Filozofia gjate shekullit te XVII
Kushtet e lindjes se dy rrymave
rritja e tolerances fetare
rritja e liberalizimit
zhvillimi shkences
Doktrinat kryesore
Racionalizmi
Empirizmi
Dija eshte rezultat i arsyetimit deduktiv dhe intelektual
Filozofet
Dekarti
Lajbnici
Paskali
Njohja arrihet permes pervojave te shqisave
Filozofet
Loku
Hobs
Berkli
Rrethanat historiko-sociale
Luftra civile/fetare
Bekon
krize politike , fetare
Spinoza
Pasqyronte fitoren e mendimit racional dhe shkencor ndaj dogmes se krishtere
krijues i metodes shkencore
refuzoi filozofine e kaluar
ne qender te filozofise se tij njohurite shkencore
Teoria e Idhujve
Idhuj - gabime dhe iluzione jo te verteta
Idhujt e fisit- thjeshtimi i gjerave
Idhujt e shpelles -origjin nga natyra e individeve , varet nga edukimi dhe rrethanat ku ai jetonte . e krahason me mitin e shpelles
Idhujt e sheshit publik- gabim qe vjen nga nderveprimi me njerezit
Idhujt e teatrit- gabime qe i ngarkohen teorive filozofike dhe krijojne kuptime jo te verteta
sistemi i ri logjik te bazohej ne induksion dhe jo ne silogjizem
e bazuar ne eksperiment me qellim testimin e hipotezes se studimit
njohja fillon me gjera konkrete dhe jo fjale
kalimi gradual nga e vecanta ne te pergjithshmen
tabelat ne kete metode
e shmangies- rastet kur dukora mungon
e shkalles- dukuria ekziston por ndryshon sipas shkalleve te intensitetit
e prezences- rastet ku shfaqet dukuria
Dekarti
arsyeja dhe mendja , e vetmja aftesi per te njohur boten
metoda e dyshimit
krijues i rregullave te metodes qe mundeson korrigjimin e gjykimeve tona
Mendoj , pra ekzistoj
te mos pranojme per te vertete dicka qe nuk e dime me siguri , por vetem kur mendja jone ska asnje dyshim
te ndajm problemin dhe ta shyrtojme ne aq pjese sa te jemi te sigurt qe e zgjidhim mire
te udheheqim me rregull mendimet tona ne njohjen e sendeve , duke u nisur nga e thjeshta tek e nderlikuara
te bejme analize dhe rishikim
Spinoza
filozofi dualiste
pranonte ekzsistencen e dy subst. te ndryshme
trupin
mendimi
vepron sipas ligjeve matematikore , mekanike
veti e shpirtit tone
nderveprojne sebashku
gjeometria e dekartit
themeluei i filozofise moderne
trajtimi i problemave gjeometrike si ekuacione
cliron gjeometrin ng kufijte e imagjinate
zgjidhjen e problemave te azgjidhura me pare
rithemelim i nohurive te pergjithshme
ndryshim i metodave shkencore
Thelbi i natyres njerezore
Etika
Politika
kerkon te verteten
metoda gjeometrike , e vetmja menyr studiuese e realitetit
Zoti eshte natyra
permban perkufizime , aksoma
zoti shkaku i cdo gjeje
Loku
Hobsi
shteti duhet te ndertohet ne menyre racionle
deshira
pasioni
dija e vertete te con drejt lumturise
dhimbja
gezimi
shteti duhet te garantoj sigurine
spinoza eshte demokrat
liria e ndergjegjes absolute
kerkoi rithemelim ne politik
ne filozofin e tij ndikuan
ndertues i teorise se shtetit modern
gjithcka eshte fizike dhe maeriale
Kepleri
Galileu
nuk i le vend te mmbinatyrsmes dhe mendjes
modeli mekanik i sjelljes njerezore
gjendja natyrore, lufte e te gjitheve kunder te gjitheve
shtet si marrveshje sociale mes individesh
monarkia forma me e mire e qeverisjes
nenshtrim ndaj nje autoriteti absolut , per paqe
pranoi ekzistencen e zotit
ne primitivitet njerezit drejtoheshin nga ligjet morale, por nga pakujdesia i shkelnin
idete jane te kufizuara nga eksperienca
ne gjendje natyrore ekzistonte barazia dhe liria
dy burimet e njohjes
gjithcka qe dime buron nga pervoja
ndijimi
refleksionin , arsyetimit njerezor
shoqeria duhet te bazohet ne tolerancen fetare
ishte per ndarjen e shtetit nga kisha
Ligjet sipas Lokut
Morale
Civile
Hyjnore
politika e shtetit liberal te lokut
mbrojtja e te drejtave nga shteti
mbrojtja ligjore e te drejtes se prones private
zgjedhja e perfaqsuesve dhe ndarja e pushtetit
e drejta per te gezuar frutin e punes
Toleranca fetare. Ndarja e kishes nga shteti
Punoi : Atea Zhonga XI-5