Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Grondwettelijk recht: Staat België (Evolutie stemrecht België (1831:…
Grondwettelijk recht: Staat België
Wanneer "staat"?
1. Bevolking
Onderdanen/ burgers
Staatsburgerschap/ nationaliteit
Volk/ natie
Taal/ cultuur/ godsdienst...
2. territorium
3. Gezag (soeverein en georganiseerd)
Regels opleggen om macht uit te oefenen, om dwangmiddelen in te zetten
Soeverein
Het hoogste gezag & onafhankelijk
Georganiseerd
Stabiele instellingen
Westerse wereld: staatsmacht door GW
Wetg. macht
Uitv. macht
Recht. macht
(4. Internationaal erkend)
Soorten staten +- 200
Federaal/ Bondsstaat
Meerdere gedragsniveau's
GW
Extern
Unitair (eenheidsstaat)
Deconcentratie
Decentralisatie
Territoriaal
Functionele
Confederatie
Samenwerking tussen onafhankelijke staten
Verdrag
België en zijn GW
Ontstaan van staat België
4 okt
1830
: Voorlopig bewind
1815
: Einde gezag Napoleon
15
jaar onder gezag van Willem
Katholieken en Liberalen: Monsterverbod
10 november
1830
: Eerste Belgische parlement, Nationaal Congres
1831
: Belgische GW
21 juli
1831
: Leopold eerste koning der Belgen
Unitaire staat
: 2 volkeren-> Vlamingen en Walen
GW
Hoofdlijnen van de staatsstructuur
Rechten en vrijheden van de mens
+- 200 artikels (Geschreven GW)
Taal, onderwijs, godsdienst
Wijziging GW
Door fed. parlement & koning
3 procedure-fasen
Herzieningsverklaring
Preconstituante (3 takken v wetg. macht) moeten elk herzieningsverklaring goedkeuren
Artikelen wd'n aangeduid die men in aanmerking wilt laten komen voor herziening
Aannemen v verklaring: gewone meerderheid
Ontbinding parlement + verkiezingen
Herziening wd bekendgemaakt
Gevolg: parlement moet werkzaamheden stopzetten & nieuwe parlementsverkiezingen
Parl. verkiezingen= binnen 40 d & kamers= binnen 3 mnd
Eigenlijke GW-wijziging
Constituante vergadering (grondwetgevende vergadering)
Nieuw verkozen kamers & koning-> GW wijzigen
Grondwettelijke meerderheid
Quorumvereiste= Min 2/3 aanwezig
Stemvereiste= min 2/3 v uitgebrachte stemmen= ja-stem
Gw gewijzigd: hervorming kiessysteem & staatshervorming
Art 198 GW voorziet loutere aanpassingen tav artikelen niet herziening vatbaar wd'n verklaard
Kenmerken Belgische staatsinrichting
Scheiding der machten
Wetg. m
Uitv. macht
Reht. macht
Representatieve & parlementaire democratie
Democratie
Iedereen mee laten beslissen over de totstandkoming van regels
Macht ah volk
Representatief
Op geregeld tijdstip verkiest volk volksvertegenwoordigers
volksvertegenwoordigers: voor bep periode mandaat om wetten maken
Parlementair
Enkel parlement wd verkozen
In presidentieel stelsel= parlement minder centraal
Rechtsstaat
Niemand staat boven wet -> iedereen moet rechtsregels respecteren
Maken v algemeen geldende rechtsregels -> Nt willekeurig
Minimum v rechten en vrijheden
Rechtsbescherming
Monarchie
Staatshoofd= koning
Nt verkozen door volk maar erfopvolging volgens eerstgeboorterecht.
Als presidentieel stelsel= republiek & geen monarchie
Evolutie stemrecht België
1831
: Cijnskiesrecht
1839
: Algemeen meervoudig stemrecht+ invoering stemplicht
1919
: Algemeen enkelvoudig stemrecht+ leeftijdsgrens van 25 j-> 21 j
1948
: Vrouwen
1981
: Stemgerechtigde leeftijd op 18j
1998
: Burgers van EU krijgen stemrecht bij gemeenteraadsverkiezingen
2002
: Opdracht voor groter aantal vrouwelijke parlementsleden
2006
: Niet-EU burgers kunnen stemmen bij gemeente-en provincieraadsverkiezingen
2014
: Verkiesbaarheidsleeftijd op 18 j (passief kiesrecht)
Evolutie sedert 1830
1. Evolutie stemrecht
2. Federalisering
1831:België opgericht als unitaire staat
3 gezagsnieaus: centrale staat, provincies en gemeenten
Deelstaten
Ontwikkeling v unitair nr fed. staat= geleidelijk proces dat start mt grondwetvoorziening v 1970 & nog steeds niet af lijkt.
GW v 1831-> vrijheid v taalgebruik (Frans=taal van overheid & verarmde Vlaamse bevolking= Nederlands (vlaams dialect))
Vlamingen voerden taalstrijd (Vlaamse Beweging) -> Deze resulteerde 4 taalgebieden (Vlaams, Frans, Duits, Brussels(2-talig)) Hier geldt territorialiteitsbeginsel
Op territorialiteitsbegnsel gelden uitzonderingen in 27 gemeenten. In deze faciliteitsgemeenten is overheid verplicht met burgers communiceren in taal die deze laatste kiest.
3 gemeenschappen (Vlaams, Frans, Duits)
3 gewesten (Vlaams, Waals, Brussels Hoofdstedelijk)
3. Verzorgingsstaat
Nachtwakersstaat (rol van de staat is zeer minimaal)
Sociale grondrechten
4. Internationaal rechtsorde
Na WO1 en WO2 neemt internationaal samenwerken toe, zowel sluiten van verdragen als organisaties
Gevolg: normen die op internationaal niveau woden uitgevaardigd.
Belangrijke organisaties: VN, Raad van Europa, EU