Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

H15 / H16 deel 1 (Wat is persoonlijkheid = komt van persona (een rol) -…

- - - - gedraag je je volgens je traits (persoonlijkheidstrekken) of je state (de stemming/toestand waar je in komt door emotie)
        
        trait
        
        innerlijke entiteit (wezenlijk bestaan, iets in jou) --> afleesbaar uit observeerbaar gedrag
        
        vast kenmerk dat de waarschijnlijkheid beschrijft = de aandacht die je hebt om in een bepaalde staat te komen
        
        relatief stabiele neiging tot bepaald gedrag = dit wordt gezien als een onderdeel van de persoon en niet van de omgeving of situatie --> de situatie triggert de trek
        
        Hebben een dimensie met een continuum
        
        trait theorieen
        
        Allport = wilde tot een set van persoonlijkheidsdimensies komen
        
        hij gebruikte factor analyse = als je veel variabelen hebt dan (veel termen waarop mensen kunnen verschillen) , dan ontstaan er clusters van trekken die bij elkaar horen
        
        alle correlaties tussen de traits berekenen dan kom je achter een cluster (de overkoepelende naam met een zinvol label) die bestaat uit kenmerken
        
        Cartell = 16 persoonlijkheidsclusters waarmee hij je persoonlijkheid kan vertellen
        
        Fiske = 5 persoonlijkheidsclusters --> 5 factor model (ocean)
        
        openheid, conscientieusheid, extraversie, aangenaamheid, neuroticisme
        
        is deze indeling wel valide? --> hoe hangt deze score samen met hoe jij in het alledaagse leven bent? Is gedrag te voorspellen aan de hand van een persoonlijkheidstest?
        
        1 more item...
        
        binnen arbeids/organisatie psychologie en klinische psychologie
        
        state
        
        tijdelijke motivatie of emotie
        
        innerlijke entiteit, afleesbaar uit gedrag
        
        je komt tijdelijk in een bepaalde toestand
    - - maturity / volwassenheid neemt steeds meer toe
        
        afname van neuroticisme (zenuwachtig zijn) en afname van openheid (ouderen zijn conservatiever)
        
        toename conscientieusheid en aangenaamheid
        
        onderzocht door tweelingen = grote erfelijkheidsfactor van 0.50 --> overnemen van fysiologische kenmerken (hoe je lichaam in elkaar zit), opvoeding is minder belangrijk
- - - - diversiteit in nageslacht (verschillen in persoonlijkheid) leidt tot meer kans op overleven
        
        variatie komt door erfelijkheid en omgeving = er kan verandering optreden doordat je een bepaalde rol aanneemt in je omgeving, --> je kan je aanpassen aan de omgeving
        
        in sommige beter introvert dan extrovert gedragen of andersom
        
        als een niche vol is = als iedereen extrovert is, dan word jij introvert. Je wordt ook door de omgeving gevormd.
        
        ook als nageslacht anders is in persoonlijkheid dan is dit goed voor reproductie
        
        aanpassing binnen het gezin / gender
        
        sibling contrast is groter bij kinderen die qua leeftijd of geslacht op elkaar lijken = ouders hebben de neiging om de nadruk te leggen op verschillen tussen kinderen --> als siblings veel op elkaar lijken dan lijken ze minder in persoonlijkheid op elkaar
        
        verklaring = de verschillen worden enorm uitvergroot omdat ouders sibling rivalry willen voorkomen --> evolutionair omdat het functioneel is als er geen rivaliteit is tussen siblings
        
        geen effect geboortevolgorde (dat je de oudste of jongste bent maakt niet uit)
        
        vanuit genen en vanuit omgeving (verwachte rol) gedragen mannen en vrouwen zich anders
  - - - Rogers is de grondlegger
        
        basisidee = het gaat om het bewuste (de fenomenologische realiteit) --> Het bewuste begrip van de eigen wereld van de persoon, wat jij bepaalt is echt voor jou en is jouw wereld
        
        mensen verschillen van dieren omdat wij kunnen denken = bewuste gewaarwording en begrip
        
        ook wel de self theory genoemd (theorie over het zelf) --> zelf concept = het begrip van de persoon wie hij/zij is (wat mensen willen worden)
        
        mensen willen vaak hun werkelijke zelf zijn en daarin vertellen ze hun eigen verhaal = persoonlijke mythe --> je schetst je eigen leven in een paar grote lijnen en zo laat je zien wat jij belangrijk vindt
        
        zelf actualisatie = het proces om helemaal jezelf te worden en je capaciteiten te realiseren
        
        Maslow is hier op verder gegaan (blz 603)
        
        psychologische needs, safety needs, love and belonging needs, esteem needs --> leidt tot self actualization
    - - Basisidee = Er ligt een nadruk op de rol van algemene overtuigingen en gewoonten (heet sociale) die je in je unieke omgeving eigen hebt gemaakt --> Wat je doet, welke waarden je aan dingen koppelt is belangrijk
        
        overtuigingen over de waarde van je eigen acties
        
        Rotter locus of control = intern of extern. Ligt de plek van controle buiten of binnen jezelf? Dit baseer je op eerdere ervaringen. Gedrag ligt aan mensen hun subjectieve idee waar de controle ligt.
        
        interne locus of control = beloningen komen door je eigen inzet
        
        je stopt met roken
        
        externe locus of control = beloningen komen bv doordat iemand je matst
        
        je gaat niks veranderen aan je rookgewoonte want de omgeving is toch al vervuild en iedereen doet het (groepsdruk)
        
        Bandura self efficacy = geloof en gevoel in eigen kunnen. De overtuiging dat je een taak kan volbrengen
        
        Veel self efficacy = dan heb je veel vertrouwen in dat je een taak goed kan bv je gelooft dat je goed gitaar kan spelen + externe locus of control = vrouwen bereiken toch nooit wat in de gitaarwereld, dus ik ook niet (lees dit na )
        
        In hoeverre geloof je dat je persoonlijkheidskenmerken vaststaan of veranderen?
        
        geloof in groei + wees positief + geef de herstelperiode tijd --> dan kan je na een teleurstelling weer verder
      - Verschillen met andere perspectieven
        
        Verschil met psychodynamische perspectief = 'onbewust' refereert hier naar automatische mentale processen --> heel veel gedachten, dingen die je doet, overtuigingen ben je niet bewust van door oplegging vanuit je cultuur. Maar dus anders dan bij Freud.
        
        grote overlap met humanisme = het gaat om automatische processen en bewuste gedachten (onze overtuigingen)
    - - Freud is de grondlegger : Heeft geleid tot psychoanalyse (klinische psychologie)
        
        basisidee = mensen zijn zich vaak onbewust van hun motieven en afweermechanismen beschermen ons tegen onacceptabele gedachten
        
        oorzaak van gedrag ligt in onbewuste geheugen --> ego (je praktische realistische gewicht, deel onbewust/deel bewust) + id (onze driften zijn onbewust)= superego (je menselijke geweten, een deel onbewust/deel bewust
        
        Freuds fasen van persoonlijkheidsontwikkeling zijn slecht onderzoekbaar
        
        Freud keek naar dromen en versprekingen --> drives bouwen op en moeten worden losgelaten
        
        pleasure principle = levenszoekend naar plezier 2. agressie = destructief
        
        Afweermechanismen om hier mee om te gaan = controleren van drives en zelfbeeld beschermen
        
        Reactie formatie = je gaat het tegengestelde doen wat je wil
        
        1 more item...
        
        projectie = je projecteert je onzekerheid op anderen
        
        Repressie = onderdrukken, bepaalde gedachten niet eens bewust laten worden
- - - - oplegging van discipline door
        
        opvoeding (inductie, machtsuitoefening, terugtrekken van liefde) , peers (ontwikkeling moraliteit, criminaliteit, roekeloos gedrag) vanuit onszelf (moraliteitsstadia)
  - - - praktische / ethische bezwaren =
        
        als je eenmaal een label hebt gekregen kan je geen baan meer vinden of gaan je vrienden anders met je om
        
        Betrouwbaarheid = keert de verzekering wel geld uit voor je diagnose? --> bij iedere test moet er hetzelfde uitkomen
        
        validiteit = komt de score van de test overeen met hoe je je gedraagt in de buitenwereld?
      - DSM = bepaalt wanneer iets een stoornis is en dit zit op een continuum
        
        Deviantie = Is het echt afwijkend gedrag?
        
        Levert jouw gedrag ongenoegen (distress) of gevaar (danger) op?
        
        Leidt dit tot dysfunctie?
        
        Komt het vanuit een innerlijke oorzaak? (of externe)
        
        Doe je / voel je je zo vrijwillig? --> niet dat het bv een politieke hongerstaking is
        
        Normaal vs abnormaal = cultuurafhankelijk, tijdsgeest, glijdende schaal (continuum)
        
        Je kijkt naar symptomen (1 kenmerk van een stoornis) --> samen vormen deze een stoornis (verzameling steeds tezamen voorkomende klinische symptomen)
        
        training nodig om dit vast te leggen en DSM te gebruiken
        
        als we kunnen categoriseren --> kunnen we dan ook iets zeggen over de oorzaken van de stoornissen?
        
        aanleg (predisposing) = iets erfelijks in jou, biologisch tijdens de geboorte iets misgegaan (bv langdurig blootgesteld aan stress)
        
        neerslag / verwezenlijking (precipating) = triggers
        
        in stand houden (perpetuating) = je ziet je vrienden niet meer omdat je depressief bent, zo word de stoornis erger
        
        Je hebt er een aanleg voor, triggers laten de stoornis tot bloei komen en dan word het in stand gehouden
        
        Het brein bij chronische stoornissen
        
        syndroom van Down = schade aan verschillende breingebieden
        
        autisme = correlatie met bepaalde breinabnormaliteit--> dit is erfelijk
        
        alzheimer = door plaques in het brein die komen door aanleg en ouderdom, niet erfelijke vormen na je 70e
        
        het brein bij episodische stoornissen zoals depressie
        
        dit is nog wel omkeerbaar, de andere hersenstoornissen niet.
        
        je blijft aanleg houden en door triggers kan het weer naar voren komen --> in zekere mate erfelijk