รกเกาะต่ำ

ภาวะที่รกเกาะต่ำลงมาถึงบริเวณส่วนล่างของผนังมดลูก (Lower uterine segment)

สาเหตุ

  1. ผนังมดลูกมีแผลเป็น ซึ่งเกิดจากรกเกาะต่ำในครรภ์ก่อน , การแท้ง , การผ่าตัดคลอด
  2. เลือดไปเลี้ยงผนังมดลูกไม่ดี เช่น ผลจากยารักษาโรคความดันโลหิตสูง หรือเบาหวาน , เนื้องอกในมดลูก , การสูบบุหรี่ (มากกว่า 20 มวนต่อวัน) หรือมารดาอายุมากกว่า 35 ปี
  3. รกมีขนาดใหญ่ เช่น การตั้งครรภ์แฝด อาจทำให้มีรกมากกว่า 1 อัน ซึ่งมีภาวะเสี่ยงสูงในการเกิดรกเกาะต่ำ
  4. รกผิดปกติ ได้แก่ รกชนิดแผ่นใหญ่กว่าปกติหรือบางกว่าปกติ

ผลกระทบต่อมารดาและทารก

ผลต่อมารดาตั้งครรภ์

  1. ตกเลือดในระยะตั้งครรภ์ , ระยะคลอด และระยะหลังคลอด
  2. ช็อคจากการเสียเลือด
  3. คลอดก่อนกำหนด
  4. น้ำคร่ำแตกก่อนกำหนด
  5. ติดเชื้อหลังคลอด เนื่องจากมีเส้นเลือดแตกใกล้ปากมดลูก จึงทำให้ติดเชื้อง่าย

ผลต่อทารกในครรภ์

  1. พบอัตราตายทารกปริกำเนิด ประมาณร้อยละ 20 โดยสาเหตุส่วนใหญ่มาจากการคลอดก่อนกำหนด
  2. น้ำหนักตัวน้อยกว่าอายุครรภ์ การเจริญเติบโตช้าในครรภ์
  3. เกิดพิการแต่กำเนิด เช่น ระบบประสาทส่วนกลาง , โรคหัวใจแต่กำเนิด , โรคเกี่ยวกับระบบหายใจ , ระบบทางเดินอาหาร

อาการ

มีเลือดออกจากโพรงมดลูก

มีเลือดออกเปื้อนที่นนอน

อาการแสดง

ทารกไม่สามารถกลับศีรษะเป็นส่วนนำได้ มักพบทารกอยู่ในท่าผิดปกติ

กาาพยาบาล

1.ประเมินสัญญาณชีพทุก 1 ชั่วโมง เพื่อประเมินอาการเปลี่ยนแปลง ถ้าผิดปกติรายงานแพทย์เพื่อการรักษาทันที

2.ให้มารดาใส่ผ้าอนามัย สังเกตและบันทึกลักษณะจำนวนเลือดที่ออกทางช่องคลอดเพื่อประเมินการเสียเลือด

3.เตรียมมารดาเพื่อรับการตรวจและผ่าตัดให้พร้อมในกรณีเลือดออกมาก เช่น เตรียมตรวจด้วยคลื่นความถี่สูง การเตรียมตรวจภายใน หรือการผ่าตัดคลอดเด็กออกทางหน้าท้อง

4.สังเกตและบันทึกการหดรัดตัวของมดลูกทุก 15 นาที เนื่องจากการหดรัดตัวของมดลูกจะทำให้เลือดออกมากขึ้น

5.สังเกตและประเมินอาการต่าง ๆ อย่างใกล้ชิด ได้แก่ภาวะซีด กระสับกระส่าย เหงื่อออก ตัวเย็นใจสั่น พักไม่ได้ และอาการเจ็บปวด

การดูแลรักษา

การรักษาแบบประคับประคอง

การทำให้การตั้งครรภ์สิ้นสุดลง

รับผู้ป่วยไว้ในโรงพยาบาลดูแลอย่างใกล้ชิด

เตรียมเลือดเพื่อผ่าตัดในกรณีฉุกดฉิน

ห้ามตรวจภายในหรือตรวจทางทวารหนัก

การให้สารน้ำเกลือ และการให้เลือดเพื่อรักษา

ติดตามอัตราการเจริญเติบโตของทารก ปริมานน้ำคร่ำและการเปลี่ยนแปลงตำแหน่งของรก

ทำในระยะอายุครรภ์ครบกำหนด

ทำในรายที่มารดามีเลือดออกมากจนอาจเป็นอันตรายต่อมารดา