Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ore_p_biol_05 (mapę wygenerowano: 26-10-2018 12:43) Skąd wiemy, że…
ore_p_biol_05
(mapę wygenerowano: 26-10-2018 12:43)
Skąd wiemy, że ewolucja ma miejsce?
Kolekcja zmodyfikowana: 2018-08-15 21:31 CEST
Moduł: md44c8d8697aa6f79 wersja: 1
Sekcja: 1. md44c8d8697aa6f79_1
W XIX i XX w. naukowcy odkryli wiele skamieniałości: szkieletów i odcisków organizmów z dawnych epok, które dowodzą istnienia procesu ewolucji. Pod koniec XX w. i na początku XXI w badaniu przebiegu ewolucji zaczęto wykorzystywać odkrycia genetyki czy biochemii. Pozwoliło to dowieść,
że ewolucja trwa również współcześnie.
zbiór osobników posiadających podobne cechy, o wspólnym pochodzeniu, żyjących w podobnym środowisku oraz wydających płodne potomstwo nazywamy gatunkiem;
Ziemię zamieszkuje wielka liczba gatunków;
wspólne cechy budowy i fizjologii stanowią o jedności gatunku;
istnieją dowody na wspólne pochodzenie gatunków.
Nauczysz się
wyjaśniać dlaczego organizmy żywe podlegają ewolucji;
opisywać dowody bezpośrednie i pośrednie na zachodzenie ewolucji;
wyjaśniać znaczenie skamieniałości przewodnich, form przejściowych i żywych skamieniałości w badaniach nad ewolucją;
wyjaśniać różnicę między narządami homologicznymi i analogicznymi;
uzasadniać dlaczego dowody na ewolucję potwierdzaja jedność świata organicznego;
przytaczać dowody na działanie ewolucji w świecie współczesnym.
Link do treści
Moduł: m6eea6190193b78e6 wersja: 1
Sekcja: 1. m6eea6190193b78e6_1
:explode:[
294358
]:explode:
Link do treści
ID WOMI
: 294358
Nazwa
: Skąd wiemy, że ewolucja ma miejsce?
Tytuł
: Skąd wiemy, że ewolucja ma miejsce?
Typ
: interactive
Tekst alternatywny
: Jeśli korzystasz z czytnika ekranu NVDA, przełącz go w tryb formularza. Film pod tytułwm Skąd wiemy, że ewolucja ma miejsce?
Słowa kluczowe
: ewolucja, dobór naturalny, dobór sztuczny, zmiany,
Podgląd WOMI
ID WOMI: 294416 Nazwa: Skąd wiemy, że ewolucja ma miejsce? Tytuł: Skąd wiemy, że ewolucja ma miejsce? Typ: movie
Podgląd WOMI
Źródło - nierekodowane
Moduł: m3c59e69555f32424 wersja: 1
Sekcja: 1. m3c59e69555f32424_1
:explode:[
294603
]:explode:
Alternatywne wersje interaktywnych ćwiczeń multimedialnych
:explode:[
294380
]:explode:
:explode:[
294381
]:explode:
:explode:[
294382
]:explode:
:explode:[
294383
]:explode:
:explode:[
294384
]:explode:
:explode:[
294385
]:explode:
:explode:[
294386
]:explode:
:explode:[
294387
]:explode:
:explode:[
294388
]:explode:
:explode:[
294399
]:explode:
Link do treści
ID WOMI
: 294603
Nazwa
: Interaktywne ćwiczenia multimedialne
Tytuł
: Interaktywne ćwiczenia multimedialne
Typ
: interactive
Tekst alternatywny
: Strona zawierająca interaktywne ćwiczenia multimedialne.
Słowa kluczowe
: ewolucja, dobór naturalny, dobór sztuczny, zmiany,
Podgląd WOMI
ID WOMI
: 294380
Nazwa
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Tytuł
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Typ
: graphics
Tekst alternatywny
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Słowa kluczowe
: ewolucja, dobór naturalny, dobór sztuczny, zmiany,
Podgląd WOMI
ID WOMI
: 294381
Nazwa
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Tytuł
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Typ
: graphics
Tekst alternatywny
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Słowa kluczowe
: ewolucja, dobór naturalny, dobór sztuczny, zmiany,
Podgląd WOMI
ID WOMI
: 294382
Nazwa
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Tytuł
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Typ
: graphics
Tekst alternatywny
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Słowa kluczowe
: ewolucja, dobór naturalny, dobór sztuczny, zmiany,
Podgląd WOMI
ID WOMI
: 294383
Nazwa
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Tytuł
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Typ
: graphics
Tekst alternatywny
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Słowa kluczowe
: ewolucja, dobór naturalny, dobór sztuczny, zmiany,
Podgląd WOMI
ID WOMI
: 294384
Nazwa
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Tytuł
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Typ
: graphics
Tekst alternatywny
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Słowa kluczowe
: ewolucja, dobór naturalny, dobór sztuczny, zmiany,
Podgląd WOMI
ID WOMI
: 294385
Nazwa
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Tytuł
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Typ
: graphics
Tekst alternatywny
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Słowa kluczowe
: ewolucja, dobór naturalny, dobór sztuczny, zmiany,
Podgląd WOMI
ID WOMI
: 294386
Nazwa
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Tytuł
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Typ
: graphics
Tekst alternatywny
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Słowa kluczowe
: ewolucja, dobór naturalny, dobór sztuczny, zmiany,
Podgląd WOMI
ID WOMI
: 294387
Nazwa
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Tytuł
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Typ
: graphics
Tekst alternatywny
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Słowa kluczowe
: ewolucja, dobór naturalny, dobór sztuczny, zmiany,
Podgląd WOMI
ID WOMI
: 294388
Nazwa
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Tytuł
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Typ
: graphics
Tekst alternatywny
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Słowa kluczowe
: ewolucja, dobór naturalny, dobór sztuczny, zmiany,
Podgląd WOMI
ID WOMI
: 294399
Nazwa
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Tytuł
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Typ
: graphics
Tekst alternatywny
: Alternatywa statyczna dla interaktywnego ćwiczenia multimedialnego
Słowa kluczowe
: ewolucja, dobór naturalny, dobór sztuczny, zmiany,
Podgląd WOMI
Moduł: m93dac7e065ba2afd wersja: 1
Sekcja: 1. m93dac7e065ba2afd_1
Podsumowanie
Zachodzące w czasie zmiany w budowie ciała i sposobie życia całych grup organizmów, na poziomie typów, gromad, a ostatecznie także gatunków, nazywamy ewolucją.
Skamieniałości i formy przejściowe organizmów to bezpośrednie dowody ewolucji.
Dowodami pośrednimi na ewolucję są między innymi narządy homologiczne i analogiczne, podobieństwo różnych grup zwierząt
na początkowym etapie rozwoju zarodkowego, jednorodność kodu genetycznego wszystkich organizmów, a także sposób rozprzestrzeniania się i zasięg różnych taksonów.
Dowody na ewolucję podkreślają jedność i ciągłość świata żywego.
Link do treści
Sekcja: 2. m93dac7e065ba2afd_1533638891998_0
classicmobile:explode:[
346272
]:explode:
staticstatic-mono:explode:[
346264
]:explode:
Link do treści
ID WOMI
: 346272
Nazwa
: Ćwiczenie podsumowujące
Tytuł
: Ćwiczenie podsumowujące
Typ
: interactive
Tekst alternatywny
: Ćwiczenie podsumowujące
Słowa kluczowe
: ewolucja, dobór naturalny, dobór sztuczny, zmiany
Podgląd WOMI
ID WOMI
: 346264
Nazwa
: Ćwiczenie podsumowujące
Tytuł
: Ćwiczenie podsumowujące
Typ
: graphics
Tekst alternatywny
: Ćwiczenie podsumowujące
Słowa kluczowe
: ewolucja, dobór naturalny, dobór sztuczny, zmiany,
Podgląd WOMI
Moduł: m4b4f04cd41495a76 wersja: 1
Sekcja: 1. m4b4f04cd41495a76_1
ewolucja biologiczna
obejmujący wiele pokoleń, naturalny proces zmian na różnych poziomach organizacji świata organizmów żywych; obejmuje on zmiany budowy, sposobu funkcjonowania i zachowania się organizmów w kolejnych pokoleniach; przemiany form życia w procesie ewolucji biologicznej prowadzą do modyfikacji znaczenia organizmów w ekosystemach, a w efekcie do zmian ekologii oraz rozmieszczenia geograficznego życia na Ziemi.
endemity
organizmy mające mały zasięg, często ograniczony jedynie do jednego miejsca występowania na świecie; w Polsce są to np. skalnica tatrzańska, czy warzucha polska
Link do treści
Sekcja: 2. m4b4f04cd41495a76_1522416994348_0
aminokwasy
grupa organicznych związków chemicznych zawierających zasadową grupę aminową oraz kwasową grupę karboksylową; 20 różnych aminokwasów wchodzi w skład białek wszystkich organizmów żywych
Link do treści
Sekcja: 3. m4b4f04cd41495a76_1522417006488_0
atawizm
cecha określonej grupy organizmów, która zanikła w toku ewolucji, jednak może się pojawiać ponownie u niektórych osobników danego gatunku
Link do treści
Sekcja: 4. m4b4f04cd41495a76_1522417022622_0
dobór naturalny
selekcja naturalna, mechanizm ewolucji zaproponowany przez K. Darwina i A. R. Wallace’a w celu wyjaśnienia sposobów powstawania nowych gatunków: w walce o byt zwyciężają osobniki lepiej przystosowane do warunków środowiska, w którym żyją zyskując większe szanse na pozostawienie po sobie potomstwa, które dożyje do wieku dojrzałego i będzie się dalej rozmnażać, przekazując swoje geny kolejnym pokoleniom
Link do treści
Sekcja: 5. m4b4f04cd41495a76_1522417075360_0
dowody bezpośrednie ewolucji
paleontologiczne znaleziska organizmów zachowane np. pod postacią skamieniałości
Link do treści
Sekcja: 6. m4b4f04cd41495a76_1522417100024_0
dowody pośrednie ewolucji
wyniki analiz podobieństw i różnic między organizmami żyjącymi współcześnie, pozwalające wnioskować o ewolucji i wspólnym pochodzeniu tych organizmów
Link do treści
Sekcja: 7. m4b4f04cd41495a76_1522417121960_0
formy przejściowe organizmów
brakujące ogniwa, organizmy o cechach budowy wspólnych dla różnych grup systematycznych
Link do treści
Sekcja: 8. m4b4f04cd41495a76_1522417145348_0
gen
fragment DNA zawierający informację genetyczną dotyczącą budowy określonego białka
Link do treści
Sekcja: 9. m4b4f04cd41495a76_1522417168148_0
kod genetyczny
sposób zapisu informacji genetycznej zawarty w cząsteczkach kwasu deoksyrybonukleinowego, który zapewnia dziedziczenie informacji
o budowie i cechach organizmu
Link do treści
Sekcja: 10. m4b4f04cd41495a76_1522417245818_0
narządy analogiczne
narządy u różnych gatunków mające podobny kształt i pełniące podobną funkcję, ale różniące się pochodzeniem, np. skrzydło ptaka
i skrzydło motyla, oko żaby i oko ośmiornicy
Link do treści
Sekcja: 11. m4b4f04cd41495a76_1522417261094_0
narządy homologiczne
narządy występujące u różnych gatunków mające podobną budowę i pochodzenie, ale pełniące odmienne funkcje np. łuski gadzie i pióra ptaków, noga psa i płetwa wieloryba
Link do treści
Sekcja: 12. m4b4f04cd41495a76_1522417276196_0
nukleotydy
podstawowe składniki strukturalne kwasów nukleinowych (DNA i RNA)
Link do treści
Sekcja: 13. m4b4f04cd41495a76_1522417290036_0
paleontologia
nauka zajmująca się badaniem organizmów, które żyły w ubiegłych epokach geologicznych, a ich szczątki zachowały się w postaci skamieniałości
Link do treści
Sekcja: 14. m4b4f04cd41495a76_1522417305476_0
relikty
organizmy dawniej licznie reprezentowane, o dużym zasięgu geograficznym, a obecnie występujące na niewielkich obszarach;
relikty posiadają cechy charakterystyczne dla grup dawno wymarłych
Link do treści
Sekcja: 15. m4b4f04cd41495a76_1522417320014_0
rozwój zarodkowy
embriogeneza, rozwój embrionalny, rozwój zarodka od zapłodnienia aż do do wyklucia się z jaja lub opuszczenia ciała matki
Link do treści
Sekcja: 16. m4b4f04cd41495a76_1522417332846_0
skamieniałości
zachowane w skałach szczątki organizmów, a także ślady ich aktywności życiowej
Link do treści
Sekcja: 17. m4b4f04cd41495a76_1522417347322_0
skamieniałości przewodnie
skamieniałości organizmów charakterystyczne dla danej epoki geologicznej
Link do treści
Sekcja: 18. m4b4f04cd41495a76_1522417360616_0
takson
jednostka klasyfikacyjna organizmów, np. gatunek, rodzaj, rodzina, gromada, typ; taksony są wyróżniane na podstawie pokrewieństwa rozwojowego organizmów oraz charakterystycznych cech różniących je od innych taksonów
Link do treści
Sekcja: 19. m4b4f04cd41495a76_1522417374652_0
żywe skamieniałości
organizmy, które są przedstawicielami dawno wymarłych grup a przetrwały do czasów współczesnych w niemal nie zmienionej formie
Link do treści
Moduł: m02d00a8fc0f32ca8 wersja: 1
Sekcja: 1. m02d00a8fc0f32ca8_1519395013838_0
Link do treści
(1)
Scenariusz
Autor
Learnetic
Temat zajęć
Skąd wiemy, że ewolucja ma miejsce?
Grupa docelowa
Szkoła podstawowa, biologiaSzkoła gimnazjalna, klasa III, biologia
Ogólny cel kształcenia
Uczeń wyjaśnia istotę procesu ewolucji organizmów i przedstawia źródła wiedzy o jej przebiegu.
Kształtowane kompetencje kluczowe
porozumiewanie się w języku ojczystym,
kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne,
umiejętność uczenia się.
Cele operacyjne (szczegółowe)
Uczeń
:
wyjaśnia, że organizmy podlegają ewolucji;
podaje przykłady bezpośrednich i pośrednich dowodów na istnienie ewolucji.
Metody / techniki kształcenia
metoda problemowa – odkrywcza
dyskusja
Formy organizacji pracy
indywidualna
grupowa
zbiorowa
Przebieg lekcji
Faza wprowadzająca:
Czynności organizacyjne.
Przedstawienie celu zajęć. Nauczyciel pyta uczniów, skąd wiadomo, że ewolucja ukształtowała życie na naszej planecie. Jeżeli to konieczne, naprowadza uczniów na właściwy tor myślenia. Po uzyskaniu odpowiedzi, że
istnienie ewolucji potwierdzają skamieniałości informuje uczniów, że
na
bieżącej lekcji poznają również inne dowody na działanie ewolucji, również
współcześnie.
Zapisanie tematu lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel dzieli uczniów na grupy. Każdej z grup przydziela przygotowanie pisemnej odpowiedzi na jedno z pytań:
Dlaczego skamieniałości przewodnie są szczególnie ważne w badaniach ewolucji?
Dlaczego organizmy o cechach przejściowych oraz żywe skamieniałości są bezpośrednimi dowodami ewolucji?
Dlaczego występowanie narządów homologicznych i analogicznych uważa się za dowody przemawiające za zachodzeniem ewolucji biologicznej?
Dlaczego rozwój zarodkowy zwierząt odtwarza proces ewolucji?
Dlaczego różne organizmy mają większość wspólnych genów?
W jaki sposób niektóre gatunki stały się reliktami, a inne gatunkami endemicznymi?
W jaki sposób potwierdzono, że ewolucja zachodzi współcześnie?
Następnie nauczyciel rozdziela pomiędzy uczniów przyniesione ze szkolnej biblioteki teksty źródłowe, słowniki i encyklopedie.
Uczniowie do przygotowania odpowiedzi mogą również korzystać z podręcznika oraz Internetu.
Uczniowie w grupach przygotowują odpowiedzi na poszczególne pytania. Nauczyciel nadzoruje pracę, odpowiada na pytania uczniów oraz wyjaśnia wątpliwości.
Po przygotowaniu przez uczniów odpowiedzi nauczyciel zaprasza ich na projekcję filmu
Skąd wiemy, że ewolucja ma miejsce?
. Informuje także, że film jest podzielony na bloki:
Istota i historia odkrycia ewolucji
Skamieniałości – dowody bezpośrednie ewolucji
Dowody pośrednie ewolucji z anatomii porównawczej
Dowody pośrednie ewolucji z innych nauk
Ewolucja trwa współcześnie, w których znajdą się informacje, pozwalające uczniom sprawdzić przygotowane odpowiedzi na pytania.
Po projekcji uczniowie z poszczególnych grup przedstawiają odpowiedzi na przydzielone grupie pytanie. Pod nadzorem merytorycznym nauczyciela klasa weryfikuje prawidłowość odpowiedzi. Uczniowie referujący zapisują odpowiedź na tablicy.
Zebrane odpowiedzi na wszystkie pytania uczniowie zapisują jako notatkę z lekcji.
Następnie nauczyciel poleca uczniom wykonanie ćwiczeń interaktywnych zawartych w e-materiale do lekcji. Po wykonaniu ćwiczeń uczniowie, pod merytorycznym nadzorem nauczyciela wyjaśniają na forum klasy najtrudniejsze odpowiedzi.
Faza podsumowująca
Nauczyciel weryfikuje wiedzę uczniów zadając pytania o różne rodzaje dowodów ewolucji jakie były przedstaw
(2)
iane podczas lekcji. Po uzyskaniu odpowiedzi podsumowuje i ewentualnie uzupełnia wiedzę uczniów.
Praca domowa
Przeczytaj artykuł lub obejrzyj film dokumentalny na temat pracy paleontologów na terenie wykopalisk oraz w muzeum.
Obejrzany lub przeczytany materiał powinien zawierać informacje na temat sposobów pracy paleontologa, procesu zbierania danych i ich opracowywania.
Sekcja: 2. m02d00a8fc0f32ca8_1
Metryczka
Tytuł
Skąd wiemy, że ewolucja ma miejsce?
Temat lekcji z e-podręcznika, do którego e-materiał się odnosi
Ewolucja i jej dowody
Przedmiot
Biologia
Etap edukacyjny
Szkoła podstawowa, biologia, Szkoła gimnazjalna, klasa III, biologia
Nowa podstawa programowa
Uczeń wyjaśnia istotę procesu ewolucji organizmów i przedstawia źródła wiedzy o jej przebiegu.
Podstawa programowa
Uczeń wyjaśnia pojęcie ewolucji organizmów i przedstawia źródła wiedzy o jej przebiegu.
Kompetencje kluczowe
Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 18.12.2006. Kompetencje kluczowe:
porozumiewanie się w języku ojczystym,
kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo-techniczne,
umiejętność uczenia się.
Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia
Uczeń
wyjaśnia, że organizmy podlegają ewolucji;
podaje przykłady bezpośrednich i pośrednich dowodów na istnienie ewolucji.
Powiązania z e-podręcznikiem
http://www.epodreczniki.pl/reader/c/140129/v/latest/t/student-canon/m/iWhR7Sk7cc#iWhR7Sk7cc_d5e111
Link do treści
