định can thiệp y khoa (20%): tiền sản giật, nhau tiền đạo, chậm tăng trưởng trong tử cung nặng gây suy thai
- tự phát (20%): đa phần liên quan đến chuyển dạ sanh non hoặc ối vỡ non trên thai non tháng (Preterm Premature Rupture Of Membranes - PPROM).
BỆNH SINH
- Hoạt hóa trục hạ đồi-tuyến yên-tuyến thượng thận ở mẹ hoặc thai nhi do stress -> tăng tiết prostaglandin
- Nhiễm trùng (màng đệm, màng rụng hoặc toàn thân) và microbiome bệnh lý.
- Xuất huyết tại lớp màng rụng (bong nhau).
- Căng dãn tử cung quá mức do một tình trạng nào đó như đa thai, đa ối.
YTNC
- Tiền căn có sanh non, chuyển dạ sinh non, ối vỡ non. Mẹ hút thuốc lá.
- NT: nhiễm trùng tiểu, nhiễm khuẩn âm đạo (Bacterial Vaginosis) (BV), nhiễm trùng ối.
- Nhau: Bất thường bánh nhau: nhau bong non, nhau tiền đạo.
- Tử cung:
- Căng dãn tử cung quá mức như đa thai, đa ối.
- Tử cung bị biến dạng do u xơ-cơ trơn tử cung, tử cung có vách ngăn hay các dị tật cấu trúc khác của tử cung
- Hở eo cổ tử cung nguyên phát hoặc thứ phát sau can thiệp y khoa như sau khoét chóp cổ tử cung …
TRIỆU CHỨNG
TC của chuyển dạ sanh non là các dấu hiệu của chuyển dạ, xuất hiện sớm trước 37 tuần
ĐÁNH GIÁ
Fetal Fibronectin (fFN)
- glycoprotein ngoại bào có nhiệm vụ gắn kết các màng thai và màng rụng.
- thường tìm thấy trong dịch tiết cổ tử cung trong giai đoạn sớm của thai kỳ và khi thai kỳ gần đủ tháng.
Hiện diện fFN trong dịch cổ tử cung chứng tỏ chất “keo” gắn kết này đang bị bong tróc, nói cách khác là có dấu hiệu của sanh non.
mục tiêu khi thực hiện test: nằm ở giá trị tiên đoán âm.
- nếu khảo sát fFN (-) trong dịch tiết âm đạo-cổ tử cung, thì khả năng thai phụ sẽ sinh non trong vòng 7 ngày kế tiếp là rất thấp, khoảng 1%, với giá trị dự báo âm là 97.4%.
(Giá trị dự báo dương của test là 78.3%.)
Chiều dài kênh tử cung
-
-
Ý NGHĨA:
- thai phụ không có triệu chứng, nếu chiều dài ctc ngắn < 25 mm thì nguy cơ sinh non sẽ tăng lên.
- sản phụ có triệu chứng nhưng chiều dài ctc vẫn còn dài hơn 30 mm thì nguy cơ có sinh non trong vòng 7 ngày kế tiếp chỉ là 1%.
Bất thường microbiome
điều trị Bacterial Vaginosis (BV) có triệu chứng sớm trước tuần 20 làm giảm tần suất sanh non (thông qua hiệu quả làm giảm vỡ ối do viêm mạn các màng thai)
- nguy cơ cao chuyển dạ sinh non & có triệu chứng của BV -> cân nhắc điều trị nhiễm khuẩn âm đạo.(tiến hành trước 20 tuần tuổi thai)
- nguy cơ thấp & không có triệu chứng -> không có khuyến cáo điều trị vì tỷ lệ sinh non không giảm so với nhóm chứng.
Khi đã có triệu chứng của sanh non thì việc điều trị nhiễm khuẩn là không còn hiệu quả nữa.
=> trúng đích, đúng thời điểm thì mới có thể có hiệu quả
ĐIỀU TRỊ
Mục đích:
Trì hoãn cuộc chuyển dạ sanh non cho tới khi corticosteroids đạt được hiệu quả.
Thời gian này là 48 h
THUỐC GIẢM GÒ
-
CCĐ: chuyển dạ đã tiến triển nhiều, thai nhi đã trưởng thành, thai nhi dị tật, nhiễm trùng trong tử cung, xuất huyết âm đạo lượng nhiều, và tiền sản giật nặng.
-
off-labelled
khá nhiều tác dụng phụ,
cần cân nhắc
-
MgSO4: ko dùng để giảm gò mà bảo vệ thần kinh cho thai rất non, dưới 32 tuần.
Corticoidsteroid
-
có thể nguy hiểm cho thai:
có khả năng gây tác hại cho hệ thần kinh thai nhi khi bị lạm dụng.
gây apoptosis trên khu vực hồi hải mã, gây giảm tổng khối tế bào thần kinh có chức năng ký ức và phản xạ có điều kiện (học tập) ảnh hưởng mạnh đến năng lực trí tuệ sau này của trẻ.
-
có thể có tác hại trên mẹ, nên lưu ý khi dùng trên thai phụ có rối loạn chuyển hóa carbonhydrate hay có tình trạng nhiễm trùng.
- 1 liều trước sinh duy nhất phải thực hiện cho những thai phụ có nguy cơ trực tiếp của sinh non trước 34 tuần
- 1 liều khẩn cấp duy nhất có thể được cân nhắc một cách vô cùng cẩn trọng nếu
- đã điều trị hơn 2 tuần trước đó
- tuổi thai nhỏ hơn 32 tuần 6 ngày
- thai phụ được đánh giá trong thực tế lâm sàng sẽ sinh trong vòng một tuần.
Liều dùng:
1 trong 2
- Betamethasone (12 mg) tiêm bắp, 2 liều, cách 24 giờ
- Dexamethasone (6 mg) tiêm bắp, 4 liều, cách 12 giờ
DỰ PHÒNG SANH NON
Progesterone
dự phòng sanh non cho thai phụ có tiền căn sanh non và hiện có kênh tử cung ngắn <25 mm
(Trong những trường hợp khác, việc dùng progesterone không được chứng minh là có lợi.)
Khâu vòng cổ tử cung
-
- cổ tử cung ngắn nhưng không có tiền căn sinh non thì không thấy lợi ích nào khi tiến hành thủ thuật này.
- Ở những trường hợp song thai, khi khâu cổ tử cung sẽ làm tăng nguy cơ chuyển dạ sinh non.
-