Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Aardrijkskunde 2.2-2.5 (2.2 Planeet Aarde (Planeten (Venus (Aardse…

- - - - Zon is ook ster
    - - Worden verwarmt door zon
  - - - Verschillen
        
        Aardoppervlak voor het grootste deel verdeeld met groen plantenkleed
        
        Krioelt van dierlijke organismen
        
        Elk vorm van leven is op Venus en Mars omogelijk
        
        Korst
        
        Aarde bestaat uit oceaanbodem en continenten
        
        Oceaanbodem bestaat uit vulkanisch gesteente basalt
        
        Continentale korst bestaat uit lichte gesteenten graniet en sedimentgesteente
      - Lijken op elkaar
        
        Alledrie ongeveer even groot
        
        Vergelijkbare bouw
        
        Staan vrij dicht bij de zon
  - - - Samenstelling van atmosfeer veranderd
      - CO2 zit door vorming van gesteenten opgeslagen in aardkorst
  - - - In begin was alles op aarde gloeiend heet en gesmolten
        
        Aardkern en aardmantel gevormd
        
        Gevolg van vulkanische activiteit
        
        Waterdamp en CO2 in atmosfeer
        
        Tijdens afkoeling condenseerde groot deel van waterdamp tot water #
        
        Grotendeels in oceanen
        
        Aarde afgekoeld
  - - - Aardse planeten #
    - - Gasreuzen #
    - - Maak Van Acht Meter Japanse Stof Uw N**achtjapon
- - - - Schadelijke UV-straling bereikt aarde
        
        Organismen leven alleen onder water
        
        Landoppervlak volledig kaal
    - - De wereld tijdens Precambrium
  - - - Grote variatie vissen
      - Weekdieren
      - Dieren met schelpen
        
        Trilobieten
    - - Zuurstofconcentratie in atmosfeer sterk gestegen
    - - Enorme omvang maakt groot deel van binnenlanden kurkdroog
        
        Woestijnklimaat
        
        Wind heeft vrij spel
      - Randen van Pangaea kennen zee-invloed
    - - Wereld tijdens Perm
  - - - Zeespiegel staat 300 meter hoger dan nu
    - - Ammonieten
      - Inktvissen
        
        Zweefden met opvallende schelp in zeewater
      - Kalkskeletjes van algen hopen zich op zeebodem op
        
        Vormen dikke pakketten kalksteen
    - - Wereld tijdens Krijt
  - - - Wereld tijdens Kwartier
  - - - Vorm en omvang blijft niet hetzelfde
- - - - Hoe het er vroeger uit zag en welk klimaat er heerste
  - - - Onderste laag eerder ontstaan dan laag erboven
  - - - Juiste, zoals in loop van geschiedenis van aarde zijn ontstaan
    - - Verschillende conclusies
        
        Leven op aarde eerst bacteriën
        
        Daarna nieuwe levensvormen
        
        Volgorde: weekdieren - schelpdieren - vissen - landplanten - reptielen - zoogdieren
        
        Evolutie van leven
        
        Ontwikkeling steeds complexere vormen
        
        Vissen langzaam ontwikkeld tot amfibieën
        
        Verschillende planten- en diersoorten niet altijd geleefd
        
        Veel uitgestorven door omstandigheden op aarde veranderen
        
        Planten- en diersoorten passen aan aan veranderende omstandigheden op aarde
  - - - In welke volgorde iets ontstaan is
      - Ouderdom ten opzichte van elkaar
    - - Worden gebruikt voor volgorde van gesteentelagen die niet op één plaats liggen opgestapeld
    - - Bepaalde gesteenten vrij nauwkeurig vast te stellen
    - - Hoogte van radioactiviteit
        
        Aflezen hoe lang geleden gesteente gevormd
        
        Absolute ouderdom
        
        Tijd in jaren
- - - - Grote brokken steen
    - - Aarde in botsing met meotoriet
        
        Doorsnede meteoriet ca. 10 km
        
        Oostkust Mexico, schiereiland Yucatán
        
        Kracht inslag heel groot
        
        Krater van 12 km diep ontstond+100 km doorsnee
        
        Deel van gesteente uit krater+gesteente meteoriet
        
        Brokstukken in atmosfeer geslingerd
        
        Dodelijk bombardement op grote afstand
        
        Ander deel gesteente verpulverd
        
        Stof in atmosfeer terecht
        
        2 more items...
        
        Bij inslag veel energie vrij
        
        In omgeving van inslag temperatuur steeg tot 1000 graden Celsius
        
        Bossen vlogen in brand
        
        Dieren levend gebakken
    - - Bewijs geleverd door gesteente
        
        Grensvlak van gesteente overal op aarde ouder en jonger dan 65 miljoen jaar
        
        Dun laagje klei
        
        Stof iridium
        
        Niet op aarde, wel meteorieten
        
        Gesteente ouder dan 65 miljoen jaar geleden
        
        Wel fossielen en ammonieten
        
        Niet in jonger gesteente
        
        Krater in Yucatán gedateerd op 65 miljoen jaar
  - - - Planten- en diereneters zo dominant
        
        Nauwelijks plaats voor zoogdieren
        
        Gesteentelagen uit die tijd
        
        Vrjjwel geen fossielen van zoogdieren
        
        In versteende uitwerpselen van dinosaurussen zijn overblijfselen van kleine muisachtige zoogdieren gevonden
        
        Na uitsterven van dinosaurussen, zoogdieren ontwikkelen
        
        In gesteente jonger dan 65 miljoen jaar
        
        Fossielen van voorlopers van huidige zoogdieren
  - - - Meer momenten geweest
        
        Veel planten- en diersoorten stierven tegelijkertijd uit
        
        Per saldo aantal planten- en diersoorten in loop van geologische geschiedenis toegenomen
        
        Eerdere momenten
        
        Dieren en planten stierven massaal uit
        
        Minder bekend
        
        Meteorietinslagen veel vaker voorgedaan
        
        Ook hele andere oorzaken voor tegelijkertijd uitsterven van soorten
        
        In midden van Siberië lavaveld aangetroffen
        
        Vulkanen veroorzaakt
        
        250 miljoen jaar geleden actief
        
        Gevolgen voor klimaat
      - Omstandigheden op aarde wisselen regelmatig
        
        Grote veranderingen in klimaat, zeespiegel en activiteit van vulkanen
        
        Invloed op leven op aarde
        
        Directe verband tussen gebeurtenis en uitsterven van planten- of diersoort moeilijk bewijsbaar
        
        Onderzoekers discussiëren over ware toedracht
  - - - Boek voorspelt toekomst
        
        Binnen enkele duizenden jaren
        
        IJstijd
        
        Perioden met versterkt vulkanisme om de 25 miljoen jaar voor
        
        Grote meteorietinslagen treffen ruimteschip Aarde
        
        Eens in de 100 miljoen jaar
        
        500 miljoen jaar
        
        Zon steeds groter en warmer