โรคโลหิตจางอะพลาสติค (Aplastic anemia)

ความหมาย

โรคของกระดูกที่มีความผิดปกติของเซลล์สร้างเม็ดเลือด ทำให้มีการสร้างส่วนประกอบของเลือดลดลง คือ พบเม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาวและเกล็ดเลือดมีจำนาวนลดลงในกระแสเลือด (Pancytopenia) โดยลักษณะของไขกระดูกมีเซลล์น้อยลง (Hypoplasia) หรือไม่มีเซลล์เลย (Aplasia) และมีไขมันเข้าไปเบียดแทรกในไขกระดูกแทน อนามัยโลก

พยาธิสภาพ

มีการเปลี่ยนแปลงของความทนทานของ cell ต้นกำเนิดในการสร้างเม็ดเลือด คือไขกระดูกซึ่งอาจเกิดไขกระดูกฝ่อหรือการมีไขมันเข้าไปแทรกใน ไขกระดูกทำให้ไขกระดูกสูญเสียหน้าที่สร้างเม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว และเกร็ดเลือดได้น้อยลง มีผลให้เม็ดเลือดทุกชนิดในร่างกายต่ำกว่าปกติ

อาการและ อาการแสดง

1.เลือดออกตามร่างกาย (Bleeding)

  1. มีไข้ (Fever) มักพบในรายที่มีภาวะติดเชื้อซ้ำซ้อน
  1. อาการซีด (Anemia)

การวินิจฉัยโรค

  1. การซักประวัติ

ประวัตซีดเรื้อรัง เลือดออกง่าย หรือประวัติการเป็นโรคของตนในครอบครัว

  1. การตรวจร่างกาย

ผิวหนัง มักพบผิวหนังซีด

  1. การตรวจทางห้องปฏิบัติการ

ฮีโมโกลบิน ต่ำกว่า 10 กรัม/ดล. หรือฮีมาโตคริต ต่ำกว่า 30%

เกล็ดเลือด ต่ำกว่า 50 x10 3/มคล

จำนวนเม็ดเลือดขาว ต่ำกว่า 3,500 /มคล
หรือแกรนูลโลซัยต์ (Granulocyte) ต่ำกว่า 1,500/ มคล

การตรวจไขกระดูก (Bone Marrow Exanination) พบว่าในไขกระดูกลดลงทั้งเซลล์เม็ดเลือดแดง

การตรวจทางระบบภูมิต้านทาน
พบว่า ทีและบีลิมโฟซัยต์ (T,B Lymphocytes) ต่ำลง

การรักษา

การรักษาจำเพาะ

การรักษาประคับประคอง

1.การใช้ยาเพื่อกระตุ้นเซลล์ต้นกำเนิด คือ ให้ยาพวกฮอร์โมนแอนโด

2.การรักษาโดยการกดภูมิคุ้นกัน (Immunosuppressive Therapy)

3.การเปลี่ยนถ่ายไขกระดูก (Bone Marrow Transplantation)

ข้อวินิจฉัยทาง การพยาบาล

อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย ใจสั่น (โดยเฉพาะเวลาออกกำลังกายหรือขึ้นบันได)

เลือดตามผิวหนัง (petichiae)

จ้ำเลือด (ecctymosis)

เลือดออกตามไรฟัน

อาเจียนเป็นเลือด

ถ่ายเป็นเลือด

ปัสสาวะเป็นเลือด

เลือดออกในสมอง

ปวดศีรษะ มึนศีรษะ เป็นลม

ง่วงนอนบ่อย

ตาพร่า

ไม่มีสมาธิ

เบื่ออาหาร

1.เสี่ยงต่อการติดเชื้อ เนื่องจากระบบการสร้างภูมิต้านทานลดลง

2.เสี่ยงต่อการได้รับอันตรายจากการมีเลือดออกได้เอง และภาวะแทรกซ้อนจากการให้เลือด

3.ปฏิบัติกิจกรรมได้จำกัด เนื่องจากอ่อนเพลีย เพราะซีด

4.มีความเครียดและวิตกกังวล และแยกจากสังคม เนื่องจากสภาพร่างกายไม่เอื้ออำนวยเป็นโรคเรื้อรังมีการเปลี่ยนแปลงภาพลักษณ์

5.ขาดความรู้ในการปฏิบัติตัว

มีการติดเชื้อต้องกำจัดการติดเชื้อโดยหาแหล่งติดเชื้อ ต้นเหตุและให้ยาปฏิชีวนะอย่างถูกต้องและรวดเร็วเพื่อ ป้องกันการแพร่กระจายเชื้อในกระแสเลือด

การให้เลือดหรือเกล็ดเลือด ในรายที่มีเลือดออกตามร่างกาย (Bleeding) ควรรีบให้เกล็ดเลือดเข้มข้นโดยให้ในกรณีที่ผู้ป่วยมีระดับ เกล็ดเลือดต่ำกว่า 20,000 เซลล์/ลบ.มม.

methenolone

Testosterone

เอทีจีน (ATG)

เอแอลจี (ALG)

อาจพบเลือดออกที่ตาและช่องปาก ในจมูกมักพบภาวะเยื่อบุโพรงจมูกซีด มีเลือดกำเดาออก

เหนื่อยง่าย อัตราการหายใจเร็ว

ชีพจรเร็ว อัตราการเต้นของหัวใจเร็ว

เลือดออกในระบบทางเดินอาหาร มักพบอาการถ่ายดำ

พบข้อบวมและมีอาการปวดตามข้อในกรณีที่มีเลือดออก

เลือดออกในสมอง