Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Aardrijkskunde Hoofdstuk 3 - Draagkracht (Paragraaf 3 | Wereld: de groei…
Aardrijkskunde Hoofdstuk 3 - Draagkracht
Paragraaf 3 | Wereld: de groei van de welvaart
Meer mensen
In rijke landen is de bevolkingsgroei laag. Het merendeel van de bevolkingsgroei vindt plaats in de ontwikkelingslanden
De snelheid waarmee emnsen bijkomen neemt af
Meer welvaart
De huidige welvaartsgroei is een grotere belasting voor de draagkracht van de aarde dan de groei van de wereldbevolking.
Als mensen rijker worden, gaan ze ook veel meer energie gebruiken (auto rijden/elektrische apparaten)
Grondstoffen
Twee keer zo rijk, twee keer zo duur eten, niet het dubbele
Verstoring van de kringlopen
Het ecosysteem aarde kan blijvend in de war raken wanneer de natuurlijke kringlopen ernstig beschadigd worden door:
1 Milieuaantasting. Als door het ingrijpen van de mens natuurlijke leefomgeving van veel planten en dieren verdwijnt
Kappen van tropisch regenwoud. Biodiversiteit van een gebied of aanrde als geheel afneemt
2 Milieu-uitputting. Overmatig of slecht gebruik van voorraden, ze nemen af
Voorraden water, landbouwgrond en delfstoffen
3 Milieuvervuiling. Als de mens spullen in de natuurlijke kringlopen brengt die er niet thuishoren. Kringlopen raken van slag
Olielozing, extra broeikasgassen
Door deze aantasting, uitputting en vervuiling neemt bijvoorbeelt de kwaliteit van de bodems af, zodat de landbouw midner oplevert of zelfs onmogelijk wordt. Deze achteruitgang noem je landdegradatie
Paragraaf 2 | Aarde: de ecologische kringloop
Aardrijkskunde
Aardrijkskunde gaat over de manier waarop mensen met de aarde omgaan
De aarde als ecosysteem
Planten, dieren, lucht, water en ook de mens draaien mee in een groot natuurlijk systeem = ecosysteem
Er is sprake van een natuurlijke klringloop waar alles in evenwicht is
Een kringloop houdt zichzelf in stand, alles gaat als het ware in een kringetje rond waardoor nooit iets opraakt.
Dat iedereen in zo'n ecosysteem kan leven heeft te maken met een paar factoren
Wat voor bodem er is en of er genoeg water is.
De zon is de motor van de kringlopen
Er komt meer energie van de zon in de vorm van kortgolvige lichtstralen: Dit is het broeikaseffect
Zonder het natuurlijke broeikaseffect zou het op onze planeet gemiddel druimd ertig graden kouder zijn.
Lucht wordt ververst door assimilatie: planten nemen onder invloed van zonlicht koolzuurgas op uit de lucht.
Dit gas wordt daarna door de planten omgezet in koolstof en zuurstof
De draagkracht van ecosystemen
De draagkracht van ecosystemenverschilt van gebied tot gebied.
Met de draagkracht bedoelen we het maximumaantal mensen dat in een gebied kan leven zonder schade aan te richten aan de natuurlijke kringloop in de leefomgeving.
In de aardrijkskunde buigen we ons over de vraag welke verschillen in draagkracht er op aarde zijn en wt daar de verklaring voor zou kunnen zijn
Oplossingen vinden voor gebieden met weinig draagkracht
Paragraaf 4 | Grenzen aan de draagkracht
Mondiale verschillen
De reden dat het niet overal op d eaarde even goed gaad is door geld.
Wij kunnen voor producten meer betalen
Sojabonen uit Brazilië --> Amerika terwijl er een eiwit probleem is in Brazilië
Geen toegang tot energie, voedsel of water
Veel voedsel wordt vanuit arme landen naar rijke landen getransporteerd. Dat heeft met koopkracht te maken
Het meten van de verschillen
De draagkracht van de aarde staat onder druk en wordt in sommige gebieden al overschreden.
Je kunt je manier van leven omrekenen naar de hoeveelheid ruimte die je daarvoor nodig hebt = Ecologische voetafdruk
Hoeveelheid zoet water dieje gebruikt of vervuilt om al jouw goederen en diensten te produceren = watervoetafdruk
Buitenlandse en binnenlandse watergebruik
Het waterverbruik per persoon wordt dus bepaald door wat er uit de grond komt
Het energieverbruik per persoon. Energie is het vermogen om arbeid te verrichten
Bezielde energie = gebeurt door de spierkracht van mens of dier
Onbezielde energie: apparaten
Steenkoolequivalent = Energie omrekenen in de verbrandingswaarde van steenkool
Duurzame ontwikkeling
Afwenteling = Als rijke mensen voetafdrukken in andere landen zetten en daardoor vaak milieuaantasting, -uitputting of -vervuiling is
Je schuift de problemen die een rijk leven met izch meebrengt door naar andere gebieden of generaties
Duurzame ontwikkeling = Als mensheid zo met de aarde omgaat dat ook toekomstige generaties op deze planeet kunnen leven.
De milieugebruiksruimte moet even groot blijven
Recycelen
Paragraaf 5 | Visies op de draagkracht
Maltus: een kwestie van evenwicht
Engelse dominee Thomas Malthus vroeg zich af waarom hij steeds meer kinderen moest dopen
In 1798 publiceerde hij een theorie waarin hij stelde dat zolang er voldoende voedsel is, de bevolking volgens een meetkundige reeks zal toenemen.
Op den duur zal de bevolking zo groot zijn, dat de voedselvooraar neit meer toereikend is en dat er allamaal erge dingen gaan gebeuren
Hij zei dat arme mensen geen gezin moesten stichten
neomarthusianen
Marx: een kwestie van eerlijk delen
Hij zag dat de fabrieksiegenaren met de dag rijker weren en dat de arbeiders crepeerden.
Hij zegt dat er genoeg eten is maar dat de rijken ervoor zorgt dat het oneerlijk verdeeld wordt.
Het probleem is dat de verdeling van voedsel niet eerlijk is
antiglobalisten
Boserup: een kwestie van oplossingen bedenken
Volgens haar is voldoende draagkracht geen kwestie van eerlijker delen maar van nieuwe oplossingen bedenken
Volgens haar houden malthus en marx helemaal geen rekening met de inventiviteit van de mens
Paragraaf 8 | Is er in de toekomst genoeg voedsel?
Regionale verschillen in voedselzekerheid
Helaas zijn er nog steeds regio's waar geen sprake is van voedselzekerheid
Kwantitatieve honger = Te weinig energie of kilocalorieën
Kwalitatieve honger = Te weinig vitamines en mineralen
Oorzaken van regionale verschillen
Rijke landen liggen in vruchtbare gebieden met een gunstig klimaat
Deze hebben van nature een grote draagkracht
Een kleine prijsstijging door een toegenomen vraag naar biobrandstoffen kan het verschil maken.
Voedselzekerheid voor iedereen
Er zijn manieren waardoor we slimmer met de aarde om kunnen gaan, rekening houdend met de draagkracht van de aarde
1 afremmen van bevolkingsgroei
Anders consumeren: minder voedsel verspillen, minder dierlijke producten eten, nieuwe producten zoals nepvlees of algen eten, de kwaliteitseisen aan het uiterlijk van producten moet omlaag
Efficiënter en zorgvuldiger produceren: Voedselproductie vergroten door de productiviteit per hectare te vergroten
Anders delen en verbinden: Veel grond van arme landen is in het bezit van rijke landen. Boeren moeten makkelijker toegang krijgen tot land door bijvoorbeeld landhervorming.
Paragraaf 9 | Is er in de toekomst genoeg water?
Oorzaken van regionale verschillen
Een gebied kan aan water komen door nuttige neerslag, aanvoer van andere gebieden, inzet van fossiel water, importeren van virtueel water.
De globalisering van de wereld heeft het aantal virtuele waterstromen vergroot.
De watervoetafdruk is in dichtbevolkte gebieden het grootst, in gebieden dat veel vlees eet, en in warme gebieden met waterverspillende landbouwmethodes.
Regionale verschillen in watergebruik heeft ook te maken met de koopkracht tussen gebieden.
De watervoetafdruk wordt soms gesplitst
Blauw water (oppervlakte water)
Groen water (regenwater, niet verdampt of opgenomen door gewas)
Grijs water (water om watervervuiling ongedaan te maken)
Regionale verschillen in waterverbruik
Veel gebieden hebben last van waterstress.
Fysiek watertekort: te weinig nuttige neerslag
Economische watertekort: ontbreken nodige waterleidingen en pompen om het water gezuiverd bij mensen te brengen
Voldoende water voor iedereen
Manieren om slimmer met onze planeet om te gaan, rekening houdend met de draagkracht:
De vraag naar water verminderen
Overstappen druppelirrigatie
Minder vlees eten
Goede waterinfrastructuure
Een hogere waterprijs
Waterzuinige gewassen
Hergebruik van afvalwater
Geboortebeperking
Het aanbod van water vergroten
Water naar droge gebieden leiden
Ontzilten van zeewater
Opvangen regenwater
Stuwmeren
Gebruik van fossiel water (niet vernieuwbaar water)
Virtuele waterstromen in de goede richting laten lopen
Een land met weinig nuttige neerslag kan dus het beste producten importeren die veel water nodig heben
Paragraaf 10 | Is er in de toekomst genoeg energie?
Oorzaken van regionale verschillen
Je koopkracht bepaalt vooral jouw toegang tot energie
Veel armen hebben geen toegang tot goedkope energie
Voldoende energie voor iedereen
Volgens een berekening zal de vraag naar energie in 2035 met 40 procent toegenomen zijn: de economische groei in de BRIC-landen. In de toekomst zal de benodigde energie nog vooral gewonnen worden door het verbranden van steenkool.
Er zijn manieren om in de groeiende energiebehoefte te voorzien en tegelijk rekening te houden met de draagkracht van de aarde door het gebruik van fossiele brandstoffen te beperken
1.Kernenergie: Geen broeikasgassen vrij, maar gevaarlijk
2.Groene of hernieuwbare energie: Energie
die niet opraakt en niet vervuilt. Waterkracht (getijdencentrales), zonne-energie, windenergie en geothermische energie (uit aardwarmte)
Energiebesparing: Zuinige motoren, isolatie. Een douchewarmteterugwinninginstallatie verzamelt energie uit wegstromend warm water en verwarmt zo koud water.
Regionale verschillen in energieverbruik
Gemiddelde inwoner uit VS: 7,5 ton olie-equivalent aan energie, springt in de auto voor elk klein ding
De gemiddelde Amerikaan heeft dan ook een grotere CO2-voetafdruk
= optelsom an de co2 uitstoot van huishoudelijke energieverbruik + co2 uitstoot bij het maken van alle prodcuten
In de winter aardbeien eten: grotere CO2 afdruk dan in de zomer
Gemiddelde inwoner uit Bangladesh: 0,17 ton olie-equivalent aan energie, is al blij met een fiets