Filozofia gjate shekullit te XVII

Kushtet e lindjes se dy rrymave

rritja e tolerances fetare

rritja e liberalizimit

zhvillimi shkences

Doktrinat kryesore

Racionalizmi

Empirizmi

Dija eshte rezultat i arsyetimit deduktiv dhe intelektual

Filozofet

Dekarti

Lajbnici

Paskali

Njohja arrihet permes pervojave te shqisave

Filozofet

Loku

Hobs

Berkli

Rrethanat historiko-sociale

Luftra civile/fetare

Bekon

krize politike , fetare

Spinoza

Pasqyronte fitoren e mendimit racional dhe shkencor ndaj dogmes se krishtere

krijues i metodes shkencore

refuzoi filozofine e kaluar

ne qender te filozofise se tij njohurite shkencore

Teoria e Idhujve

Idhuj - gabime dhe iluzione jo te verteta

Idhujt e fisit- thjeshtimi i gjerave

Idhujt e shpelles -origjin nga natyra e individeve , varet nga edukimi dhe rrethanat ku ai jetonte . e krahason me mitin e shpelles

Idhujt e sheshit publik- gabim qe vjen nga nderveprimi me njerezit

Idhujt e teatrit- gabime qe i ngarkohen teorive filozofike dhe krijojne kuptime jo te verteta

sistemi i ri logjik te bazohej ne induksion dhe jo ne silogjizem

e bazuar ne eksperiment me qellim testimin e hipotezes se studimit

njohja fillon me gjera konkrete dhe jo fjale

kalimi gradual nga e vecanta ne te pergjithshmen

tabelat ne kete metode

e shmangies- rastet kur dukora mungon

e shkalles- dukuria ekziston por ndryshon sipas shkalleve te intensitetit

e prezences- rastet ku shfaqet dukuria

Dekarti

arsyeja dhe mendja , e vetmja aftesi per te njohur boten

metoda e dyshimit

krijues i rregullave te metodes qe mundeson korrigjimin e gjykimeve tona

Mendoj , pra ekzistoj

te mos pranojme per te vertete dicka qe nuk e dime me siguri , por vetem kur mendja jone ska asnje dyshim

te ndajm problemin dhe ta shyrtojme ne aq pjese sa te jemi te sigurt qe e zgjidhim mire

te udheheqim me rregull mendimet tona ne njohjen e sendeve , duke u nisur nga e thjeshta tek e nderlikuara

te bejme analize dhe rishikim

Spinoza

filozofi dualiste

pranonte ekzsistencen e dy subst. te ndryshme

trupin

mendimi

vepron sipas ligjeve matematikore , mekanike

veti e shpirtit tone

nderveprojne sebashku

gjeometria e dekartit

themeluei i filozofise moderne

trajtimi i problemave gjeometrike si ekuacione

cliron gjeometrin ng kufijte e imagjinate

zgjidhjen e problemave te azgjidhura me pare

rithemelim i nohurive te pergjithshme

ndryshim i metodave shkencore

Thelbi i natyres njerezore

Etika

Politika

kerkon te verteten

metoda gjeometrike , e vetmja menyr studiuese e realitetit

Zoti eshte natyra

permban perkufizime , aksoma

zoti shkaku i cdo gjeje

Loku

Hobsi

shteti duhet te ndertohet ne menyre racionle

deshira

pasioni

dija e vertete te con drejt lumturise

dhimbja

gezimi

shteti duhet te garantoj sigurine

spinoza eshte demokrat

liria e ndergjegjes absolute

kerkoi rithemelim ne politik

ne filozofin e tij ndikuan

ndertues i teorise se shtetit modern

gjithcka eshte fizike dhe maeriale

Kepleri

Galileu

nuk i le vend te mmbinatyrsmes dhe mendjes

modeli mekanik i sjelljes njerezore

gjendja natyrore, lufte e te gjitheve kunder te gjitheve

shtet si marrveshje sociale mes individesh

monarkia forma me e mire e qeverisjes

nenshtrim ndaj nje autoriteti absolut , per paqe

pranoi ekzistencen e zotit

ne primitivitet njerezit drejtoheshin nga ligjet morale, por nga pakujdesia i shkelnin

idete jane te kufizuara nga eksperienca

ne gjendje natyrore ekzistonte barazia dhe liria

dy burimet e njohjes

gjithcka qe dime buron nga pervoja

ndijimi

refleksionin , arsyetimit njerezor

shoqeria duhet te bazohet ne tolerancen fetare

ishte per ndarjen e shtetit nga kisha

Ligjet sipas Lokut

Morale

Civile

Hyjnore

politika e shtetit liberal te lokut

mbrojtja e te drejtave nga shteti

mbrojtja ligjore e te drejtes se prones private

zgjedhja e perfaqsuesve dhe ndarja e pushtetit

e drejta per te gezuar frutin e punes

Toleranca fetare. Ndarja e kishes nga shteti

Punoi : Atea Zhonga XI-5