Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
antyk I w.p.n.e - V w.n.e (Grecja - Hellada (Homer (imiona znaczące…
antyk
I w.p.n.e - V w.n.e
Rzym
Horacy
Wybudowałem pomnik
Pieśń:
hymn - patos, apostrofy
psalm (Biblia)
oda
elegia
Non omnis moriar
- nie wszystek umrę
Grecja - Hellada
mitologia
Homer
"Iliada" - wojna trojańska - Grecy i Trojanie o Helenę - rok - bohater zbiorowy
aoida
"Odyseja" - 10 lat - bohater indywidualny
"między scyllą a charybdą"
imiona znaczące
Achilles - niezwyciężony - przyjaciel Patroklesa
Hektor - mężny - brat Parysa
Priam - cierpiący
styl homerycki:
od ogółu do szczegółu -
retardacja
- zwolnienie czasu i skupienie na szczegółach
rozbudowane opisy
epitety złożone (np. szybkonogi)
stałe epitety
patos
porównania homeryckie
eposy
mity jako punkt wyjścia
sacrum i profanum
archetypy
- pierwowzory zachowań
topos
- motyw powtarzający się
teatr
Dionizja
orszak - dialog
przewodnik chóru - koryfeusz
chór w koźlich skórach
tage-odos (pieśń kozłów) -> tragedia
rekwizyty (maski)
koturny
chiton - szata
publiczny i całodniowy - tragedia, komedia, T, K, T
tragedia
prologos
parodos (pieśń na wejście)
epejsodion (wejścia aktorów)
stasimo (komentarz)
eksodos
kommos (pieść żałobna)
zasada trzech jedności:
miejsce
czas
akcja
ironia tragiczna
bohater tragiczny - sytuacja bez wyjścia -
wybór
równorzędnych racji (wg. Tatarkiewicza
tragizm istnieje tylko wtedy gdy jedna wysoka racja niszczy inną
)
kategorie estetyczne (Arystoteles):
fatum
- los, przeznaczenie
khatarsis
- litość i trwoga - oczyszczenie
hamartia
- wina niezawiniona
mimesis
- naśladowanie rzeczywistości
tragizm losu
ironia tragiczna
- niemożność uniknięcia losu, w puencie
hybris
- gniew, zaślepienie
Sofokles
Król Edyp
mity tebańskie
zagadka Sphinksa
przepowiednia
Edyp - ten, który ma opuchnięte nogi
ród Labdakidów
walka z losem
charakter uniwersalny
władza
oślepienie
Antygona
Edyp przeżył - przegrał moralnie
Antygona umarła - wygrała moralnie
filozofia
etymologia - umiłowanie mądrości
philo - kochać
sophie - mądrość
Skąd?
Kim jestem?
Dokąd zmierzam?
materialiści i idealiści
Sokrates (
scio me nihil scire
- wiem, że nic nie wiem) -> Platon -> Arystoteles
sofiści - nie ma prawd absolutnych, wszystko można udowodnić mową
arystotelicy - zasady świata, logika, sztuka i literatura
epikurejczycy - unikanie bólu
platonicy - idealna natura bytu, dobro i piękno
stoicy - spokój jako
zaurea media
- złoty środek
cynicy - zgoda z naturą, pogarda wobec ludzi
sceptycy - wątpią, a prawda jest niedostępna
poezja tyrtejska
epigramat
sielanka
Biblia (Pismo Święte)
Stary Testament
Księga Hioba
moralitet
zamożny
"zakład" Szatana z Bogiem
próba: majątek - rodzina - zdrowie
przyjaciele myślą, że to kara, żona odwraca się od Boga
"Bóg dał Bóg wziął"
"Z prochu powstałeś i w proch się obrócisz"
Vanitas
vanitatum et omnia vanitas
- Marność nad marnościami i wszystko marność
Psalm 150
autorstwo zwyczajowo przypisywane królowi Dawidowi
pierwotnie z akompaniamentem
meliczne
psalm łączy ludzi z Jahwe
topos genezyjski
topos labiryntu
topos wędrówki (odysei)
homo viator
ból
Jahwe - surowy sędzia
judaizm
szeol
Nowy Testament (Dobra Nowina)
chrześcijaństwo
kochający Ojciec
4 Ewangelie, Dzieje Apostolskie, Listy i Apokalipsa
topos apokalipsy
psalm
parabola
hymn
wersety = zdania
"biblia" - kompendium, vademecum
biblios - księgi, zwoje papirysu
kompozycja klamrowa zamknięta
adresy biblijne: skrót, rozdział, werset
języki
-herbajski, grecki i aramejski -> grecki n.e
-Septuaginta - łacina - średniowiecze
-Wulgata - narodowe - renesans
Sztuka
kontrapost
Nike z Samotraki
Dyskobol
Pantenon - Akropol
Posąg Zeusa - jeden z 7 cudów świata