Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
พยาธิสรีรวิยาระบบทางเดินอาหาร (ลำไส้ใหญ่(Large intestine) (ท้องถ่าย…
พยาธิสรีรวิยาระบบทางเดินอาหาร
ช่องปาก(Oral cavity)
บาดแผลในช่องปาก
สาเหตุ
ความเครียด พักผ่อนไม่เพียงพอ ทำให้ภูมิคุ้มกันทำหน้าที่ไม่ดี
การติดเชื้อ - ไวรัส
การบาดเจ็บ สารเคมี ความร้อน
กลไกและอาการ
กลืนลำบาก
รับประทานอาหารลดลง
เจ็บ
ประเภท
Aphthous ulcer
Chronic ulcer : Cancer
Solitary lesion
Salivary gland
กลไกและอาการ
รับปรระทานอาหารไม่อร่อย
กลืนลำบาก
ปากแห้ง
น้ำหนักตัวลดลง
สาเหตุ
การติดเชื้อ
รังสี เคมีบำบัด
กรรมพันธ์
Facial nerve palsy
ต่อมน้ำลาย:บกพร่องในการสร้างและหลั่งน้ำลาย
ความผิดปกติของช่องปาก
ปากแหว่ง (Cleft lip) : เพดานปากส่วนหน้าไม่เชื่อมกัน
เพดานโหว่ (Cleft palate) : เพดานปากส่วนหลังแยกจากกัน
ปัจจัย
ภาวะแวดล้อม
พันธุกรรม
พยาธิสรีรวิทยา
มีปัญหาการดูด การกลืน การหายใจ การติดเชื้อที่ปอด และหูชั้นกลาง
ความผิดปกติในการพูด พูดไม่ชัด
ความผิดปกติของขากรรไกร ฟัน และการบดเคี้ยว
หลอดอาหาร(Esophagus)
หลอดอาหารเคลื่อนไหวผิดปกติ
หูรูดไม่คลายตัว(achalasia)
สาเหตุ
ความผิดปกติของกลุ่มเซลล์ประสาทในผนังหลอดอาหารส่วนล่าง
ความหมาย
ความผิดปกติของกลุ่มเซลล์ประสาทในผนังหลอดอาหารส่วนล่าง
กลไกและอาการ
มะเร็งหลอดอาหารชนิด Squamous cell
การติดเชื้อ เกิดเป็นแผลเรื้อรัง หลอดอาหารแตกและเสียชีวิต
สำลักเข้าหลอดลม ปอดอักเสบได้
การสะสมอาหารในหลอดอาหาร
หลอดอาหารขยายใหญ่ขึ้น
อาหารผ่านเข้าสู่กระเพาะยาก / ผ่านไม่ได้
หูรูดส่วนปลายหลอดอาหารไม่คลายตัว
ไอ / อาเจียน โดยไม่มีอาการคลื่นไส้ มักเป็นเมื่อนอนลง
โรคผิวหนัง(Scleroderma)
ความหมาย
กล้ามเนื้อบริเวณหลอดอาหารส่วนปลาย และหูรูดปลายหลอดอาหาร(Lower esophageal sphincter : LES) มีลักษณะแข็งกระด้าง ไม่ยืดหยุ่น
สาเหตุ
Fibrous tissue แทนที่กล้ามเนื้อเรียบ
กลไก
หลอดอาหารส่วนปลายแข็ง กระด้าง ไม่ยืดหยุ่น
ลด / ไม่มี peristalsis ในหลอดอาหารส่วนล่าง
อาหารผ่านเข้าสู่กระเพาะยาก / ผ่านไม่ได้
การสะสมอาหารในหลอดแาหาร
Lower esophageal sphincter : LES แข็งกระด้าง ไม่ยืดหยุ่น
โรคกรดไหลย้อน
โรคหลอดอาหารอักเสบ
อาหารและกรดในกระเพาะอาหารย้อนขึ้นมาที่หลอดอาหาร
หลอดอาหารตีบ
หูรูดส่วนปลายหลอดอาหารปิดไม่สนิท
อาการ
กลืนลำบาก
ปวดขณะกลืน
แสบร้อนอก / เจ็บหน้าอก
หลอดอาหารตีบ(Esophageal Atresia : EA)
ภาวะแทรกซ้อน
ปอดอักเสบ
หายใจลำบาก
ติดเชื้อในระบบหายใจ
ภาวะเลี้ยงไม่โต
กลไกและอาการ
น้ำลายมาก(Hypersalivation)ทำให้น้ำลายเข้าสู่กระเพาะไม่ได้/ลดลง
สำลัก ไอ เขียว หยุดหายใจ เพราะน้ำลายเข้าสู่หลอดลม
ท้องป่องเพราะอากาศเข้าสู่กระเพาะ
เป็นความพิการแต่กำเนิดที่ต้องช่วยเหลืออย่างรีบด่วน
ลำไส้เล็ก(Small intestine)
การอุดกั้น และตีบแคบ : ลดการเคลื่อนไหว (peristalsis)
พยาธิสรีรวิทยา
ลำไส้บีบตัวอย่างรุนแรง เพื่อเอาชนะสิ่งที่อุดตันทำให้ผนังลำไส้บวม
การขับของเหลวและเกลือแร่เข้าโพรงช่องท้องทำให้เกิดการเสียน้ำและเกลือแร่
การเพิ่มจำนวนแบคทีเรียในลำไส้ หากแบคทีเรียเข้าช่องท้องและเลือดทำให้เกิดภาวะsepticemia และ septic shock
ลำไส้ขาดเลือด :ลำไส้ทะลุ ลำไส้ตาย
ความดันภายในลำไส้สูง : อาเจียน เยื่อบุช่องท้องอักเสบ
ลดปริมาณเลือด หัวใจเต้นเร็ว ความดันโลหิตต่ำ : hypovolemic shock
การคั่งของอาหาร น้ำย่อย อากาศ ในลำไส้เหนือส่วนที่อุดกั้น
อาการ
ท้องอืด เคาะโปร่ง : อุดกั้นที่ลำไส้ใหญ่มากกว่าลำไส้เล็ก
ผายลมและถ่ายอุจจาระ
การอุดกั้นบางส่วน จะผายลมและอุจจาระได้
การอุดกั้นทั้งหมด จะไม่ผายลมและอุจจาระไม่ได้
คลื่นไส้อาเจียน : เป็น reflex ของ visceral pain
อาเจียนแบบต่อเนื่องและรุนแรง : ลำไส้พองออกและมีของเหลวคั่ง
อาเจียนสีและมีกลิ่นอุจจาระ : อุดกั้นที่ Ileum ส่วนปลาย
อาเจียนสีน้ำดี : อุดกั้นที่ Ileum
ปวดท้องทันทีทันใด
ปวดเป็นพักๆ ปวดบิด
ปวดตลอดเวลาและรุนแรง: ภาวะลำไส้บิดเป็นเกลียวเกิดการขาดเลือด
สาเหตุ
ภายนอก
พังผืดในช่องท้อง
การเลื่อน: ส่วนของลำไส้เคลื่อนผ่านช่องว่าง / จุดอ่อนของผนังหน้าท้องออกมา
การกดเบียด
ยา
ภายใน
สิ่งอุดกั้น
พังผืดภายในลำไส้
การเลื่อน : ลำไส้ส่วนหนึ่งเคลื่อนตัวเข้าไปในลำไส้ที่อยู่ติดกัน
อุบัติเหตุ / การผ่าตัดบริเวณหน้าท้อง
สารพิษ น้ำย่อย กรดเกลือ
การติดเชื้อในกระแสเลือด การติดเชื้อในช่องท้อง
ลำไส้ใหญ่(Large intestine)
ท้องถ่าย (Diarrhea)
กลไก
อุจจาระเคลื่อนผ่านลำไส้ใหญ่อย่างรวดเร็ว เนื่องจาก เพิ่มการเคลื่อนไหวและเพิ่มสารคัหลั่ง
สาเหตุ
แผลในลำไส้ใหญ่ สารเคมี การติดเชื้อในลำไส้
การขาดแลคเตส(Lactase deficiency)
ลดการดูดซึม
ท้องเสียจากสภาพจิตใจ
ความหมาย
การถ่ายอุจจาระมากว่า 3 ครั้งใน 1 วัน หรือถ่ายมูกเลือดเพียงครั้งเดียว
ภาวะแทรกซ้อน
เสียน้ำและเกลือแร่
Inflammatory bowel disease : IBD
อาการไข้ ปวดท้องท้องเสีย
ประะเภท
Ulcerative colitis
การอักเสบแบบต่อเนื่องใน colon แค่ชั้น submucosa
อาการ
มีการเสียเลือดปริมาณน้อยๆอย่่างเรื้อรัง
เกิด Iron deficiency
เบื่ออาหารเกิดจาก Cytokine ยับยั้งศูนย์อยากอาหาร
Megacolon
Crohn' s disease
: การอักเสบตำแหน่งที่ไม่ต่อเนื่องกันถึงชั้น serosa พบตั้งแต่ปากถึงทวารหนัก
ภวะแทรกซ้อน คือ Pertonitis , Perforate / Fistula
ความหมาย
การอักเสบเรื้อรังของลำไส้เล็กและลำไส้ใหญ่ ซึ่งไม่มีการติดเชื้อ
ท้องผูก (constipation)
ความหมาย
ภาวะที่อุจจาระเคลื่อนที่ผ่านลำไส้ช้ากว่า 3 วันและลักษณะอุจจาระแห้งและแข็งกว่าปกติ
สาเหตุ
ลำไส้ใหญ่ยาวมากๆ : เพิ่มการดูดน้ำ
การขาด Ganglionic cell ในผนังลำไส้ : ไม่มีการบีบตัว
การอุดตัน
ความผิดปกติทวารหนัก
ความผิดปกติของ Metabolism
ลดกากอาหาร
การทำลาย / ยับยั้ง reflex การขับถ่าย
Megacolon
สาเหตุและกลไก
ผนังลำไส้ใหญ่ไม่มีการเจริญของ ganglion ที่ควบคุมการหดตัวของกล้ามเนื้อผนังลำไส้
ลำไส้ใหญ่ไม่บีบตัว
การอุดตันลำไส้ใหญ่
ความดันในลำไส้ส่วนบนเพิ่มมากขึ้น อาจดันให้ถ่ายอุจจาระเป็นครั้งคราว
อาการ
ทารกไม่ถ่าย Meconium = ท้องผูกแต่กำเนิด
อาเจียน
ขาดน้ำและเกลือแร่ และอาจมีภาวะทุโภชนาการ
ความหมาย
ภาวะที่มีลำไส้ส่วน Colon ขยายใหญ่ เป็นความผิดปกติโดยกำเนิด
ภาวะแทรกซ้อน
ลำไส้อักเสบ
ลำไส้ทะลุ
ช่องท้องอักเสบ
Imperforated anus
สาเหตุและกลไก
ไม่มีรูทางทวารหนัก
การอุดตันลำไส้ใหญ่ เพิ่มความดันในลำไส้ส่วนบน
Membrane ที่กั้นระหว่างส่วนปลายของลำไส้ และด่้านนอกของทวารหนักของตัวอ่อนไม่สลายตัว
อาการ
ทารกไม่ถ่าย Meconium = ท้องผูกแต่กำเนิด
อาเจียน
ขาดน้ำและเกลือแร่ และอาจมีภาวะ malnutrition
ความหมาย
ภาวะไม่มีทวารหนัก เป็นความผิดปกติโดยกำเนิด
ภาวะแทรกซ้อน
ลำไส้ทะลุ
ช่องท้องอักเสบ
ลำไส้อักเสบ
คอหอย(Pharynx)
การกลืนบกพร่อง / กลืนลำบาก (Dysphagia)
สาเหตุ
Mechanism
ตีบ อุดกั้น กดเบียด
อักเสบ ติดเชื้อ
ลดความยืดหยุ่น
โรคมะเร็ง
ลดปริมาณน้ำลาย
Motor
การทำลาย / เสื่อม ของเส้นประสาทคู่ที่ 5,7,9 และ 10 และก้านสมองส่วนศูนย์การกลืน
กล้ามเนื้ออ่อนแรง
กล้ามเนื้อแข็งเกร็ง
หมดสติ ยาสลบ
กลไกและอาการ
เพดานอ่อน / ลิ้นไก่ ปิด Nasopharynx ไม่สนิท
อาหารเข้าสู่หลอดลมและออกทางจมูก
ฝาปิดกล่องเสียง(Epiglottis) ปิดกล่องเสียงไม่สนิท
อาหารเข้าสู่หลอดอาหารและหลอดลมเกิดอาการลำลัก
ลดแรงในการกลืนลำบากในช่อง Oropharynx
ไม่มีแรงดันอาหารเข้าหลอดลม = กลืนไม่ได้
กลืนเจ็บ ต่อมน้ำเหลืองโต หูดับ จากอุดตัน Eustachian tube
ความรู้สึกว่าถูกขัดขวางขณะกลืนอาหาร
กระเพาะอาหาร(Stomach)
Hiatal hernia
ประเภท
Sliding hiatal hernia
รอยต่อระหว่างกระเพาะอาหารกับหลอดอาหารถูกดันขึ้นเหนือกระบังลม
Paraesophageal hiatal hernia
การดันกระเพาะอาหารขึ้นเหนือกระบังลม
สาเหตุ : เป็น Hernia ที่เกิดจากความบกพร่องของช่อง esophageal hiatus ในกระบังลม
กระเพาะอาหารส่วน fundus เข้าไป thoracic cavity
กลไกและอาการ
การกลืนผิดปกติ
การระคายเคือง
หลอดอาหารสั้นลง
เพิ่มแรงดัน เกิด reflex จากกระเพาะ
กระเพาะอาหารอักเสบ
ภาวะอักเสบที่ gastric mucosa
ประเภท
Acute hemorrhagic gastritis
สาเหตุ คือ ยา aspirin และ NSAID (ยับยั้งการสร้าง PGE จึงลดการสร้าง mucous barrier และลดเลือดมาเลี้ยง mucosa)
Chronic gastritis
มีภาวะเสียเลือดเรื้อรังจากการอักเสบ เกิด iron deficiency
Type
Type A : autoimmune ต่อ parietal cell เกิด atrophic gasteitis ตวรพบอาการ Pernicious anemia จากภาวะขาด B12 : ขาด Intrinsic factor
Type B : มักเกี่ยวกับการติดเชื้อ H.pylori เกิด gastric ulcer และมะเร็ง
อาการ : ปวดท้อง อึดอัดแน่นท้อง อาเจียนเป็นเลือด
การสร้างและหลั่งน้ำย่อยผิดปกติ
ภาวะแทรกซ้อน
เกิด perforation
เลือดออก มีอาการ อาเจียนเป็นเลือด ถ่ายอุจจาระสีดำมีกลิ่นเหม็น
เกิด fibrosis / scarทำให้มีการอุดกั้นในทางเดินอาหาร
สาเหตุ
หลั่งกรดมากเกิน
Barrier น้อยเกิน
ใช้ NSAIDs
Duodenal-gasrtric reflex
Helicobacter pylori
อาการ : night pain (กลางคืนมีการหลั่งกรดมาก) มักอ้วนขึ้น
เกิดแผล
แผลในลำไส้เล็ก : ภาวะอักเสบที่ submucosa ของลำไส้เล็ก
แผลในกระเพาะอาหาร : ภาวะอักเสบที่ submucosa ของกระเพาะอาหาร
ริดสีดวง
ประเภท
External hemorrhoid : ใต้ต่อ pectinate line
Internal hemorrhoid : เหนือต่อ pectinate line
กลไกและอาการ
Portal hypertension, consatipation, pregnancy
เพิ่ม Intra-abdominal pressue
ลดการไหลเวียนของเลือดดำกลับสู่ Inferier vena cava
เกิดการคั่งของเลือดดำ
การโป่งพองของหลอดเลือดดำบริเวณ anal canal
การโป่งพองของหลอดเลือดที่ทวาร