Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
เยื่อบุช่องท้องอักเสบ (Peritonitis) (การพยาบาล (ดูแลให้ IV fluid…
เยื่อบุช่องท้องอักเสบ (Peritonitis)
สาเหตุ
การอักเสบที่เกิดจากการติดเชื้อ
การที่อวัยวะภายในช่องท้องอักเสบติดเชื้อ
การติดเชื้อที่เกิดจากการทะลุของช่องทางเดินอาหาร
การติดเชื้อที่เกิดจากเยื่อบุช่องท้องฉีกขาด
การติดเชื้อที่เกิดจากการมีน้ำในช่องท้อง
การติดเชื้อที่เกิดจากการฟอกไตด้วยวิธีผ่านทางช่องท้อง
การอักเสบที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ
ของเหลวต่างๆที่ไม่ได้อยู่ในช่องท้องหากเกิดการรั่วไหลเข้าช่องท้องทำให้เกิดการอักเสบชนิดไม่ติดเชื้อขึ้นได้
การวินิจัย
แพทย์วินิจฉัยภาวะเยื่อบุช่องท้องอักเสบได้จากอาการ การตรวจร่างกาย และการตรวจช่องท้อง
การตรวจพิเศษ
การเอกซเรย์ช่องท้อง สามารถดูได้ว่ามีอากาศในช่องท้องหรือไม่ ถ้ามีอากาศอยู่ แปลว่าอาจเกิดจากกระเพาะอาหารทะลุ หรือสามารถใช้ดูสิ่งแปลกปลอมบางชนิดที่อยู่ในลำไส้ หรืออยู่ในช่องท้องได้ เช่น เข็ม เป็นต้น
การตรวจอัลตราซาวน์ช่องท้อง อาจช่วยวินิจฉัย โรคไส้ติ่งอักเสบ โรคนิ่วในถุงน้ำดี โรคถุงน้ำดีอักเสบเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่) ได้ หรือช็อกโกแลตซีสต์
ในกรณีที่เป็นเยื่อบุช่องท้องอักเสบแบบ Spontaneous bacterial peritonitis การตรวจร่างกายอาจไม่ชัดเจนเนื่องจากผู้ป่วยมีน้ำในช่องท้องอยู่ด้วย การเจาะเอาน้ำในช่องท้องไปตรวจทางห้องปฏิบัติการ อาจช่วยยืนยันการวินิจฉัยได้ โดยจะพบเซลล์เม็ดเลือดขาวชนิดนิวโตรฟิล (Neutrophil) มากกว่า 300 ตัวต่อ 1 มิลลิลิตร นอกจากนี้ การนำน้ำในช่องท้อง และการเจาะเลือดเพื่อนำไปเพาะเชื้อ จะช่วยบอกชนิดของเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุ เพื่อการเลือกชนิดของยาปฏิชีวนะที่จะใช้รักษาให้เหมาะสม
หากการตรวจด้วยวิธีต่างๆแล้วยังให้การวินิจฉัยสาเหตุไม่ได้ แพทย์อาจต้องผ่าตัดเปิดหน้าท้อง หรือใช้กล้องส่องตรวจในช่องท้อง
อาการแสดง
อาการหลักของเยื่อบุช่องท้องอักเสบ คือ ปวดท้องแบบเฉียบพลัน โดยจะปวดมากขึ้นเวลาที่เยื่อบุช่องท้องเกิดการเคลื่อนไหว เช่น การไอ การจาม ซึ่งเวลาที่แพทย์ตรวจร่างกายก็จะทดสอบโดยการจับต้นขาผู้ป่วยงอขึ้น ผู้ป่วยก็จะมีอาการปวดท้องมากขึ้นทันที หรือหากแพทย์กดหน้าท้องลงไปช้าๆ แล้วปล่อยขึ้นเร็วๆ ผู้ป่วยก็จะเกิดอาการปวดท้องขณะปล่อยมือมากกว่าตอนที่กด (เรียกว่า Blumberg sign)
พยาธิสภาพ
ปกติในช่องท้องจะมีปริมาณน้ำอยู่เพียงเล็กน้อย พอให้อวัยวะภายในเคลื่อนไหวไปมาได้ และเยื่อบุช่องท้องก็จะทำหน้าที่เหมือนแผ่นกรองน้ำ ควบคุมปริมาณน้ำ และชนิดเกลือแร่ รวมทั้งควบคุมการเข้าออกช่องท้องของเซลล์เม็ดเลือดขาวในเลือดให้เหมาะสม ดังนั้นหากเยื่อบุช่องท้องมีการอักเสบ การทำหน้าที่เหล่านี้ก็จะเสียไป ผู้ป่วยก็จะมีน้ำ และมีเซลล์เม็ดเลือดขาวในช่องท้องมากขึ้น
อาการ
เวลาจับหน้าท้องจะแข็ง ซึ่งโดยปกติจะนิ่มกดลงได้ง่าย การที่หน้าท้องแข็ง เนื่องจากกล้ามเนื้อที่หน้าท้องมีการหดตัวแบบที่ควบคุมไม่ได้เพื่อลดการเคลื่อนไหวของเยื่อบุในช่องท้อง นอกจากนี้จะมีไข้ หัวใจเต้นเร็ว และมีอาการท้องอืด หรือคลื่นไส้อาเจียน ไม่ถ่ายอุจจาระ/ ท้องผูก เนื่องจากลำไส้หยุดการเคลื่อนไหว
การรักษา
การรักษาสาเหตุ เช่น กรณีช่องทางเดินอาหารแตกทะลุ อวัยวะภาย ในที่ฉีกขาด หรือมีซีสต์แตก ก็ต้องรักษาโดยการผ่าตัด หากฟอกไตทางหน้าท้องอยู่ก็ต้องถอดสายที่ต่อเข้าช่องท้องออก เป็นต้น
การรักษาเยื่อบุช่องท้องอักเสบ การรักษาหลัก คือการให้ยาปฏิชีวนะเพื่อฆ่าเชื้อ โดยให้ยาผ่านเข้าทางหลอดเลือด โดยยาจะต้องครอบคลุมเชื้อที่เป็นสาเหตุ
การรักษาแบบประคับประคองก็จะทำร่วมไปด้วยกัน เช่น การให้ยาลดไข้ ยาแก้คลื่นไส้อาเจียน การให้สารน้ำ และเกลือแร่
การพยาบาล
ดูแลให้ IV fluid เพื่อรักษาสมดุลของน้ำและอิเล็กโทรไลต์
ดูแลใส่สาย NG Tube ดูดสารคัดหลั่งจากกระเพาะอาหารลำไส้และช่วยลดความดันใน่องท้อง
ดูแลให้ยาปฏิชัวนะฆ่าเชื้อแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุ
ดูแลแผลจากการผ่าตัด
วัดสัญญาณชีพ