KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIỆT NAM TỪ THẾ KỈ X ĐẾN HẾT THẾ KỈ XX ✏

Các giai đoạn phát triển của văn học 🖊

Các thành phần văn học ✒

Văn học chữ Hán 💥

Văn học chữ Nôm 🎉

Xuất hiện muộn (thế kỉ XVIII)

Tiếp thu các thể loại văn học từ TQ ( chiếu, biểu, hịch, cáo, truyện truyền kì, kí sự, tiểu thuyết chương hồi,...)

Giai đoạn từ thế kỉ XV đến hết thế kỉ XVII ‼

Giai đoạn từ thế kỉ XVIII đến nửa đầu thế kỉ XIX ❗

Những đặc điểm lớn về nội dung ✅

Giai đoạn nửa cuối thế kỉ XIX ‼

Chủ nghĩa yêu nước 🚩

Chủ nghĩa nhân đạo ❤

Đặc điểm

Những đặc điểm lớn về nghệ thuật

Cảm hứng thế sự ⭐

Tính quy phạm và sự phá vỡ tính quy phạm 🔥

Khuynh hướng trang nhã
và xu hướng bình dị ❤

Tiếp thu và dân tộc hóa tinh hoa văn học nước ngoài ⭐

Tính quy phạm

Biểu hiện rõ nét từ văn học cuối thời Trần

Xu hướng bình dị.

Chủ yếu từ văn học Trung Quốc. Về ngôn ngữ , dùng chữ Hán để sáng tác, về thể loại , tiếp thu các thể cổ phong, thể đường luật, hịch, cáo, chiếu, biểu, tiểu thuyết chương hồi…

Hoàn cảnh lịch sử

Xuất hiện sớm (TK X)

Bao gồm thơ và văn xuôi

Sáng tạo 1 số thể loại văn học dân tộc (ngâm khúc, hát nói, truyện thơ,..)

Chủ yếu là thơ

Giai đoạn từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIV ❗

Dân tộc hóa (thơ Đường luật thất ngôn xen lục ngôn)

Hướng tới phản ánh hiện thực xã hội, phản ánh cuộc sống đau khổ của nhân dân

Có bước phát triển trong hai thế kỉ XVIII và XIX

Tạo tiền đề cho sự ra đời của văn học hiện thực trong thời kì sau

Tác phẩm tiểu biểu

Thương Kinh Kí Sự (Lê Hữu Trác)

Vũ Trung Tùy Bút (Phạm Đình Hổ)

Tính trang nhã

Thiể hiện ở đề tài, chủ đề, ở hình tượng nghệ thuật, ở ngôn ngữ nghệ thuật

Văn học ngày càng có xu hướng gắn bó với hiện thực, đưa văn học từ phong cách trang trọng -> gắn với đời sống hiện thực, tự nhiên và bình dị

Hoàn cảnh lịch sử

Đấu tranh chống ngoại xâm, giành độc lập tự chủ

Nội dung

Nghệ thuật

Các tác giả, tác phẩm

Chiếu Dời Đô (Lý Công Uẩn)

Hịch Tướng Sĩ (Trần Quốc Tuấn)

Nam Quốc Sơn Hà (Lý Thường Kiệt)

Chống quân Minh

Bắt đầu khủng hoảng, nội chiến

Nội dung

Nội dung yêu nước

Phản ánh, phê phán hiện thực xã hội phân hóa

Các tác giả, tác phẩm

Quốc ÂmThi Tập (Nguyễn Trãi)

Truyền Kì Mạn Lục (Nguyễn Dữ)

Bạch Vân Quốc Ngữ Thi (Nguyễn Bỉnh Khiêm)

Hào khí Đông A

Tiếp thu các thể loại văn học Trung Quốc

Nội dung

Nghệ thuật

Các tác giả, tác phẩm

Nhiều biến động nội chiến phong kiến

Bão táp phong trào nông dân khởi nghĩa

Chế độ phong kiến từ khủng hoảng đến suy thoái

Xuất hiện trào lưu nhân đạo chủ nghĩa

Phát triển văn xuôi và văn vần

Đấu tranh đòi quyền sống, hạnh phúc

Phát triển văn hóa chữ Hán và chữ Nôm

Chữ Nôm: Truyện Kiều (Nguyễn Du), Chinh Phụ Ngâm (Đoàn Thị Điểm (?)

Chữ Hán: Vũ Trung Tùy Bút (Phạm Đình Hổ), Hoàng Lê Nhất Thống Chí (Ngô gia văn phái)

Nội dung

Nghệ thuật

Các tác giả, tác phẩm

Thực dân Pháp xâm lược

Chuyển từ xã hội phong kiến sang thực dân nửa phong kiến

Ca ngợi tinh thần yêu nước

Vạch trần hiện thực của xã hội thực dân nửa phong kiến

Bộc lộ tư tưởng canh tân đất nước

Chủ yếu theo thể loại và thi pháp truyền thống

Văn học chữ Hán và Nôm là chính

Đổi mới theo hướng hiện đại hóa

Văn Tế Nghĩa Sĩ Cần Giuộc (Nguyễn Đình Chiểu)

Chuyến Đi Bắc Kỳ Năm Ất Hợi (Truong Vĩnh Ký)

Biểu hiện

Nội dung

Những tác phẩm thể hiện chủ nghĩa yêu nước

Truyền thống trung quân ái quốc

Truyền thống yêu nước của dân tộc

Thiết tha, bi tráng, hào hùng

Ý thức về độc lập tự chủ, căm thù, quyết chiến với giặc

Tự hào truyền thống yêu nước, Khát vọng xây dựng đất nước

Chữ Hán: Nam Quốc Sơn Hà (Lí Thường Kiệt), Hịch Tướng Sĩ (Trần Hưng Đạo)

Chữ Nôm:Cảnh Ngày Hè (Nguyễn Trãi)

Biểu hiện

Nội dung

Các tác phẩm tiêu biểu

Ảnh hưởng từ Nho giáo, Đạo giáo

Bắt nguồn từ văn hóa dân tộc

Xót thương những người có số phận đau khổ, tố cáo những thế lực tàn bạo, thể hiện khát vọng chân thành

Phản ánh hiện thực xã hội

Chuyện người con gái Nam Xương (Nguyễn Dữ)

Truyện Kiều (Nguyễn Du)

Bánh trôi nước (Hồ Xuân Hương)

Nghệ thuật

Văn học chữ Hán phát triển và có sự Việt hóa từ Trung Quốc

Phi ngã, sùng cổ, ước lệ tượng trưng, "thi dĩ ngôn chí", "văn dĩ tải đạo"

Sự phá vỡ tính quy phạm

Nhà văn thể hiện cá tính, nêu lên cái tôi

Ngôn ngữ bình dị, có sự cách tân