ĐỊA LÝ CÁC CHÂU LỤC
CHÂU PHI
Vị trí địa lý, hình dạng
Phần lớn diện tích Châu Phi nằm giữa chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam, đường xích đạo chia đôi châu lục, châu lục này có dạng hình khối đồ sộ.
Châu Phi nối liền với Châu Á bởi eo đất hẹp. Người ta đã đào kênh Xuy-ê cắt qua eo đất này. Đây là con kênh có ý nghĩa quan trọng nhất về giao thông hàng hải của thế giới.
Đặc điểm tự nhiên
Là 1 khối cao nguyên lớn có độ cao trung bình là 750m
Bề mặt tương đối bằng phẳng với các dạng địa hình chính là các sơn nguyên, cao nguyên, đồng bằng cao và bồn địa. Phần đông của châu lục có nhiều khối núi lửa cao và các sơn nguyên phủ dung nham.
Châu Phi là châu lục nóng nhất so với các châu lục khác. Châu lục này có nhiều hoang mạc
Mạng lưới sông ngòi kém phát triển và phân bố không đồng đều
Cảnh quan hoang mạc và xa van chiếm diện tích rộng lớn và rất điển hình ở Châu Phi
Đặc điểm dân cư và kinh tế
Dân cư
Số dân cư của Châu Phi là 839 triệu người (2002), tỉ lệ gia tăng tự nhiên là 2,4 %. Dân cư tập trung ở vùng duyên hải.
Châu Phi có nền văn minh sông Nin cổ đại rực rỡ. Nhưng trong những năm gần đây, châu Phi đang giải quyết nhiều vấn đề tốc độ phát triển dân số nhanh nhất thế giới, dẫn đến bùng nổ dân số và đại dịch AIDS, xung đột sắc tộc.
Kinh tế
Phần lớn các quốc gia châu Phi có nền kinh tế lạc hậu. Nông nghiệp là ngành kinh tế chính nhưng hạn hán triền miên đã làm cho nạn đói gia tăng
Trong cơ cấu ngành trồng trọt, cây công nghiệp nhiệt đới chiếm vị trí quan trọng nhất, nhằm mục đích xuất khẩu. Cây lương thực được canh tác theo hình thức nương rẫy, sản lượng thấp không đáp ứng nhu cầu.
Một số nước có nền công nghiệp tương đối phát triển là Cộng hòa Nam Phi, Li-bi, Ai Cập, An-ghiê-ri.
CHÂU MĨ
Vị trí địa lí
Châu Mĩ nằm hoàn toàn ở bán cầu tấy, cách xa các châu lục khác và là châu lục trải dài trên nhiều vĩ độ từ vùng gần cực Bắc đến vùng gần cực Nam.
Châu Mĩ gồm lục địa Bắc Mĩ và Nam Mĩ ngăn cách nhau bới kênh đào Pa-na-ma. Kênh đào này giữ vị trí quan trọng với giao thông hàng hải từ Thái Bình Dương sang Đại Tây Dương.
Đặc điểm tự nhiên
Địa hình châu Mĩ có thể chia làm 3 miền: phía tây là hệ thống núi trẻ, cao, đồ sộ, phía đông là miền núi già thấp và ở giữa là các đồng bằng rộng lớn.
Châu Mĩ trải qua nhiều đới khí hậu. Phần lớn Bắc Mĩ nằm trong vành đai khí hậu ôn hòa, Trung và Nam Mĩ phần lớn nằm trong vòng đai khí hậu nhiệt đới.Khí hậu có sự phân hóa theo chiều tây- đông.
Mạng lưới sông ngòi dày đặc, tập trung chủ yếu vào 2 hệ thống sông lớn với nhiều phụ lưu
Cảnh quan thiên nhiên phân hóa đa dạng từ bắc xuống nam, từ đông sang tây và theo chiều cao.
Dân cư
Là vùng đất những người nhập cư, các chủng tộc trên thế giới đã tạo nên thành phần chủng tộc đa dạng
Ngòai văn hóa cổ của người Anh- điêng, phần lớn các nước chịu ảnh hưởng của văn hóa châu Âu
Kinh tế
Bắc Mĩ có 2 nước có nền kinh tế phát triển cao là Hoa kÌ và Ca-na-da. Đây là trung tâm kinh tế lớn nhất thế giới
Trung và Nam Mĩ gồm các nước đang phát triển có nền kinh tế kém phát triển hơn Bắc Mĩ.
Một số nước công nghiệp mới của khu vực có nền kinh tế tương đối mạnh là Mê-hi-cô, Bra-xin, Ac-hen-ti-na, Chi-lê, Vê-nê-xu-e-la.
CHÂU Á
Vị trí địa lí và các điều kiện tự nhiên
Vị trí địa lí
Nằm kéo dài từ vùng cực Bắc cho tới vùng xích đạo. Đây là châu lục rộng lớn nhất trong số 6 châu lục và có dạng khối vĩ đại.
Châu Á tiếp giáp với châu Âu ở phía Tây, phía tây nam giáp Châu Phi và các biển Bắc Hải, Địa trung Hải. Ba mặt khác tiếp giáp với các đại dương: Bắc Băng Dương, Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương.
Đặc điểm tự nhiên
Điạ hình rất phức tạp và đa dạng. Núi, sơn nguyên, cao nguyên chiếm tới 3/4 diện tích, 1/4 là đồng bằng
Các hệ thống núi và sơn nguyên cao, đồ sộ, hiểm trở nhất thế giới tập trung ở vùng gần trung tâm châu lục
Châu Á trải qua nhiều đới khí hậu. Lãnh thổ rộng lớn, địa hình phân hóa phức tạp nên từ đông sang tây có nhiều kiểu khí hậu khác nhau.
Đặc điểm dân cư và kinh tế
Châu Á có nhiều hệ thống sông lớn, nhiều hồ lớn. Cảnh quan thiên nhiên đa dạng.
Dân cư
Số dân: 3766 triệu người, tỉ lệ gia tăng tự nhiên là 1,3 % (2002)
Thành phần chủng tộc đa dạng. Đây là nơi sinh sống chủ yếu của 2 chủng tộc lớn trên thế giới. Đây cũng là nơi ra đời của các tôn giáo lớn.
Châu Á có nền văn minh cổ đại và trung đại rực rỡ
Kinh tế
Phần lớn các nước là những nước đang phát triển, nền kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp, đời sống nhân dân còn thấp.
Nhật Bản là cường quốc công nghiệp, trung tâm kinh tế lớn thứ 3 thế giới.
Một số nước là vùng lãnh thổ công nghiệp mới của châu lục như: Sin-ga-po, hàn Quốc, Đài Loan
Châu Á có các quốc gia đông dân có nền kinh tế phát triển nhanh và có 1 số ngành công nghiệp hiện đại.
CHÂU ÂU
Vị trí địa lý
Nằm khoảng giữa các vĩ tuyến 36độB- 71độB, 3 mặt giáp biển và đại dương, bờ biển bị cắt xẻ mạnh, tạo thành nhiều bán đảo, vịnh.
Đặc điểm tự nhiên
Châu Âu có 2/3 diện tích là đồng bằng.Đồng bằng Đông Âu là đồng bằng lớn nhất. Miền núi có các miền núi già, thấp ở Trung và Tây Âu, miền núi trẻ cao ở Nam Âu
Khí hậu: phần lớn châu lục có khí hậu ôn đới, chỉ có 1 phần nhỏ ở phía Bắc vòng cực là có khí hậu hàn đới
Mạng lưới sông ngòi dày đặc, lượng nước dồi dào.
Cảnh quan tự nhiên chính là rừng lá rộng, lá kim, thảo nguyên. Châu Âu không có hoang mạc.
Đặc điểm dân cư và kinh tế
Dân cư
Số dân: 728 triệu người, tỉ lệ gia tăng tự nhiên là 0,1% (2002)
Châu Âu có mật độ dân số trên 70 ng/km2. Mức độ đô thị hóa cao nhất thế giới
Kinh tế
Phần lớn các quốc gia châu Âu có nền kinh tế phát triển cao. Nền nông nghiệp thâm canh phát triển ở trình độ cao, chăn nuôi phát triển hơn trồng trọt.
Tiến hành công nghiệp hóa sớm nhất thế giới. Đây là châu lục có nhiều quốc gia có nền công nghiệp phát triển của thế giới
Có nền kinh tế dịch vụ phát triển, là trung tâm kinh tế lớn của thế giới
CHÂU ĐẠI DƯƠNG
Vị trí địa lí
Đường chí tuyến Nam chia lục địa Ô-xtrây-li-a thành 2 phần bắc và nam gần bằng nhau. Nằm hoàn toàn ở bán cầu nam, châu Đại Dương cách xa các châu lục khác
Đặc điểm tự nhiên
Phần lớn là sơn nguyên, đồng bằng rộng, bằng phẳng có độ cao trung bình từ 300-350m. Núi chỉ chiếm 5% diện tích lục địa. Các đảo có nhiều núi lửa. Một số đảo nhỏ là san hô thấp
Phần lớn đất đai có khí hậu nhiệt đới, nóng ẩm, mưa nhiều.
Có ít sông, cảnh quan hoang mạc phổ biến ở Ô-xtrây-li-a. Trên các đảo phát triển cảnh quan rừng nhiệt đới ẩm, châu Đại Dương còn duy trì được những động vật độc đáo trên thế giới như các loài thú có túi.
Đặc điểm dân cư và kinh tế
Dân cư
Số dân của cả châu lục là 32 triệu người, mật độ dân số là 3,6 ng/km2, tỉ lệ gia tăng tự nhiên là 1% (2002). Đây là châu lục có dân số thấp nhất thế giới. Dân số sống trong các đô thị chiếm 69%. Dân nhập cư chiếm tới 80% dân số, phần lớn là người gốc châu Âu, người bản địa chỉ chiếm 20% dân số
Kinh tế
Ô-xtrây-li-a và Niu Di-len có nền kinh tế phát triển, nổi tiếng về xuất khẩu lúa mì, len, ...Các ngành công nghiệp khai khoáng, chế tạo máy,.... cũng rất phát triển. Các nước còn lại là các nước đang phát triển.
CHÂU NAM CỰC
Đặc điểm tự nhiên
Châu Nam Cực có diện tích 13,2 triệu km2, đại bộ phận diện tích nằm trong phạm vi của đường vòng cực Nam
Có khí hậu lạnh giá quanh năm. Khoảng 99,8 % diện tích bề mặt lục địa được phủ 1 lớp băng làm cho lục địa này có độ cao trung bình là 2040m. Đây là lục địa cao nhất địa cầu
Lịch sử khám phá lục địa Nam Cực
Từ năm 1772 đến năm 1775 nhà hàng hải người Anh Giem- Cúc tìm ra một loạt các đảo, quần đảo trong vòng Nam Cực nhưng chưa đến được lục địa Nam Cực
Năm 1820 hai nhà thám hiểm người Nga đã nhìn thấy bờ lục địa và vẽ được vòng quanh lục địa này. Từ năm 1957 đến nay việc nghiên cứu Nam Cực được xúc tiến mạnh mẽ.