Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
(HET) Humanisme (bestaat niet) (Vrijmetserlarij (1717) (Stedenbouw, show…
(HET) Humanisme (bestaat niet)
De mens (en zijn verstand) centraal
≠ geloven ≠ geruststelling angsten ≠ offers/bewondering ≠ controle natuur
Vrijheid, gelijkheid, broederlijkheid (ALLE mensen & natuur, tegen mensenhaat)
Verwante begrippen
Onkerkelijk: (on)gelovige die niet naar de kerk gaat
Vrijdenker: vrijzinnig, oorspronkelijk deïst
Liberaal: historisch ontstaan België, Open VLD
Antiklerikaal: Uitgesproken mening tegen kerkelijk gezag
Verklaring = wetenschap, ziel/lichaam = 1
Verantwoordelijkheid = mens
SKEPP
Transhumanisme
De mens = maakbaar
Fysiek & mentaal
Problemen "genezen" en de mens "verbeteren"
Natuurwetten doorbreken en manipuleren
Evolutie in eigen handen
Ideologie
Reguliere humanisten: levensnoodzakelijke veranderingen
Verbeteren is een morele deugd (eeuwige jeugd)
Plicht om iedereen te kneden naar de maatschappij
Extern (bril) vs intern (operatie)
Ethisch taboe, vb. plastinatie, genetische modificatie
Vrijmetserlarij (1717)
Stedenbouw, show-off gebouwen
Handel, meer rijkdom
Groepering bouwvakkers
Ontstaan bij antiklerikalen België, meerderheid niet religieus
Persoonlijke ontwikkeling (levenskunst, verbinding broeders, bouwen samenleving, verbeter de wereld, begin bij u zelf
Symboliek en rituelen
Kerkelijke veroordeling
Loges, obediënties en graden
Geschiedenis en ontstaan van het vrije denken
Klassieke oudheid
Sofisten
Rondtrekkend gezelschap verkoopt weetjes over samenleving
Leren praten in openbaar
3 grote denkers
Socrates, ik weet 1 ding, dat ik niets weet / gifbeker (goden = jeugd misleiden)
Plato
Aristoteles
Pythagoras
Protagoras, de mens is de maat van alle dingen
Godencultus, vele goden tussen de mensen
Epicurus, goden moeien zich niet
Geluk =
Behoeften (vriendschap, vrijheid & reflectie)
Lijden & angst vermijden (zolang wij bestaan, is de door er niet,...)
Vroege middeleeuwen
Terugval in denken, God = verklaring & motivatie voor goede
Scholastiek: filosofie in functie van kerkelijke macht
Aderlaten
Late middeleeuwen
Onverdraagzaamheid kerk -> vertrouwen in mens
Reactie kerk: heksenvervolging
Renaissance (17e E)
Evolutie wetenschap en ontwikkeling kennis en kritisch denken
Vesalius, Galileo Galilei, Da Vinci, Copernicus,...
1717 Ontstaan vrijmetserlarij
Wetenschappelijke methode
Observatie feiten
Hypothese
Onderzoeken & experimenteren (bewijzen)
Bronnen en werkwijze
Empiristen: ervaring & waarneming zintuigen (Locke)
Rationalisten: inzicht = rede (Descartes)
Inductie: Opbouwen, veralgemenen, details
Deductie: analytisch, geen ervaring, logica, alle mensen zijn sterfelijk,...
Encyclopedisten: weten door te lezen en schrijven
Kant verzoent de ratio / empirie
Gelovige wetenschappers = cultuur
18e-19e eeuw secularisatie
Strijd gelijkwaardigheid
Vrouwen maken zichzelf le deuxième sexe (Simone de Beauvoir)
Tegenreactie 'zuivering' radicalen
Existensialisme
Broederlijke verbondenheid
Angst verlies kerkelijke macht
Franse revolutie
Verlichting
20e Eeuw
1951 Humanistisch verbond
1959 Schoolpact
... vs geloof
Natuurvolkeren
Indianen, animisme, Asmat (Nieuw-Guinea), scarificatie,...
Mythen & polytheïsme
Egyptenaren: ziel/lichaam bijeen, piramide, mummie, dodenboek,...
Scandinavische volkeren, Babyloniërs, Kelten, Mesopotamië,...
Monotheïsme
God is almachtig, 1 waarheid
God is abstracter
Jodendom eerst
Hemel is beloning
Vrijzinnige levenshouding
Moraal (mores gewoonte) = gedragsleer = verzameling regels samenleving (plaats- tijd- cultuurgebonden waardensysteem)
Poincarré, het denken mag zich nooit onderwerpen dogma, partij, hartstocht, belang, vooroordeel, even wat, feiten zelf, want onderwerpen = einde alle denken
Niet confessioneel
Religieuze vrijzinnigen = zoeken verbondenheid
Atheïsten, agnostici, deïsten (zie
religiometer
)
≠ godsdienstig ≠ voorwaarden (confessie) ≠ dogma's
Vrij onderzoek
Neutraal ≠ mogelijk, alles = gekleurd, onderzoek = belangen
Kritische zoektocht betrouwbare kennis
Kennis = macht (sociale positie, voorkennis, geloofwaardigheid & vertrouwen)
(Dictatoriaal) domheid voeden = minder zorgen (opstand) voor volk
Autonomie
Verantwoordelijkheid over eigen keuze en gedrag
Baas over eigen lichaam en leven (baas in eigen buik, reanimeer mij niet)
Weerbaarheid van binnenuit ipv goddelijke vergeving en steun
Descartes: Voir clair en mes actions et marcher avec assurance dans cette vie.
Verdraagzaamheid
Open pluralistisch
Interactie (met) vs tolerantie (naast mekaar)
Je vrijheid grenst aan die van een ander
≠ totale vrijheid
SAMENleving
Charlie Hebdo, Mohammed Cartoons, onverdoofd slachten, boerkini
Golden sixties (geld-vrijheid) & John Robinson (Angllicaan - God is intellectueel overtollig, emotioneel overbodig en moreel onverdraaglijk '65)