Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Arystoteles (384-322 pne) (Istota gospodarowania (jako proces służący…
Arystoteles (384-322 pne)
Poglądy społeczne
własność
zwolennik własności prywatnej (w odróżnieniu od Platona)
sprzyja efektywności gospodarowania
zapobiega sporom społecznym
sprzyja postawom liberalnym i demokratycznym
zachęca do doboczynności
wyparła pierwotną własność wspólną (argument historyczny)
własność wspólna
postawy autorytarne
prowadzi do sporów
niewolnictwo
akceptacja warunkowa
dopuszczalne niewolnictwo "naturalne"
odrzucenie niewolnictwa "ekonomicznego", z tyt wojen
paternalistyczny model niewolnictwa (niewolnik traktowany z szacunkiem)
rudymentarność poglądów Arystotelesa (odnosi się do przeszłości)
Istota gospodarowania
jako proces służący zaspokajaniu potrzeb
Platon: proces służący doskonaleniu moralnemu obywateli
prymat wymiany naturalnej nad towarowo-pieniężną
potępienie wielkiej własności i bogacenia się przez wymianę
gospodarowanie ma służyć zaspokajaniu potrzeb, ale absolutnie nie bogaceniu się.
Nie dopuszcza bogacenia się przez wymianę
Koncepcja ekonomii i chrematystyki
punkt wyjścia: rozróżnienie gospodarstw domowych (oikos) i zarobkowych
oikos: zgodne z naturą i etyką dążenie do zaspokajania potrzeb
gosp zarobkowe: niezgodne z naturą dążenie do bogacenia się
ekonomia (oikonomos) nauka o funkcjonowaniu gosp dom
chrematystyka: "sztuka bogacenia się przez wymianę" o sprzecznym z naturą funkcjonowaniu gosp zarobkowych
Pogląd na wymianę
wymiana jest
konieczna
w warunkach podziału pracy, ale musi mieć
naturalnych
charakter
rodzaje wymiany
pieniężna: Towar-Pieniądz-Towar
Wielki handel:
Pieniądz -Towar- Pieniądz+dodatkowyPieniądz
bezpośrednia Towar-Towar
bezpłodność pieniądza -> potępienie wielkiego handlu, zysku z handlu i procenty
Pogląd na pieniądz
powstaje w wyniku rozwoju form wymiany, choć do jego sprawnego funkcjonowania potrzebna jest umowa społeczna
jest bezpłodny ale potrzebny
Geneza i istota
Najpierw wykształca się w wymianie "międzynarodowej"
jego funkcję może pełnić towar powszechnie na danym obszarze fukcjonujący
dobra pełniące funkcję powszechnego ekwiwalentu muszą mieć odpowiednie cechy fiz i ekonom
dobra, które przez długi czas funkcjonowały w obiegu - ukształtowały się bezpośrednio i pośrednio relacje wobec innych dóbr
nie ma towaru, który jest naturalnym pieniądzem
musi charakteryzować się pewnymi cechami ekonom i fiz, by być powszechnym ekwiwalentem
wartość trwała w czasie
w niewielkiej objętości mają dużą wartość
są łatwo podzielne
łatwy w transporcie i przechowywaniu
funkcje pieniądza
miernik wartości
środek cyrkulacji/wymiany
środek płatniczy
nie jest miernikiem rzeczywistego bogactwa (środkiem tezauryzacji)
ma charakter naturalny, bo powstaje w wyniku rozwoju wymiany
nie powstaje w wyniku przymusu państwowego
Sprawiedliwość wymiany
jako
ekwiwalentność
(możliwa dzięki pieniądzowi)
komutatywna
(jednakowa ocena korzyści osiąganych z wymiany