Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
назоўнік (Агульнае значэнне (Рэчыўны (рэчыўныя назоўнікі, як правіла,…
назоўнік
Агульнае значэнне
Уласны
уключаюць імёны, прозвішчы, тапанімічныя і абстранамічныя назвы, клічкі жывёл (Васіль, Беларусь, Марс)
Агульны
з'яўляюцца назвамі цэлых класаў адгародных прадметаў, з'яў, паняццяў і г. д. (кніга, снег і г. д)
Адушаўлёны
Туды ўваходяць агульныя назвы людзей, жывёл, насякомых, асобыя назвы (імёны, прозвішча, імёны па бацьку, мянушкі і інш.), назвы фантастычных і міфалагічных істот, назвы цацак, назвы шахматных фігур і карт, назвы памершых людзей.
Неадушаўлёны
назвы прадметаў, прылад, рэчываў, дрэў і раслін, з'яў прыроды, абстрактных паняццяў, а таксама сукупнасць прад
Канкрэтны
абазначае прадмет, аб'екты, з'явы і г. д., якія ўспрымаюцца як асобныя рэаліі і паддаюцца лічэнню
Абстрактны
абазначае разнастайныя адцягненыя паняцці, пачуцці, стан, цярпенне і працэсы: радасць, злосць, каханне і г. д.
Зборны
абазначае сукупнасць аднародных або падобных прадметаў як адно цэлае: лісце, калоссе, галлё і г. д.
Рэчыўны
абазначае рэчывы аднароднага саставу: карысныя выкапні, металы, газы, лекі і прэпараты, прадукты харчавання, злакі, травы, ягады, агародныя культуры, тканіны, прыродныя з'явы
рэчыўныя назоўнікі, як правіла, ужываюцца толькі ў форме адзіночнага ліку і не спалучаюцца з колькаснымі лічэбнікамі.
такія назоўнікі могуць спалучацца з словамі: шмат, мала, трохі, столькі, колькі, некалькі
некаторыя рэчыўныя назоунікі маюць форму толькі множнага ліку: апілкі, дрожджы, духі, кансервы
Сінтаксічная роля
дзейнік
выказнік
дапаўненне
акалічнасць
азначэнне
марфалагічныя прыметы
род
жаночы
#
неякавы
#
Мужчынскі
#
агульны
нескланяльныя назоунікі
геаграфічныя назвы - па родзе агульнага назоуніка, якім можна замяніць уласную назву: Гаіці(краіна)-ж.р.
абрэыіатуры
вызначаюцца па апорным слове: СП(сумеснае прадпрыемства )- н.р.
неашаўлёныя назоунікі - н.р.
Выключэнне: салямі, кальрабі-ж.р., сулугуні, сірока- м.р., еўра- м.р і н.р.
назвы жывых істот - м.р (кенгуру, шымпанзэ)
Выключэнне: цэцэ, швасі- ж.р.
скланенне
2-е скланенне (м.р - канчатак нулявы; н.р - канчаткі:-а,-о,-е)
цемя, вымя, семя, полымя
на мяккі зычны (М. скл)
асабовыя - канчатак :-ю
неасабовыя- канчатак:-і
на зацвярдзелы (М. скл)
асабовыя- канчатак:-у
неасабовыя- канчатак:-ы
на цвёрды(М. скл)
асабовыя- канчатак:-е
неасабовыя- канчатак:-е
г,х//з'с'(рэдкая з'ява) (М. скл)
асабовыя- канчатак:-е
неасабовыя- канчатак:-е
г,х (М. скл)
асабовыя- канчатак:-у
неасабовыя- канчатак:-у
к(М. скл)
асабовыя- канчатак:-у
неасабовыя- канчатак:-у
3-е скланенне (ж.р.-канчатак нулявы)
на зацвярдзелы
Н. скл.= В. скл.-канчатак нулявы
Р.скл=Д.скл.=М.скл.-канчатак:-ы
Т.скл.-канчатак:-у
на цвёрды і мяккі зычны
Н. скл.= В. скл.-канчатак нулявы
Р.скл=Д.скл.=М.скл.- канчатак:-і
Т.скл.-канчатак:-ю
1-е скланенне (ж.р - канчаткі:-а,-я)
асновы
(Д.скл=М.скл.)на мяккі зычны + і
(Д.скл=М.скл.) на цвёрды + е
(Д.скл=М.скл.) на г,х/з'с'+е; на к/ц + ы, э(пад націскам)
(Д.скл=М.скл.) на зацвярдзелы + ы
2-е скланенне Р. склон (м.р - а,-я; неякі род -а;-я)
канчаткі -а,-я.
назоўнікі на -ок
асобы і істоты
навуковыя і тэхнічныя тэрміны
Выключене: склону, тэксту, роду, ліку, націску, перакладу
канкрэтныя
назвы танцаў, гульняў, спартыўныя тэрміны
Выключене: спорту, батэрфляю
органы і часткі цела
Выключене: твару
геаграфічныя назвы
грамадскія арганізацыі
прамежкі часу, даўжыні, плошчы, вагі
Выключене: веку, ранку, часу
канчаткі -у,-ю.
зборныя
Выключене: статка, табуна, экіпажа
з'явы прыроды
абстрактныя
напрамкі, форма, прасторавыя, паняцці
Выключене: поўдня
грамадскія фармацыі
захворванні
падзеі жыцця
рэчыўныя
Выключене: аўса, хлеба, жаўтка, бітка
аддзеяслоўныя
матэрыял, з якога зроблены прадмет
фразеалагізмы
лік
адзіночны
зборныя назошнікі
большасць абстрактных назоўнікаў (радасць, смеласць)
Большасць рэчыўных назоунікаў (вада, снег, лёд)
назвы месяцаў, напрамкаў свету(захад, верасень)
Большасць уласных назоўнікаў (Нёман, Джэк Лондан )
множны
Скланяльныя назоўнікі з канчаткамі -і, -ы ў пачатковай форме
парныя або састаўныя прадметы
уласныя назвы
грамадскія працэсы, дзеянні
часавыя адрэзкі, святы, абрады, гульні
сукупнасць чаго-небудзь
рэчывы, прадукты, адыходы вытворчасці
абстрактныя паняцці
склон
давальны
вінавальны
родны
#
творны
назоўны
#
месны
.
.
.