Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

6.Kafli - Lögjöfnun (Staða meðal réttarheimilda (Fastmótaðri…

- - - - En þó alls ekki alltaf, t.d. geta sett lög verið óskýr og þarfnast túlkunar, tilvist eða efni venju á reiki, o.s.frv.
  - - - Oft óljóst hvort lögjöfnun sé tæk
      - Meginreglur og eðli máls ,,óáþreifanlegar" réttarheimildir
- - - - Erum að leita uppi réttarreglu
    - - Erum að beita rýmkandi lögskýringu
    - - Ef lögjöfnun er lögskýringarleið er væntanlega ekki hægt að tala um mismunandi réttaráhrif lögjöfnunar og rýmkandi lögskýringa?
    - - ,,Lögfræðileg frændsystkin"
- - - - Tilvik sem lögjafna á til verður að vera ólögákvæið, þ.e. engri réttarreglu sé til að dreifaum það
        
        Lagalegt tómarúm
      - Dómar
        
        Hrd. 1971:206 (Skiptaráðandi)
        
        Hrd. 1978:255 (sjóslys, hjúskapur/óvígð sambúð)
        
        Hrd. nr. 475/2014 (aflahlutdeild/forkaupsréttur)
    - - Tilvik sem lögjafna á til verður að vera efnislega sambærilegt við þau sem falla undir lagaákvæðið
        
        Samkynja/sömu efnisrök/sömu efnisástæður
      - Mismunandi kröfur eftir réttarsviðum?
        
        Sjá 1. gr. hgl. um fullkomna lögjöfnun
      - Dómar
        
        Féld. I:130
        
        Hrd. nr. 342/2003 (Skagstrendingur)
        
        Hrd. 1965:394 (Útvegsbankinn)
        
        Hrd. 1998:3740 (Upplýsingaskylda 1)
        
        Hrd. nr. 125/2010 (Nafnleynd vitnis)
  - - - Hrd. 1974:356 (Bogadómur)
      - Hrd. nr. 23/2002 (Sæþotur)
  - - - Frekar gagnályktun
      - Dómar
        
        Hrd. 1984:1341 (Tilraun til eggjatöku)
        
        Hrd. 1970:1122 (lögbann)
        
        Hrd. 1958:268 (Fasteignasali, bókhald)
        
        Hrd. 1965:394 (Útvegsbankinn, héraðsdómur)
    - - Dómar
        
        Hrd. nr. 100/2011 (Blaðaumfjöllun)
        
        Hrd. 1965:394 (Útvegsbankinn, héraðsdómur)
        
        Hrd. nr. 525/2002 (mál til véfengingar á faðerni barns)
        
        Hrd. 1998:3259 (Notaðir vélsleðar)
    - - Dómar o.fl.
        
        Hrd. 1998:3740 (Upplýsingaskylda 1)
        
        gr. stjskr.
        
        Hrd. 255/2009 (Stimpilgjald)
- - - - Setja má fyrirvara við þessa skilgreiningu, sem felur frekar í sér að lagareglunni sé ,,beitt" sem slíkri heldur en að ,,stuðst" sé við hana þegar við leitum uppi réttarreglu
- - - - Getum ekki beitt lögjöfnun við allar aðstæður. Það er ekki takmörk á því hvernær við getum beitt rýmkandi lögskýringu
  - - - Lögjöfnun víkur fyrir settum lögum sem ganga í aðra átt
      - Lögjöfnun einnig verið talin víkja fyrir réttarvenju
        
        Sumir fræðimenn hafa talið að lögjöfnun víki jafnvel líka fyrir meginreglum laga og eðli máls
        
        Er tilefni til þess?
    - - Sjá hins vegar 1. gr. hgl. um ,,fullkomna lögjöfnun"
        
        Eigi skal refsa manni, nema hann hafi gerst sekur um háttsemi, sem refsing er lögð við í lögum, eða má öldungis jafna til hegðunar, þar sem afbrot er talin
      - Sérstakar kröfur til sambærileika hins lögákveðna og ólögákveðna tilviks
    - - Andstætt við það sem talið hefur verið gilda um reglu sem fengin er með rýmkandi lögskýringu stjórnarskrárákvæðis
      - Löggjafinn getur sett lög sem fara gegn þeirri reglu sem fundin er með lögjöfnun frá stjórnarskrárákvæði
    - - Ef lagaákvæði er skýrt með stoð í gögnum sem benda til þess að fella tilvik undir lagareglu sé í samræmi við vilja, tilgang eða markmð löggjafans er frekar talið að um rýmkandi lögskýringu sé að ræða
      - Ef tilvik sýnist hafa verið undanskilið af vangá löggjafans er frekar tilefni til að tala um rýmkandi lögskýringu
      - Ef lagaákvæði hefur aðeins að geyma auðkenningatalningu í dæmaskyni er eðlilegt að ákvæðið sé látið ná til eðlislírka tilfella á grundvelli rýmkandi lögskýringar
      - Standi rökbundin nauðsyn eða almenn skynsemi (e. common sense) til þess að fella tilvik undir lagareglu er frekar tilhneiging til þess að tala um rýmkandi lögskýringu
      - Byrjum alltaf á því að reyna rýmkandi lögskýringu, vegna þess að þá er lagaákvæðið fyrir hendi, æðri réttarheimild
      - Lögjöfnun er beitt í þeim tilfellum þegar ekki eru efni til að fella tilvik undir lagaákvæði með vísuntil hugrænna lögskýringarviðhorfa
      - Löggjafinn hefði ekki látið lögin ná til viðkomandi tilviks þótt það hefði borið á góma við lagasetningu, en eðlisrök standa þó til þess að láta sömu reglu ná til hins ólögákveðna tilviks