Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
XX. eta XXI. mendeak Espainian (XX. mendearen hasiera Espainian (Europako…
XX. eta XXI. mendeak Espainian
XX. mendearen hasiera Espainian
Alfontso XIII.a
Alfontso XIII.a
izendatu zuten errege.
ARAZOAK
Liskar oso bortitzak burgesiaren eta
langile mugimenduen
artean.
Kataluinan eta Euskadin
autonomia
eskatzeko mugimenduak sortu ziren.
1898an estatu batuen kontrako gerraren ondorioz, Espainiak
Kuba
,
Puerto Rico
eta
Filpinak
galdu zituen (bere azken koloniak) . Ondorioz krisi politiko bat sortu zen eta militarrekiko erresumina zabaldu zen.
Espainiak XIX: mendean
Marokon
lortu zituen lurretan gerra etengabea zegoen eta milaka soldadu hil ziren.
Primo de Riverak
diktadura ezarri zuen, baina ez zituen gauzak obetu.
Alfonso XIII.ak alde egin zuen
Bigarren erepublika
aldarrikatu zen.
Bigarren errepublika
Konstituzio berri bat sortu zen eta herritar guztiek eskubide berdina zituztela eta emakumei boskatzeko eskubidea ezarri zuen.
ERREFORMAK
Eskola asko eraiki zituzten,
hezkuntza publikoa
bermatzeko.
Kataluinako estatua
onartu zuten eta kataluina autonomia eskualde bihurtu zen.
Langileen
soldatak
igo zituzten
Armada modernizatzen
saiatu ziren. Armada gobernuarekin haserretzea ekarri zuen horrek.
Nekazaritza erreforma
bat hasi zen gutxiengoaren esku zegoen lurra banatzeko.
Eliza eta estatua banatu zituzten
, eta erlijio katolikoa erlijio sinezmen ofiziala izateari utsi zion.
Europako testuingurua
Gatazkak
zeuden Europan
Europako potentzia handiak( Alemania, Britania handia eta Frantzia) borrokan zeuden Afrikaren kontrola eskurazteko.
1914an egoerak leher egitearen arrazoi bat
Indiustrializazioa areagotu
burgesiaren
eta
langileen
arteko liskarrak.
Langileak antolatzen hasi ziren beraien bizi baldintza gogorrak hobetzeko.
Gerra zibila eta diktadura
Gerra zibila
Gerraren aurreko uneak
1936an
Fronte popularrak
( errepublikaren erreformak bulltzatzen eta defendatzen zituzten alderdien taldeak) irabazi zituen autezkunde orokorrak
Hautezkunde horiek zatiketa handia sortu zuten Espainiako gizartean, ondorioz, hurrengo hilabeteetan gatazka sozial eta politiko ugari egon ziren.
1936ko uztailean Marokon zeuden armadako kideak Gobernuaren aurka altzatu ziren, erreformen aurka zeudenen babesarekin. Boterea eskuratu nahi zuten baina bakarrik herrialdearen zati batena lortu zuten
Gerra
2 BANDO
Errepublikanoak
Matxinatuak edo nazionalak (Franko)
ETAPAK
2.etapa
1937ko martxoa
Bando nazionalak Kantauri itsasoaren ingurua hartu zuen eta Mediterranioratz abiatu zen.
Azken etapa
1939ko otsaia
Azkenengo erasoa egin zuten eta matxinatuek gerra irabazi zuten. Errepublikano askok Frantziara ihez egin zuten.
1. etapa
1936ko uztaia
Frankoren tropak Andaluziatik eta extremaduratik gora egin eta Madril hartzen saiatu ziren baina han erreziztentzia egon zen
Francoren diktadura.
Gerra ondoren
Francisko Franco
jeneralaren
diktadura
hasi zen. Franco hiru urte lehenago matxinatutako militarra zen. Konstituzioa kendu eta lege berriak ezarri zituen.
Autezkunde askeak debekatu
zituen, baita alderdi politikoak eta sindikatuak ere.
Herritar asko
bere ideiendandik
jazarriak
izan ziren
Prentza askatazuna
indargabetu zuen
Hasierako urteak
Pobrezia, eskazia eta goseteak
Nazioarteko blokleoa
Espainian
Espainiar askok emigratu egin zuten aukera bila, erreprezioagaitik eta arrazoi ekonomikongaitik
50eko hamarkada
Egoera hobetu egin zen. Espainiari blokeoa kendu zitzaion eta
nazio batuen erakundean
onartua izan zen.
Nekazari exodoa egon zen eta nekazari gehienak Bartzelonara eta Madrilera joan ziren.
60ko hamarkada
Hazkunde ekonomikoko garai bat egon zen,
garaipeneraako joera
nagusitu baizen eta bizi mailak gora egin zuen.
1975ean Franko hil zenez amaitu egin zen diktadura.
1975etk gaur egun arte
Trantzizioa eta konstituzioa
1975ko azaroan Franco hil eta gero
Joan Karlos I
. (Alfontso XIII.aren hiloba) izendatu zuten espainiako errege
Handik gutxira erregeak
Adolfo Suarez
(
tranlazioa
gidatu zuena, hau da, diktaduratik demokraziara igarotzeko prozezua) izendatu zuen errege
TRANSLAZIOAN
...
1977ko ekainean
hautezkunde
demokratikoak egin ziren.
Gorte hautzetziek
1978ko konstituzioa
idatzin zuten indar demokratiko guztien
adostazunarekin
Konstituzioak ezarri zuen pertsona guztiak
berdinak
direla eta
botere
legegilea, betearazlea eta judiziala banatu zituen, zentralismoa dezagerrarazi eta
autonomien estatua
sortu zuen, eta estatua
monarkia parlamentario
bat zela ezarri zuen.
KONSTITUZIOA
KOnstituzioa pertsona gustien eskubideak eta betebearrak hartzen dituen testua da.1.artikuluan demokraziaren oinarrizko terminak aipatzen dira, adbz:
estatu soziala
(Hau da, estatuak espainiar guztien
berdintazuna
gorde behar dueka, eta guztiok ditugula eskura oinarrizko zerbitzu batzuk hala nola hezkuntza eta osasuna).
Zerbitzu publiko
horiek estatuak biltzen dituen
zergen
finantziatzen dura. Horregaitik denok ordaindu behar dirugu zergak,
elkartazun
printzipioa betez.
1 more item...
Ideia politikoengaitik kartzelan zeuden presoak aske utzi ziren eta
alderdi politikoak
eta
langile sindikatuak
legeztatu ziren.
1982tik gaur egun arte
Gobernuko Presidenteak
Felipe González 1976
Adolfo Suárez 1982 (PSOE)
1986an Espainia europar batazunean sartu
1992an Olimpiadak Bartzelonan
José María Aznar 1996(PP)
José Rodríguez Zapatero 2004 (PSOE)
1 more item...